Warsze nie zginęła, jest w Ameryce

Przed drugą wojną światową co trzeci mieszkaniec stolicy Polski mówił w jidysz. Ta społeczność wciąż żyje, tylko że za oceanem.

Publikacja: 04.10.2024 10:00

Abraham Mordechaj Alter (na czele z siwą brodą, w pozycji „bokserskiej”), czwarty duchowy przywódca

Abraham Mordechaj Alter (na czele z siwą brodą, w pozycji „bokserskiej”), czwarty duchowy przywódca dynastii chasydzkiej Ger wywodzącej się z Góry Kalwarii. W 1940 r. zdołał zbiec z Warszawy przez Włochy do Palestyny, ale cała jego rodzina zginęła w Holokauście. Zmarł w 1948 r. w Jerozolimie. Zdjęcie pochodzi z ok. 1930 r.

Foto: Forum Zydow Polskich

Na podwórku mojego domu zachował się fragment przedwojennej Warszawy, dla Żydów – Warsze. Albo dzisiejszego Brooklynu, ale o tym zaraz. To tu, w miejscu gdzie ulica Żelazna przecina Łucką, powstał z inicjatywy Icchaka Meira Altera (1798–1866) sztybel, czyli chasydzki dom modlitwy. Mowa o słynnym rabinie i talmudyście, który po przeprowadzce do Góry Kalwarii założył w 1859 roku chasydzką dynastię Ger. Z czasem zyskała ona wśród ortodoksyjnych Żydów najwięcej naśladowców na ziemiach polskich – ponad 100 tys. Przytłaczająca większość zginęła w Holokauście.

Pozostało 96% artykułu
„Rzeczpospolita” najbardziej opiniotwórczym medium października!
Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.

Czytaj za 9 zł miesięcznie!
Plus Minus
„Ilustrownik. Przewodnik po sztuce malarskiej": Złoto na palecie, czerń na płótnie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Plus Minus
„Indiana Jones and the Great Circle”: Indiana Jones wiecznie młody
Plus Minus
„Lekcja gry na pianinie”: Duchy zmarłych przodków
Plus Minus
„Odwilż”: Handel ludźmi nad Odrą
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Plus Minus
Gość "Plusa Minusa" poleca. Artur Urbanowicz: Eksperyment się nie udał