Jan Maciejewski: Strategiczne przepływy

Tak naprawdę jesteśmy korytami rzek. Decydujemy, owszem, ale tylko w kwestii tego, co nami popłynie. Czym się w ten sposób staniemy, do jakiego zbiornika wpadniemy. I tak najważniejsze z decyzji są tymi dokonywanymi w zasadzie mimochodem.

Publikacja: 11.10.2024 17:00

Jan Maciejewski: Strategiczne przepływy

Foto: Fotorzepa/Robert Gardziński

Pamiętam ten sposób mierzenia odległości z „Chłopów” Władysława Reymonta, ale jak przez mgłę kojarzy mi się też z dzieciństwa, że stosowały go jeszcze wtedy niektóre starsze panie. „Daleko to jest? – A coś ty, będzie najwyżej ze trzy dziesiątki”, albo „idzie się do nich jakieś dwa różańce”. Stałe metrum, słów i kroków, może nawet bardziej precyzyjne od innych miar odległości i czasu. Wszystkie te ścieżki i szosy, wydeptane, przechodzone w ten właśnie sposób, były jakieś inne. Tak jak inne są warszawskie chodniki, po których pędzą tabuny załatwiających niecierpiące zwłoki sprawy wagi ponadpaństwowej od krakowskich, po których zasadniczo nie ma się gdzie spieszyć. Nie chodzi nawet o prędkość; liczy się intencja, z jaką stawia się kolejne kroki – to ona zostawia po sobie ślady. Ślady po ludziach, którzy modlili się podczas chodzenia, przesuwali kolejne paciorki między palcami co określoną liczbę kroków, nie mogły być takie same jak po tych, którzy zabijają czas potrzebny na przemieszczenie się z punktu A do punktu B, słuchając muzyki czy podcastów.

Czytaj więcej

Jan Maciejewski: Pochwała przypadku

Nie mogła być też taka sama przestrzeń dookoła nich. Intencja zostaje nie tylko w krokach, jeszcze mocniej obciąża spojrzenia. One z kolei – zmieniają obiekty, na które się patrzy. Czym innym staje się katedra, kiedy odwiedzają ją już tylko turyści. Na pierwszy rzut oka widać, że coś w niej wyblakło; z obrazów i rzeźb padają zobojętniałe spojrzenia – odpowiadają tym samym, co spotkało je z drugiej strony. Raz na jakiś czas fachowym znawstwem, dużo częściej – nudą i roztargnieniem. Posadzka, na której się klęczy, jest inna od tej, po której się spaceruje. Pejzaż obserwowany podczas modlitwy czy widnokrąg pokonywany z różańcem w dłoni zmienia się diametralnie w chwili, gdy zaczynają przyglądać mu się deweloperzy. I to jeszcze zanim pola zarosną osiedla podobnych do siebie jak więzienne cele domków jednorodzinnych. Ziemia, której powierzchnię mierzą geodeci, niewiele ma już wspólnego z tą poprzecinaną przez ścieżki o długościach odliczanych w dziesiątkach różańca. Desakralizacja jest kwestią intencji. A w przyrodzie (kulturze zresztą też) naprawdę nic nie ginie. Nawet spojrzenia i szepty. Zwłaszcza one.

Sami dla siebie, we własnych oczach jesteśmy pomnikiem, bryłą z kamienia, którą kształtujemy, jak nam się zechce i spodoba. Zgodnie z wewnętrznym przekonaniem autentycznym, nam tylko właściwym zestawem potrzeb i przekonań. Ale to nieprawda.

W takich „fazach przejściowych” dnia – kiedy trzeba gdzieś dojść, na kogoś poczekać, spędzić chwilę czasu samemu ze sobą, poza planem, bez konkretnego celu – decyduje się coś bardzo ważnego. To wtedy, nie tylko, ale w takich chwilach przede wszystkim, otwierają się śluzy w duszach i umysłach, wpływa w nie strumień obrazów, myśli, dźwięków i pragnień, który będzie tam krążył tak długo, aż coś innego go nie zastąpi.

Czytaj więcej

Jan Maciejewski: Gospodarowanie klęską

Sami dla siebie, we własnych oczach jesteśmy pomnikiem, bryłą z kamienia, którą kształtujemy, jak nam się zechce i spodoba. Zgodnie z wewnętrznym przekonaniem autentycznym, nam tylko właściwym zestawem potrzeb i przekonań. Ale to nieprawda. Wielkie kłamstwo nowoczesnego świata, w romantyzmie podniesione do rangi głównej prawdy wiary w człowieczeństwo – suwerenności własnych pragnień, autentyczności każdego z poruszeń woli i rozumu. Kłamstwo, które zdeszyfrowały algorytmy, na podstawie słuchanych piosenek czy kupionych butów trafiając bez pudła w nasze polityczne wybory czy inne, niezwiązane na pierwszy, drugi czy nawet dwudziesty rzut oka preferencje.

Tak naprawdę jesteśmy korytami rzek. Decydujemy, owszem, ale tylko w kwestii tego, co nami popłynie. Czym się w ten sposób staniemy, do jakiego zbiornika ostatecznie wpadniemy. I tak najważniejsze z decyzji są tymi dokonywanymi w zasadzie mimochodem. Czekając na zmianę świateł czy przyjazd tramwaju. Wtedy, kiedy nikt nie patrzy i właściwie nic się nie dzieje, okazuje się, co będzie w nas krążyć, ze sobą zabierać, porywać lub topić. Wtedy – w chwili, kiedy dłoń wędruje do kieszeni.

Pamiętam ten sposób mierzenia odległości z „Chłopów” Władysława Reymonta, ale jak przez mgłę kojarzy mi się też z dzieciństwa, że stosowały go jeszcze wtedy niektóre starsze panie. „Daleko to jest? – A coś ty, będzie najwyżej ze trzy dziesiątki”, albo „idzie się do nich jakieś dwa różańce”. Stałe metrum, słów i kroków, może nawet bardziej precyzyjne od innych miar odległości i czasu. Wszystkie te ścieżki i szosy, wydeptane, przechodzone w ten właśnie sposób, były jakieś inne. Tak jak inne są warszawskie chodniki, po których pędzą tabuny załatwiających niecierpiące zwłoki sprawy wagi ponadpaństwowej od krakowskich, po których zasadniczo nie ma się gdzie spieszyć. Nie chodzi nawet o prędkość; liczy się intencja, z jaką stawia się kolejne kroki – to ona zostawia po sobie ślady. Ślady po ludziach, którzy modlili się podczas chodzenia, przesuwali kolejne paciorki między palcami co określoną liczbę kroków, nie mogły być takie same jak po tych, którzy zabijają czas potrzebny na przemieszczenie się z punktu A do punktu B, słuchając muzyki czy podcastów.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Plus Minus
Podcast „Posłuchaj Plus Minus”: Polska przetrwała, ale co dalej?
Materiał Promocyjny
Z kartą Simplicity można zyskać nawet 1100 zł, w tym do 500 zł już przed świętami
Plus Minus
„Septologia. Tom III–IV”: Modlitwa po norwesku
Plus Minus
„Dunder albo kot z zaświatu”: Przygody czarnego kota
Plus Minus
„Alicja. Bożena. Ja”: Przykra lektura
Materiał Promocyjny
Big data pomaga budować skuteczne strategie
Plus Minus
"Żarty się skończyły”: Trauma komediantki
Materiał Promocyjny
Polscy przedsiębiorcy coraz częściej ubezpieczeni