Zagraniczny wykonawca a rozliczanie VAT

Inwestycja realizowana przez wykonawców z krajów UE, ale mających stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, to korzystny instrument optymalizacji rozliczeń VAT – pisze Michał Murawski.

Publikacja: 09.05.2014 09:38

Red

W ostatnich latach dochodzi do zacieśniania kontaktów polskich i zagranicznych firm już nie tylko na poziomie dużych przedsiębiorstw – obecnie także średnie i małe firmy  decydują się na współpracę z usługodawcami z całego świata. Ponadto Polska dzięki skutecznemu usuwaniu barier biurokratycznych stanowi dla takich firm coraz bardziej popularny rynek sprzedaży ich towarów i usług. Dotyczy to nie tylko rynku usług niematerialnych czy też transakcji towarowych. W Polsce aktywni są także wykonawcy świadczący usługi budowlane i budowlano-montażowe, a także dostawcy skomplikowanych systemów, np. biogazowni, elektrowni oraz ich elementów składowych.

Coraz częściej więc polscy inwestorzy decydują się na powierzenie realizacji projektu generalnemu wykonawcy z innego kraju UE. W takim scenariuszu zagraniczny generalny wykonawca, mając doświadczenie we współpracy z innymi firmami ze swojego kraju, nierzadko postanawia, że to właśnie razem z nimi będzie realizował projekt w Polsce, w związku z czym powierza im prace podwykonawcze.

Dwa scenariusze

Takie rozłożenie zadań na placu budowy położonym w Polsce prowadzi do powstania skomplikowanych konstelacji, które mogą rodzić wiele pytań podatkowych, w szczególności z punktu widzenia rozliczeń VAT.

Przeanalizujmy zatem skutki opodatkowania VAT projektu budowlanego realizowanego w Polsce dla polskiego inwestora. W naszej hipotetycznej sytuacji inwestor powierza realizację projektu niemieckiemu generalnemu wykonawcy, który z kolei angażuje podwykonawców zarówno z Polski, jak i z innych krajów UE. Rozliczenia na gruncie VAT takiego projektu należy przeanalizować pod kątem dwóch różnych scenariuszy.

W pierwszym zagraniczny generalny wykonawca działać będzie w Polsce bez rejestracji dla celów VAT oraz bez posiadania tutaj stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT. Nie będąc zarejestrowanym dla celów VAT w Polsce, wykonawca projektu wystawiać będzie na polskiego inwestora faktury w kwocie netto. Jego usługi bowiem podlegać będą mechanizmowi odwróconego obciążenia (reverse-charge).

W scenariuszu drugim natomiast generalny wykonawca będzie nie tylko zarejestrowany jako czynny podatnik polskiego VAT, ale będzie także miał w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej – w tym wypadku rejestracja dla celów VAT wykluczać będzie możliwość dokonywania rozliczeń z zastosowaniem mechanizmu odwróconego obciążenia, a swoje faktury generalny wykonawca będzie musiał powiększyć o kwoty polskiego VAT.

Minusy...

W pierwszej przytoczonej sytuacji skutki w VAT będą mało korzystne nie tylko dla generalnego wykonawcy, ale również dla jego zagranicznych podwykonawców. Wystarczy się bliżej przyjrzeć następującym konsekwencjom:

- ?za wszelkie nabyte usługi podlegające opodatkowaniu w Polsce, a także za towary tutaj zakupione, generalny wykonawca będzie musiał uiścić kwotę powiększoną o zawarty w ich cenie VAT – w przypadku braku rejestracji dla celów VAT w Polsce tenże VAT naliczony generalny wykonawca będzie mógł odzyskać jedynie w ramach tzw. procedury zwrotu VAT dla podatników zagranicznych na podstawie przepisów rozporządzenia ministra finansów w sprawie zwrotu podatku od towarów i usług niektórym podmiotom. Należy pamiętać, że procedura taka co do zasady trwa kilka miesięcy, a w skrajnych przypadkach może się przeciągnąć nawet do ośmiu miesięcy od dnia złożenia wniosku o zwrot podatku;

- ?nawet jeśli generalny wykonawca zarejestruje się dla celów VAT w Polsce, to nie posiadając w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, nie będzie mógł przejąć obowiązku opodatkowania usług nabytych od swoich podwykonawców z UE na zasadzie odwróconego obciążenia. Będzie to skutkowało koniecznością rejestracji dla celów VAT w Polsce przez każdego z jego zagranicznych podwykonawców i wystawiania przez nich faktur z polskim VAT.

... i plusy

W przypadku jednak, gdy nasz generalny wykonawca z Niemiec nie tylko dokona rejestracji dla celów VAT w Polsce, ale także doprowadzi tutaj do utworzenia stałego miejsca prowadzenia działalności (fakt ten powinien być potwierdzony w drodze interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego), opodatkowanie VAT rozliczeń dokonywanych w ramach opisywanego projektu będzie znacznie ułatwione i bardziej opłacalne ekonomicznie, gdyż:

- ?naliczony VAT z faktur od dostawców i podwykonawców generalny wykonawca będzie mógł wykazywać w składanych miesięcznie deklaracjach i odzyskiwać go na bieżąco;

- ?generalny wykonawca, posiadając w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, będzie mógł przejąć rozliczenia usług wykonanych przez swoich zagranicznych podwykonawców na zasadzie mechanizmu odwróconego obciążenia – dzięki temu podwykonawcy unikną obowiązku rejestracji dla celów VAT w Polsce, a ponadto ich faktury wystawiane będą w kwocie netto z dodatkową informacją, iż zastosowanie znajduje mechanizm odwróconego obciążenia (pod warunkiem, że dany podwykonawca sam nie doprowadzi do powstania w Polsce stałego miejsca prowadzenie działalności gospodarczej).

Jak widać, rejestracja dla celów VAT, a do tego doprowadzenie przez generalnego wykonawcę do powstania w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, mogą się okazać bardzo korzystne z ekonomicznych względów. Dzięki temu bowiem wykonawca projektu dużo szybciej odzyska VAT naliczony zawarty w cenie usług i towarów, które będzie tutaj nabywał. Ponadto pozwoli mu to na zapłacenie mniejszej ceny za usługi nabywane od zagranicznych podwykonawców, gdyż faktury przez nich wystawiane nie będą zawierały VAT.

Należy zwrócić uwagę na to, że projekty budowlane kwalifikowane w świetle przepisów o VAT jako dostawy towarów, które są instalowane lub montowane z próbnym uruchomieniem lub bez niego (mowa np. o projektach polegających na dostawie i montażu elementów większych układów, takich jak części biogazowni, elektrowni itp.), będą w układach transgranicznych, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy o VAT, rozliczane podobnie do modelu zaprezentowanego powyżej.

Brak definicji

Odnosząc się do stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, należy podkreślić, że próżno szukać definicji tego pojęcia w przepisach ustawy o VAT, a jego objaśnienie znajduje się w art. 11 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE. -

CV

Autor jest doradcą podatkowym,?partnerem w TAX BENEFIT Roszkowski Murawski Doradcy Podatkowi Sp.p.

W ostatnich latach dochodzi do zacieśniania kontaktów polskich i zagranicznych firm już nie tylko na poziomie dużych przedsiębiorstw – obecnie także średnie i małe firmy  decydują się na współpracę z usługodawcami z całego świata. Ponadto Polska dzięki skutecznemu usuwaniu barier biurokratycznych stanowi dla takich firm coraz bardziej popularny rynek sprzedaży ich towarów i usług. Dotyczy to nie tylko rynku usług niematerialnych czy też transakcji towarowych. W Polsce aktywni są także wykonawcy świadczący usługi budowlane i budowlano-montażowe, a także dostawcy skomplikowanych systemów, np. biogazowni, elektrowni oraz ich elementów składowych.

Pozostało 90% artykułu
Opinie Prawne
Marek Isański: Można przyspieszyć orzekanie NSA w sprawach podatkowych zwykłych obywateli
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Prawne
Maciej Gawroński: Za 30 mln zł rocznie Komisja będzie nakładać makijaż sztucznej inteligencji
Opinie Prawne
Wojciech Bochenek: Sankcja kredytu darmowego to kolejny koszmar sektora bankowego?
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Sędziowie 13 grudnia, krótka refleksja
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Zero sukcesów Adama Bodnara"