Godziwe podatki także dla wielkich firm

Proponujemy dziś nałożenie na firmy międzynarodowe w Europie obowiązku ujawniania, gdzie uzyskują przychody i gdzie płacą podatki – piszą wiceszef Komisji Europejskiej i komisarz ds. stabilności finansowej.

Publikacja: 11.04.2016 21:00

Valdis Dombrovskis

Valdis Dombrovskis

Foto: materiały prasowe

Kiedy wybuchła afera Panama Papers, sprawy fiskalne, w szczególności kwestia przejrzystości podatkowej, wtargnęły na pierwszy plan agendy politycznej na całym świecie. Przedstawiane dziś przez Komisję Europejską projekty ustawodawcze mają na celu zwiększenie przejrzystości podatkowej w odniesieniu do działających w Europie międzynarodowych koncernów, by rzucić światło na złożony i nierzadko budzący podejrzenia świat podatków w skali międzynarodowej.

Sprawiedliwy system fiskalny

Nasza gospodarka, podobnie jak społeczeństwo, opiera się na zaufaniu do sprawiedliwego systemu fiskalnego. Sytuacja, w której wielkie konsorcja wykorzystują swe zasoby i infrastrukturę do drastycznego zmniejszania faktycznie płaconych podatków, budzi w społeczeństwie uzasadnione oburzenie i poczucie niesprawiedliwości.

Gdy jedni skutecznie redukują swoje podatki, tym większy ciężar spada na pozostałych. Małe przedsiębiorstwa, których nie stać na najlepszych doradców podatkowych, dzięki którym mogłyby zmniejszyć swoje zobowiązania, muszą płacić więcej. Wszystko to przez firmy, które „optymalizują" swoje podatki. To jawna kpina z zasad równego traktowania i uczciwej konkurencji.

Dlatego proponujemy dziś prawo nakładające na wielkie międzynarodowe firmy działające w Europie obowiązek ujawniania, gdzie uzyskują swoje przychody i gdzie płacą podatki w rozbiciu na poszczególne państwa. Dotyczy to 6500 podmiotów o obrotach przekraczających 750 mln euro. Miałyby one również obowiązek ogłaszania ogólnej wysokości podatków płaconych poza UE, a w przypadku podatków w krajach o specyficznej jurysdykcji podatkowej, czyli tzw. rajach podatkowych, informacja musiałaby być rozbita na poszczególne kraje.

Informacje te powinny być dostępne przez okres pięciu lat na stronach internetowych przedsiębiorstw wielonarodowych, co umożliwi każdemu przekonanie się, gdzie płacą podatki. Aby zapewnić, by te obowiązki spoczywały nie tylko na firmach europejskich, te same przepisy należy egzekwować od działających w UE dużych spółek zależnych od koncernów spoza Europy.

Nie żądamy tajemnic handlowych

Propozycja Komisji jest prosta, ale skuteczna i przyczyni się do tego, by wielkie międzynarodowe koncerny płaciły godziwe podatki. Opiera się na ostrożnych szacunkach skutków. Nie żądamy ujawniania tajemnic handlowych. Nie dążymy do zaszkodzenia globalnej konkurencyjności międzynarodowych przedsiębiorstw, ale zdecydowanie stajemy w obronie poszkodowanych dziś konkurentów należących do sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP).

Środki te wpisują się w kontekst szeroko zakrojonego programu reformy fiskalnej, który zaczął się na długo przed skandalem panamskim. Prowadzimy od dawna ścisłą współpracę międzynarodową z państwami OECD i G20 w celu propagowania globalnych standardów dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych.

W gronie państw UE uzgodniliśmy niedawno zasady obowiązkowej automatycznej wymiany informacji w zakresie interpretacji indywidualnych prawa podatkowego. Podpisaliśmy już porozumienia o przejrzystości podatkowej w zakresie dochodów z tytułu odsetek i dywidend z Liechtensteinem, Andorą, San Marino i ze Szwajcarią, i zamierzamy podpisywać kolejne.

Wystąpiliśmy z inicjatywą wiążących środków prawnych w celu zwalczania erozji bazy podatkowej i przerzucania zysków: tzn. stosowanych przez niektóre firmy praktyk zmniejszania należnych podatków poprzez deklarowanie przychodów w innym miejscu niż to, w którym faktycznie prowadzą działalność.

Obejmuje ona również środki gwarantujące skuteczne opodatkowanie w UE zysków lokowanych w jurysdykcjach o niskich lub zerowych podatkach, to jest zasady dotyczące kontrolowanych spółek zagranicznych. W ubiegłym miesiącu w rekordowym tempie państwa UE zgodziły się na wprowadzenie automatycznej wymiany informacji między krajowymi organami podatkowymi na temat składanych przez wielkie firmy międzynarodowe sprawozdań z opodatkowanej działalności na poszczególnych rynkach krajowych.

Niedozwolona pomoc prawna

Równolegle wszczynaliśmy postępowania w sprawie pomocy państwa: np. w ubiegłym roku udało nam się ustalić, że pewne firmy, w tym Fiat i Starbucks, korzystały w Belgii z niedozwolonej pomocy państwa w formie selektywnych korzyści podatkowych.

Jesteśmy przekonani, że istotną rolę w tej dziedzinie odegra zwiększona przejrzystość. Przypadki łamania przepisów muszą się spotkać z odpowiednimi krokami prawnymi, z surowymi sankcjami włącznie.

Wobec stwierdzenia braku przestępstwa towarzyszącego ujawnionym praktykom, dzięki przejrzystości możemy jednak zapytać, czy nasze prawo podatkowe rzeczywiście jest odpowiednie. Jeżeli okaże się, że nie jest, powinniśmy być w stanie odpowiednio je uszczelnić. Również przedsiębiorcy mogą sobie postawić pytanie, czy naprawdę działają w dobrze pojętym długofalowym interesie swoich akcjonariuszy, zważywszy na reputację firmy.

Bez tolerancji dla poszukiwaczy luk

Konkurencyjne otoczenie podatkowe prowadzi do rozkwitu przedsiębiorczości, ale te sprawy powinny być kontrolowane przez odpowiednie organy administracyjne. Nie można tolerować ciągłego wyszukiwania przez sprytnych prawników i doradców luk i forteli podatkowych, z których korzystają wtajemniczeni.

Zależy nam na prężnej sferze przedsiębiorczości tworzącej miejsca pracy i gwarantującej wzrost, ale przedsiębiorcy muszą zasługiwać na zaufanie. Wiarygodności i uczciwej konkurencji przysłuży się zdecydowanie większa przejrzystość.

Valdis Dombrovskis jest wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej, a Jonathan Hill – komisarzem ds. stabilności finansowej, usług finansowych i unii rynków kapitałowych.

Lead i śródtytuły od redakcji

Kiedy wybuchła afera Panama Papers, sprawy fiskalne, w szczególności kwestia przejrzystości podatkowej, wtargnęły na pierwszy plan agendy politycznej na całym świecie. Przedstawiane dziś przez Komisję Europejską projekty ustawodawcze mają na celu zwiększenie przejrzystości podatkowej w odniesieniu do działających w Europie międzynarodowych koncernów, by rzucić światło na złożony i nierzadko budzący podejrzenia świat podatków w skali międzynarodowej.

Sprawiedliwy system fiskalny

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie Ekonomiczne
Witold M. Orłowski: Gospodarka wciąż w strefie cienia
Opinie Ekonomiczne
Piotr Skwirowski: Nie czarne, ale już ciemne chmury nad kredytobiorcami
Ekonomia
Marek Ratajczak: Czy trzeba umoralnić człowieka ekonomicznego
Opinie Ekonomiczne
Krzysztof Adam Kowalczyk: Klęska władz monetarnych
Opinie Ekonomiczne
Andrzej Sławiński: Przepis na stagnację