Dzierżawa gruntu pod wiatraki bez zwolnienia

Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 listopada 2011 (I FSK 216/11).

Czego dotyczył spór

We wniosku o interpretację przepisów podatnik wyjaśnił, że w lutym 2009 zawarł umowę dzierżawy gruntów o powierzchni blisko 1,7 ha. W rejestrze gruntów są one oznaczone jako pastwiska trwałe, grunty rolne oraz rowy. Dzierżawca ma możliwość wzniesienia na nich elektrowni wiatrowych, położenia kabli i przyłączy, wykonania całej infrastruktury technicznej z tym związanej.

Podatnik podkreślił, że zachowuje prawo do użytkowania gruntów w celach rolniczych. Wskazał również, że dla terenu objętego umową dzierżawy został opracowany plan zagospodarowania przestrzennego. Jego wytyczne zakładają, że nie ma możliwości wybudowania elektrowni wiatrowych bez jego zmiany. Podatnik zapytał, czy grunt będący przedmiotem dzierżawy należy traktować jako teren niezabudowany inny niż budowlany oraz przeznaczony pod zabudowę.

W związku z tym, czy dzierżawa jest zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Zdaniem wnioskodawcy wydzierżawiony teren, zgodnie z ewidencją gruntów, jest użytkiem rolnym.

Także istniejący plan zagospodarowania przestrzennego wskazuje, że jest to teren rolny, a jego podstawowym przeznaczeniem jest utrzymanie dotychczasowego rolniczego sposobu użytkowania. Dlatego teren ten należy traktować jako niezabudowany, inny niż budowlany i przeznaczony pod zabudowę, a tym samym objęty zwolnieniem z VAT.

Bez zwolnienia

Fiskus uznał to stanowisko za błędne. W jego ocenie dzierżawa gruntów jest świadczeniem usługi, która, co do zasady, podlega VAT według stawki podstawowej. Wyjątek to dzierżawa gruntów przeznaczonych na cele rolnicze, która korzysta ze zwolnienia.

Do 31 grudnia 2009 jego podstawą był § 13 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia ministra finansów z 28 listopada 2008 w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (DzU nr 212, poz. 1336), a od 1 stycznia 2010 do 31 grudnia 2010 – § 12 ust. 1 pkt 4 analogicznego rozporządzenia z 24 grudnia 2009 (DzU nr 224, poz. 1799).

Zdaniem organu, wobec braku definicji pojęcia „cele rolnicze”, należy odnieść się do pojęcia działalność rolnicza, o jakiej mowa w art. 2 pkt 15 ustawy. To powoduje, że gruntem przeznaczonym na cele rolnicze jest grunt, który może być wykorzystywany do działalności rolniczej.

Skoro wydzierżawiony grunt przeznaczono pod zabudowę elektrowni wiatrowej, nie ma podstawy do korzystania ze zwolnienia przewidzianego w przepisach wykonawczych.

Ważne co w planie i w ewidencji

Podatnik nie zgodził się z taką wykładnią przepisów. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uznał, że jego skarga zasługuje na uwzględnienie. Zauważył, że spór dotyczy sposobu i kryteriów określenia charakteru gruntów objętych dzierżawą. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowana jest m.in. odpłatna dostawa towarów.

Grunty są towarem. Wyjątek od opodatkowania dostawy gruntów podstawą stawką VAT wprowadza art. 43 ust. 1 pkt 9, który zwalnia dostawę terenów niezabudowanych innych niż budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Natomiast w rozporządzeniu wykonawczym zwolniono z VAT dzierżawę gruntów przeznaczonych na cele rolnicze, a także zbycie prawa ich wieczystego użytkowania.

Taki stan prawny wymaga analizy nie tylko aktu podustawowego, na czym skupił się organ, ale zdaniem WSA przede wszystkim wykładni art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Dla oceny, czy mamy do czynienia z gruntem przeznaczonym na cele rolnicze, nie jest istotne ustalenie faktycznego i aktualnego sposobu wykorzystania gruntu.

Znaczenie ma jego prawne, formalne przeznaczenie. To oznacza, że charakter gruntu należy ustalać na podstawie przepisów prawa miejscowego, czyli lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego. W razie ich braku należy odwołać się do ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez starostę.

W ocenie WSA skoro istniejący plan zagospodarowania przestrzennego wskazuje jednoznacznie, że przedmiot dzierżawy to teren rolny, a jego podstawowe przeznaczenie to utrzymanie rolniczego sposobu użytkowania, należy go traktować jako teren niezabudowany inny niż budowlany i przeznaczony pod zabudowę. To powoduje, że wydzierżawiający nie ma obowiązku uiszczania VAT.

Budowa elektrowni to nie rolnictwo

Sąd kasacyjny nie podtrzymał tego stanowiska. Jak zauważył sędzia NSA Krzysztof Stanik, czasami w sprawie pojawia się błąd, który później rzutuje na całe rozstrzygnięcie. W tym wypadku było to założenie, że mamy do czynienia z dostawą towarów.

– Nie ma wątpliwości, że dzierżawa jest usługą – podkreślił sędzia. Art. 43 ust. 1 pkt 9, na który wskazywał podatnik, dotyczy dostawy towarów i nie miał w sprawie zastosowania. Dlatego bez znaczenia były rozważania WSA, czy teren miał charakter budowlany.

Zdaniem NSA jedyne zwolnienie, jakie mogło mieć zastosowanie w sprawie, dotyczyło dzierżawy na cele rolne. Jednak w tym wypadku nie wchodziło ono w grę. Budowa elektrowni wiatrowych wykracza bowiem poza cele rolnicze.

Finanse w Firmie Orzecznictwo Sądów i Trybunałów

Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 listopada 2011 (I FSK 216/11).

Czego dotyczył spór

Pozostało 98% artykułu