Postanowienia dyrektywy 2004/38/WE sprzeciwiają się wewnętrznym regulacjom państwa członkowskiego, które ograniczają uprawnienia obywateli UE i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium wspólnotowym. Tak przyjął Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 25 lipca.
Pytanie prejudycjalne złożył High Court z Irlandii. Rozpatrywana przez Trybunał sprawa dotyczyła grupy osób pochodzących spoza Wspólnoty i ich małżonek – obywatelek UE. Cudzoziemcom pochodzącym z państw trzecich irlandzki minister sprawiedliwości odmówił zezwolenia na pobyt. Jego decyzja poprzedzona była negatywnymi dla obcokrajowców rozstrzygnięciami. Okazało się, że osoby te przebywają w Irlandii nielegalnie lub nie uzyskały prawa do azylu. W związku z tym groziła im deportacja do ich dawnych ojczyzn.
Poszkodowani w ten sposób obywatele państw trzecich złożyli skargę do sądu irlandzkiego. Wskazywali, że lokalny organ administracji naruszył prawo wspólnotowe, stosując miejscowe, dyskryminujące ich przepisy. Argumentowali, że państwa członkowskie nie są uprawnione do tworzenia warunków przekraczających regulacje europejskie, jeśli ograniczałoby to ich uprawnienia do swobodnego przemieszczania się wraz z rodzinami. Nawet jeśli prawa te mają charakter pochodny i zależny od ich małżonek – obywatelek UE.
Uznając, że rozstrzygnięcie sporu wymaga wykładni dyrektywy, sąd przedstawił sprawę do rozstrzygnięcia przez TS.
[b]Luksemburski Trybunał podzielił stanowisko skarżących (sygn. C-127/08). Odrzucił stanowisko irlandzkich organów, że to państwa członkowskie mają wyłączną kompetencję do regulowania wjazdu na terytorium wspólnotowe członków rodzin obywateli UE, pochodzących z państw trzecich.[/b]