Poniosłeś straty, bo nie było prądu – wystąp o odszkodowanie

[srodtytul][i]Rozmowa z Arturem Sidorem, radcą prawnym, partnerem w kancelarii Pietrzak & Sidor[/i][/srodtytul]

[b]Rz: Jakie są najważniejsze zmiany w znowelizowanym prawie energetycznym – z punktu widzenia odbiorców prądu – jeśli chodzi o odpowiedzialność Polskich Sieci Elektroenergetycznych Operator za straty w wyniku ograniczeń dostaw prądu?[/b]

[b]Artur Sidor:[/b] Nowelizacja [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=340627]ustawy – Prawo energetyczne (DzU nr 21 poz. 104)[/link], która weszła w życie 11 marca 2010 r., stworzyła szersze możliwości dochodzenia odszkodowania za działania przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem energii elektrycznej, czyli Polskich Sieci Elektroenergetycznych Operator SA.

Nowe przepisy określają przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej oraz sposób naliczania wysokości odszkodowania w przypadku ograniczenia lub przerwania dostaw energii elektrycznej do odbiorców, wprowadzonego w sytuacji zagrożenia systemu elektroenergetycznego. W sytuacji takiej jak: stan nadzwyczajny, katastrofa naturalna albo bezpośrednie zagrożenie wystąpienia awarii technicznej, wprowadzenia embarga lub innej blokady ze strony obcego państwa, strajk lub niepokoje społeczne, operator ma prawo ograniczyć dostarczanie i pobór energii na okres nie dłuższy niż 72 godziny.

Jego działania mogą być jednak nieadekwatne do zaistniałych zagrożeń.

Co więcej, może się okazać, że sam operator przyczynił się do powstania tego zagrożenia. Wobec tego, zgodnie z nową regulacją, jeżeli operator wprowadził ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii w następstwie okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność lub w przypadku dopuszczenia się niedbalstwa przy dokonywaniu oceny zasadności wprowadzenia tych ograniczeń, można dochodzić roszczeń z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez ograniczenie lub przerwanie dostaw energii elektrycznej.

[b]Na jak duże odszkodowanie będą mogli liczyć odbiorcy?[/b]

Pojedynczy odbiorca energii elektrycznej w gospodarstwie domowym może otrzymać odszkodowanie maksymalnie do 5 tys. zł, chociażby jego rzeczywiste straty były o wiele większe. Ustawodawca ograniczył też globalną sumę odszkodowania za szkody powstałe w wyniku wprowadzenia przez operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii. Całkowita odpowiedzialność operatora nie może przekroczyć kwot wskazanych w ustawie.

W przypadku gdy łączna wartość szkód przekroczy odpowiednią sumę całkowitej odpowiedzialności, to kwota odszkodowania należnego konkretnemu odbiorcy będzie musiała być proporcjonalnie obniżona. Warto jednak podkreślić, że wyłączono w tym przypadku możliwość żądania bonifikat za niedotrzymanie standardów jakościowych obsługi odbiorców.

[wyimek]5 tys. zł maksymalnie w takiej wysokości może dostać odszkodowanie pojedynczy odbiorca energii elektrycznej w gospodarstwie domowym[/wyimek]

[b]Od czego zależy górna granica ewentualnych odszkodowań? Czy poszkodowani mogą występować pojedynczo, czy raczej powinni się organizować w grupy i składać roszczenia razem, jeśli sprawa dotyczy jednego osiedla?[/b]

Górna granica odszkodowań jest różna w zależności od liczby odbiorców (użytkowników systemu) dotkniętych ograniczeniami lub przerwami. Poszczególne kwoty dla konkretnej liczby odbiorców zostały wskazane w ustawie. Na przykład w przypadku osiedla obejmującego 25 tysięcy odbiorców szkody powstałe w wyniku wprowadzenia przez operatora ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej mogą zostać zwrócone do wysokości 25 mln zł.

Z wnioskiem o wypłatę stosownego odszkodowania będzie trzeba wystąpić indywidualnie do właściwego operatora systemu dystrybucyjnego, a w razie odmowy przyznania odszkodowania we wnioskowanej wysokości przez PSE Operator SA będzie można wystąpić na drogę sądową.

Na tym etapie poszkodowani odbiorcy będą mogli występować razem. Taką możliwość stworzy od 19 lipca 2010 r. ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (DzU nr 7 poz. 44) na zasadach określonych w tej ustawie. Z pozwem w tym trybie musi wystąpić co najmniej dziesięć osób.

[b]Jakie warunki należy spełnić, jakich formalności dopełnić, aby móc złożyć wniosek o odszkodowanie za poniesione szkody? Ile jest na to czasu?[/b]

Poszkodowany w piśmie zawierającym żądanie naprawienia szkód musi wskazać i udowodnić wysokość poniesionej szkody oraz określić kwotę żądanego odszkodowania.

Trzeba też wykazać, że poniósł ją na skutek działań podjętych przez PSE Operator SA w następstwie okoliczności, za które podmiot ten ponosi odpowiedzialność lub w przypadku dopuszczenia się niedbalstwa przy dokonywaniu oceny zasadności wprowadzenia tych ograniczeń.

Należy pamiętać o terminie składania wniosku o przyznanie odszkodowania. Żądanie naprawienia szkód trzeba bowiem zgłosić właściwemu operatorowi systemu dystrybucyjnego przed upływem 180 dni od dnia zniesienia ograniczeń. Po upływie tego terminu roszczenie o naprawienie szkód wygasa, a więc nie można go skutecznie dochodzić.

[ramka][srodtytul]Nie ma możliwości dochodzenia tzw. utraconych korzyści[/srodtytul]

>> Nie wystarczy opisać, że na skutek długotrwałej przerwy w dopływie prądu w domu było zimno (ogrzewanie tylko na prąd), nie można było przygotowywać posiłków (kuchnia na prąd), korzystać z bieżącej wody i toalety (hydrofor nie działa bez prądu), trzeba było się wyprowadzić z małymi dziećmi, dom był nieogrzewany, niedoświetlony, urządzenia nie działały, w tym np. instalacja alarmowa etc.

>> Ustawodawca przewidział bowiem możliwość rekompensaty tylko rzeczywiście poniesionej szkody, jaka została wyrządzona odbiorcy wskutek ograniczenia lub przerwania dostaw energii elektrycznej.

>> Szkoda musi być związana z uszkodzeniem, zniszczeniem lub utratą rzeczy ruchomej lub uszkodzeniem albo zniszczeniem nieruchomości.

>> Nie wystarczy zatem powołanie się na sam fakt braku prądu. Trzeba wykazać konkretne straty, na przykład uszkodzony sprzęt elektroniczny czy zniszczoną instalację alarmową.

>> Straty muszą przekraczać kwotę 100 zł, gdyż nie podlegają uwzględnieniu wnioski o odszkodowanie o niższej wartości.[/ramka]

[ramka][srodtytul]Jak zmienić dostawcę energii elektrycznej[/srodtytul]

[b] Zmiana sprzedawcy prądu nie łączy się z dodatkowymi kosztami i odszkodowaniami[/b]

[ul][li] Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami zmienić można tylko sprzedawcę prądu, nie można zaś wybrać sobie lokalnego operatora systemu dystrybucyjnego, a tym bardziej operatora systemu przesyłowego (na terytorium RP wyznaczony jest tylko jeden taki podmiot i jest nim PSE Operator SA). [/li][/ul] [ul][li] Na wstępie należy uważnie przeanalizować oferty innych przedsiębiorstw (lista sprzedawców jest publikowana przez lokalnego dystrybutora). Warto zwrócić uwagę nie tylko na cenę, ale i inne warunki umowy – np. okres rozliczeniowy czy możliwość korzystania z prądu pochodzącego z odnawialnych źródeł energii. [/li][/ul] W najbliższym czasie na stronach URE ma też zostać uruchomiony kalkulator taryfowy umożliwiający porównanie ofert i wybranie najkorzystniejszej dla siebie.