Do nałożenia opłaty konieczna jest podstawa prawna

Nieważne jest przy tym, że należności pobierają bez podstawy prawnej.

W praktyce cała procedura jest stosunkowo prosta. Gmina decyduje się na  inwestycję. Jednocześnie podejmuje uchwałę o udziale mieszkańców w tym przedsięwzięciu. Oczywiście, nie chodzi jedynie o formalny udział, ale o wkład finansowy. I to często niemały.

Przykładowo Rada Miasta Rabka-Zdrój zażądała od mieszkańców 2500 zł  partycypowania w kosztach budowy urządzeń wodociągowych. Jej uchwałę zaskarżył prokurator. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził jej nieważność (sygnatura akt: II SA/Kr 1175/10). W jego ocenie została wydana bez podstawy prawnej.

Konstytucja

mówi, że podstawą prawną stanowienia aktów prawa miejscowego (a do takich zaliczała się zakwestionowana uchwała) jest upoważnienie zawarte w ustawie.  Oznacza to, że każdorazowo w akcie rangi ustawowej zawarte być musi upoważnienie dla organu gminy do stanowienia takiego aktu. W zaskarżonej uchwale jako podstawę prawną jej wydania wskazano art. 18 ust. 1

ustawy o samorządzie gminnym

oraz art. 143 i 144

ustawy o gospodarce nieruchomościami

. Niestety – w ocenie sądu – żaden ze wskazanych przepisów nie pozwalał jej wydać.

Po pierwsze dlatego, że art. 18 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym nie jest przepisem prawa materialnego. Co więcej, nie zawiera delegacji do stanowienia jakiegokolwiek aktu prawa miejscowego. Po drugie, art. 143 i 144 ustawy o gospodarce nieruchomościami dotyczą partycypowania mieszkańców w  budowie urządzeń infrastruktury technicznej poprzez wnoszenie na rzecz gminy opłat adiacenckich, a nie – jak to uczyniono w zaskarżonej uchwale –  partycypowania  w kosztach budowy urządzeń wodociągowych.

Co więcej, to nie rada gminy, lecz wójt, burmistrz albo prezydent miasta może – w drodze decyzji – ustalić opłatę adiacencką, każdorazowo po urządzeniu lub modernizacji drogi albo po stworzeniu warunków do podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej. Wydanie takiej decyzji może nastąpić w ciągu trzech lat od dnia stworzenia warunków podłączenia nieruchomości do poszczególnych urządzeń infrastruktury technicznej. A w tym przypadku tak nie było.