W ostatnich latach dochodzi do zacieśniania kontaktów polskich i zagranicznych firm już nie tylko na poziomie dużych przedsiębiorstw – obecnie także średnie i małe firmy decydują się na współpracę z usługodawcami z całego świata. Ponadto Polska dzięki skutecznemu usuwaniu barier biurokratycznych stanowi dla takich firm coraz bardziej popularny rynek sprzedaży ich towarów i usług. Dotyczy to nie tylko rynku usług niematerialnych czy też transakcji towarowych. W Polsce aktywni są także wykonawcy świadczący usługi budowlane i budowlano-montażowe, a także dostawcy skomplikowanych systemów, np. biogazowni, elektrowni oraz ich elementów składowych.
Coraz częściej więc polscy inwestorzy decydują się na powierzenie realizacji projektu generalnemu wykonawcy z innego kraju UE. W takim scenariuszu zagraniczny generalny wykonawca, mając doświadczenie we współpracy z innymi firmami ze swojego kraju, nierzadko postanawia, że to właśnie razem z nimi będzie realizował projekt w Polsce, w związku z czym powierza im prace podwykonawcze.
Dwa scenariusze
Takie rozłożenie zadań na placu budowy położonym w Polsce prowadzi do powstania skomplikowanych konstelacji, które mogą rodzić wiele pytań podatkowych, w szczególności z punktu widzenia rozliczeń VAT.
Przeanalizujmy zatem skutki opodatkowania VAT projektu budowlanego realizowanego w Polsce dla polskiego inwestora. W naszej hipotetycznej sytuacji inwestor powierza realizację projektu niemieckiemu generalnemu wykonawcy, który z kolei angażuje podwykonawców zarówno z Polski, jak i z innych krajów UE. Rozliczenia na gruncie VAT takiego projektu należy przeanalizować pod kątem dwóch różnych scenariuszy.
W pierwszym zagraniczny generalny wykonawca działać będzie w Polsce bez rejestracji dla celów VAT oraz bez posiadania tutaj stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Nie będąc zarejestrowanym dla celów VAT w Polsce, wykonawca projektu wystawiać będzie na polskiego inwestora faktury w kwocie netto. Jego usługi bowiem podlegać będą mechanizmowi odwróconego obciążenia (reverse-charge).