Nabiera rozmachu inicjatywa wprowadzenia minimalnej stawki na umowach śmieciowych w wysokości 10 zł za godzinę. Nawet minister pracy interesuje się sprawą. Obawiać się jednak należy, że szczytny cel przesłania trudności praktyczne we wprowadzeniu takiego rozwiązania i że mamy do czynienia z pewną grą pozorów.
Przedsiębiorcy nie bez powodu tak lubią umowy o dzieło i zlecenia. Strony umowy cywilnoprawnej mogą, co do zasady, dowolnie regulować treść łączącej je umowy. W warunkach ekonomicznej równości podmiotów tego rodzaju rozwiązanie pozwala obu stronom wyważyć swoje interesy. Jeżeli jednak chodzi o umowę łączącą obywatela z przedsiębiorcą, to nie ulega wątpliwości, że to przedsiębiorca określa zasady współpracy. Nie ma więc mowy o rozmaitych przywilejach i ochronie przysługującej pracownikom zatrudnionym na umowę o prace. Nie dla zleceniobiorcy płaca minimalna, urlopy, określony czas pracy, ochrona przed dyskryminacją itp.
Z punktu widzenia prawa koncern-zleceniodawca i Kowalski-zleceniobiorca są uznawani za równoważnych partnerów obrotu cywilnoprawnego.
To jest fikcja i z tej przyczyny polskie prawo zwalcza „umowy śmieciowe", uznając za podstawową formę korzystania z pracy umowę o pracę. W kodeksie pracy mamy zapis, że zawarcie umowy dotyczącej świadczenia pracy skutkuje nawiązaniem stosunku pracy, bez względu na nazwę, jaką strony nadały umowie. Zarówno pracownik, jak i Inspekcja Pracy mogą występować o ustalenie stosunku pracy. Pracodawcom naruszającym prawa pracownicze grożą kary do dwóch lat pozbawienia wolności.
Mimo to umowy śmieciowe kwitną, zawierane są masowo nawet w administracji publicznej i jakoś nie słychać, aby organy państwa podjęły zdecydowane kroki, aby tak powszechne lekceważenie obowiązującego porządku prawnego zmienić. Nawet kary są nieproporcjonalnie niskie. Za kradzież z włamaniem słoika z ogórkami można dostać dziesięć lat. Za oszustwo osiem lat, za posiadanie materiałów pornograficznych osiem lat. Tymczasem za złośliwe i uporczywe naruszanie praw pracowniczych grożą najwyżej dwa lata. Do tego prokuratura niechętnie i zgoła sporadycznie wnosi tego rodzaju akty oskarżenia.
