Reklama

Odsetki są kosztem i przychodem w momencie kapitalizacji

NSA potwierdził, że kapitalizacja odsetek wywołuje podatkowe skutki.

Publikacja: 20.08.2014 09:55

Odsetki są kosztem i przychodem w momencie kapitalizacji

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak

Red

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów podatkowych nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (art. 12 ust. 4 pkt 1 updop). Jednocześnie przychodu podatkowego nie stanowią odsetki naliczone, lecz nieotrzymane (art. 12 ust. 4 pkt 2 updop). W świetle tych uregulowań pojawia się wątpliwość, czy odsetki skapitalizowane są przychodem podatkowym w dacie kapitalizacji, czy też w dacie ich faktycznej wypłaty. Wątpliwość sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy art. 12 ust. 4 pkt 1 updop uznający za przychód odsetki skapitalizowane określa ogólną zasadę, że są one przychodem podatkowym, czy może wskazuje również moment rozpoznania ich w przychodach podatkowych.

W wyroku z 13 grudnia 2013 r. (sygn. II FSK 2849/11) Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że kapitalizacja odsetek powinna być traktowana na równi z zapłatą, ponieważ wywiera ten sam skutek – zmniejsza kwotę odsetek do zapłaty. Powstałe przysporzenie dla pożyczkodawcy ma charakter trwały, definitywny i bezwarunkowy. Skapitalizowane odsetki od kredytów (pożyczek) stanowią przychód podatkowy w dacie ich kapitalizacji, a nie w dacie ich faktycznego otrzymania. Skapitalizowane odsetki to odsetki otrzymane, lecz niewypłacone.

NSA podkreśla, że w przypadku kapitalizacji dochodzi do „dopisania" naliczonych odsetek do pierwotnej kwoty pożyczki (kredytu) za zgodą wierzyciela, więc należy uznać to za sposób zadysponowania naliczonych odsetek, które czynią zadość roszczeniu pożyczkodawcy o ich zwrot.

Tym samym już od dnia kapitalizacji wierzyciel uzyskuje korzyść ekonomiczną w postaci zwiększenia kwoty, od której naliczane są dalsze odsetki, z datą kapitalizacji odsetki tracą zaś  odrębny od kwoty głównej byt prawny (tj. stają się częścią kwoty głównej z wszelkimi tego skutkami). W konsekwencji, w momencie ostatecznego rozliczenia nie mamy już do czynienia ze spłacanymi odsetkami, a jedynie ze spłatą powiększonej kwoty głównej pożyczki (kredytu). W efekcie kapitalizacja wywiera ten sam skutek prawny co zapłata, ponieważ zmniejsza kwotę odsetek do zapłaty. W wyniku kapitalizacji odsetek pożyczkobiorca pozostawia odsetki do dyspozycji pożyczkodawcy (kredytodawcy), który z kolei rozporządza nimi poprzez doliczenie ich do kwoty kapitałowej pożyczki.

Należy zatem stwierdzić, że pomimo braku fizycznego wpływu odsetek na rachunek pożyczkodawcy, otrzymuje on wynagrodzenie za udostępnienie kapitału, stanowiące przychód podlegający CIT

Reklama
Reklama

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, rozliczanie odsetek wynikających z umowy pożyczki może następować bądź poprzez ich fizyczną wypłatę, bądź to przez ich kapitalizację, tj. doliczenie do kwoty głównej. W sensie ekonomicznym w obu tych przypadkach pożyczkodawca uzyskuje określone przysporzenie. Brak usprawiedliwionych powodów, by dla obu tych sytuacji ustalać inny moment doniosłości podatkowej.

Zdaniem NSA analogicznie odsetki należy traktować jako koszt podatkowy w dacie kapitalizacji.

—Piotr Chojnacki, radca prawny

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów podatkowych nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (art. 12 ust. 4 pkt 1 updop). Jednocześnie przychodu podatkowego nie stanowią odsetki naliczone, lecz nieotrzymane (art. 12 ust. 4 pkt 2 updop). W świetle tych uregulowań pojawia się wątpliwość, czy odsetki skapitalizowane są przychodem podatkowym w dacie kapitalizacji, czy też w dacie ich faktycznej wypłaty. Wątpliwość sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy art. 12 ust. 4 pkt 1 updop uznający za przychód odsetki skapitalizowane określa ogólną zasadę, że są one przychodem podatkowym, czy może wskazuje również moment rozpoznania ich w przychodach podatkowych.

Reklama
Opinie Prawne
Katarzyna Wójcik: Alimenty to nie prezent
Opinie Prawne
Krzysztof A. Kowalczyk: Składka jak demokracja socjalistyczna
Opinie Prawne
Piotr Mgłosiek: Minister sprawiedliwości powiększa bezprawie w sądach
Opinie Prawne
Piotr Szymaniak: Smutny obraz Trybunału Konstytucyjnego
Opinie Prawne
Łukasz Cora: Ruch Obrony Granic ośmiesza państwo i obniża jego autorytet
Reklama
Reklama