Memches: Porażka Sikorskiego

Antoni Macierewicz referując w ubiegły czwartek wyniki audytu w Ministerstwie Obrony Narodowej, ewidentnie przeszarżował. W swoich oskarżeniach pod adresem rządów koalicji Platformy Obywatelskiej i PSL zarzucił Radosławowi Sikorskiemu, iż ten jako szef MSZ „stwierdzał, że Rosja rychło będzie członkiem NATO".

To oskarżenie rozjuszyło polityka PO, który kilka dni później na Twitterze odpowiedział w charakterystycznym dla siebie stylu: „Panie Ministrze Obrony Narodowej, Antek, świrze, wskaż cytat, kiedy rzekomo mówiłem, że Rosja wkrótce będzie członkiem NATO". Rzeczywiście, próżno w wypowiedziach i tekstach Sikorskiego szukać takich jednoznacznych oświadczeń. Słusznie zatem broni się on – pomińmy jego knajacki język, z którego jest powszechnie znany – argumentem, że w roku 2009 wyłącznie snuł hipotetyczne rozważania nad możliwością wstąpienia Rosji do paktu północnoatlantyckiego.

Ale w twitterowej dyskusji, były minister spraw zagranicznych w rządach Donalda Tuska, oznajmił coś znacznie ważniejszego: „próbowaliśmy, tak jak cała reszta Zachodu, Rosję cywilizować", a potem skonkludował: „Niestety, nie udało się, co nie znaczy, że nie było warto próbować".

Tym samym Sikorski przyznał, że polityka wschodnia jego formacji z końca ubiegłej dekady poniosła porażkę. Bo przecież kiedy Platforma utworzyła w roku 2007 swój gabinet, postanowiła odróżnić się od Prawa i Sprawiedliwość. Chciała pokazać, że jest siłą prawdziwie europejską – inną niż oskarżane zewsząd o rusofobię PiS.

Polska podjęła więc szereg działań, które miały świadczyć o takiej zmianie. Chociażby przestała blokować zawarcie umowy między Unią Europejską a Rosją (blokadę ta podyktowana była próbami skłócania państw UE, między innymi w zakresie wspólnego bezpieczeństwa energetycznego), a Moskwa w zamian zniosła embargo na polskie mięso. Po objęciu prezydentury USA przez Baracka Obamę ówczesny rząd PO-PSL bardzo starał się udowodnić, że sprzyja amerykańsko-rosyjskiemu resetowi i unika za wszelką cenę konfliktów z Rosją.

„Gazeta Wyborcza" przypominając w niedzielę na swojej stronie internetowej słowa Sikorskiego będące przedmiotem ataku Macierewicza, podkreśliła, że padły one przed katastrofą smoleńską i aneksją Krymu, czyli – w domyśle – wtedy, kiedy można było mieć nadzieję na to, że Rosja się ucywilizuje. Znamienne jednak, że ugrupowaniem na polskiej scenie politycznej, które nie żywiło takich złudzeń, było wówczas Prawo i Sprawiedliwość. A przesłanek do takiego stanowiska nie brakowało. Przecież w roku 2008 – czyli już, gdy prezydentem Rosji był ów wyczekiwany „liberał" Dmitrij Miedwiediewem – Rosja dokonała napaści na Gruzję. Kreml bardzo wyraźnie demonstrował swoją agresywną postawę – głównie zamiar odzyskania swoich wpływów w byłych republikach sowieckich – i nic sobie nie robił z chęci udobruchania go przez Zachód. Linia, którą wcześniej wytyczył Władimir Putin była kontynuowana.

Warto w tym kontekście przywołać opinię Włodzimierza Marciniaka, sowietologa i rosjoznawcy, który w rozmowie z portalem Stefczyk.info komentując na gorąco tweety Sikorskiego, powiedział: „Dzisiaj już wiemy, że prognozy czynione kilka lat temu były błędne. Nie ma się tu o co spierać. Po wojnie z Gruzją chyba wariant akcji zbrojnej rosyjskiej w stosunku do Ukrainy mógł być brany pod uwagę. A nie był".

Były natomiast podejmowane przez rząd Tuska takie inicjatywy jak narada ambasadorów RP z udziałem... Siergieja Ławrowa we wrześniu 2010 roku, co stanowiło precedens, gdyż wcześniej na takie spotkania zapraszani byli tylko dyplomaci z sojuszniczych krajów zachodnich. „Rossijskaja Gazieta" nie bez satysfakcji odnotowywała przy okazji tego wydarzenia: „Brat zmarłego w katastrofie pod Smoleńskiem prezydenta Polski Lecha Kaczyńskiego, chciał zawrócić Polaków do stanu złości wobec wschodniego sąsiada, ale mu się nie udało".

I prominentni politycy Platformy wpisywali się w tę narrację. Myśleli, że prowadzą z Moskwą skuteczną grę, ale to Moskwa ich rozgrywała. Kiedy uświadomili sobie, że nie udało im się ucywilizować Rosji, pozostało im tylko wejście w buty Prawa i Sprawiedliwości. I wmawiać opinii publicznej, że to PiS jest chcąc nie chcąc sojusznikiem Putina, bo popiera tendencje rozsadzające Unię. Towarzyszy temu przekonanie, iż Rosji stawić czoła może tylko mocno zintegrowana UE.

Tyle że tak wcale nie musi być. Można bowiem sobie wyobrazić, że polityka wschodnia mocno zintegrowanej Unii będzie wyznaczana przez lekceważącą traumy i obawy krajów nowej UE perspektywę Francji i Niemiec. Kremlowi taka Europa, traktująca go jako partnera w koncercie mocarstw, będzie na rękę.

Rosyjskiemu establishmentowi politycznemu odpowiadałaby również sytuacja, w której w Unii znaczącą pozycję uzyskałaby lewica kulturowa, szermująca takimi postulatami jak prawo do aborcji czy wprowadzenie „małżeństw homoseksualnych". Moskwa już dziś buduje swój wizerunek ostoi światowego konserwatyzmu na propagowaniu poglądu, że Europą rządzą godni pogardy „liberaści" i „toleraści". Jeśli zatem nawet wspiera na rozmaite sposoby prawicowe antyunijne ugrupowania, to przecież nie dlatego, że głoszą one tradycyjne wartości (bo nie wszystkie je głoszą), lecz z powodu ich prorosyjskiej opcji, która w bardziej zawoalowany sposób daje o sobie znać także w europejskim mainstreamie. Kremlowi opłaca się utrzymanie obecnego stanu rzeczy, gdyż dzięki niemu może na użytek propagandowy prezentować Rosję jako byt opozycyjny wobec „zgniłego" Zachodu.