Domy energooszczędne

Czy nowe warunki techniczne i dyrektywy unijne zmuszą inwestorów do budowania domów energooszczędnych?

Piotr Pawlak: Projekt nowych warunków technicznych zawiera wiele elementów obligujących projektantów do poprawy jakości energetycznej nowych budynków. Można oczekiwać wejścia w życie tych przepisów w pierwszej połowie 2013 r. Właśnie za pomocą tego między innymi dokumentu zapisy dyrektyw unijnych są wprowadzane do ustawodawstwa polskiego.

Na czym będą polegały zmiany?

Przede wszystkim chodzi o podniesienie izolacyjności ścian oraz stolarki, jak również konieczność sprawdzenia na etapie projektowania osiągnięcia przez budynek odpowiedniej wartości energii pierwotnej (EP), wyliczanej dla tzw. budynku referencyjnego. Wartość ta uzależniona jest od typu budynku.

Warto podkreślić, że nowe rozwiązania w zakresie izolacyjności zapewnią zdecydowanie lepsze parametry energetyczne budynków i są uzasadnione ekonomicznie. Dla budynków mieszkalnych zostały one opracowane zgodnie z wytycznymi w zakresie kosztów optymalnych, czyli uwzględniających koszty ogrzewania w czasie użytkowania budynku.

O ile więcej trzeba będzie wydać na dom w związku z nowymi przepisami?

Zastosowanie się do nowych przepisów pociągnie za sobą zwiększenie kosztów budowy, ale nie więcej niż o 3–5 proc. całkowitych kosztów inwestycji. Warto jednak pamiętać, że w ciągu eksploatacji budynku zwiększone nakłady zwrócą się kilkakrotnie dzięki niższym kosztom ogrzewania. Niezależnie od tego, czy budujemy za gotówkę czy z kredytu.

Czym różni się dom energooszczędny do pasywnego?

Nie ma urzędowych definicji domów pasywnych i energooszczędnych. Budynki określane jako pasywne charakteryzują się zapotrzebowaniem na energię użytkową do ogrzewania (EUco) poniżej 15 kWh/mkw. rok. Natomiast dom energooszczędny to taki, w którym zużywa się mniej energii niż w standardowym, budowanym zgodnie z obowiązu- jącymi przepisami. Orientacyjnie przyjęło się, że zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania (EUco) dla domu energooszczęd- nego powinno nie przekraczać 50 kWh/mkw. na rok.

Co zrobić, aby wybudować dom energooszczędny: jak wybierać materiały, aby np. do superciepłych ścian nie mieć słabych okien?

Można powiedzieć, że dla uzyskania domu energooszczędnego, jak również pasywnego, można skorzystać z dostępnych, typowych technologii, bez konieczności użycia technologii eksperymentalnych i niezwykle kosztownych, które bywają nieuzasadnione ekonomicznie. Przykładowo należy zapewnić grubość izolacji około 20–25 cm na ścianach, 30–40 cm w dachu i 20 cm w podłodze na gruncie, ale wykorzystując powszechnie dostępne materiały izolacyjne, takie jak skalna wełna czy styropian.

Należy zdecydować się na dobrej jakości stolarkę trzyszybową, powszechnie dostępną w ofercie producentów okien oraz zainwestować w poprawnie zaprojektowany i wykonany system wentylacji mechanicznej, najlepiej z odzyskiem ciepła. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na uniknięcie mostków termicznych, zwłaszcza w miejscach połączeń elementów konstrukcyjnych oraz na mocowaniu stolarki.

A inwestując w dom pasywny?

Decydując się na dom pasywny, musielibyśmy jeszcze bardziej zwiększyć grubość warstw izolacji, zainwestować w okna certyfikowane jako pasywne, zaprojektować budynek pod kątem jak najskuteczniejszego pozyskiwania ciepła od słońca i precyzyjnie zaprojektować rozwiązania zapewniające wysoką szczelność budynku. Trzeba by było także wykonać zaawansowany system wentylacji mechanicznej z wysokosprawnym odzyskiem ciepła, często z gruntowym wymiennikiem wstępnie podgrzewającym lub chłodzącym świeże powietrze wentylacyjne, wykonać bierne zabezpieczenia przed przegrzaniem budynku.

Certyfikaty energetyczne są dziś wymogiem papierowym. W rzeczywistości można sprzedać i dom, i mieszkanie bez tego dokumentu albo wydrukować  sobie certyfikat z sieci, wpisując dane budynku. Takie certyfikaty energetyczne nie mają znaczenia w praktyce...

Dziś świadectwa energetyczne nie są praktycznie wykorzystywane w celu, w jakim zostały stworzone. Wynika to głównie z nieznajomości tego, jakie informacje są w nich zawarte oraz z generalnie negatywnego ich traktowania jako kolejnego dokumentu wymaganego przy dopuszczeniu budynku do użytkowania. Tymczasem świadectwo przygotowane przez doświadczonego audytora zawiera wiele informacji mówiących o jakości energetycznej domu.

Oczywiście, nie otrzymamy takich informacji, zamawiając świadectwo przez Internet za kilkadziesiąt złotych. Jedynie rosnące koszty ogrzewania mogą być impulsem do zastanowienia nad zawartością tego dokumentu.

Warto podkreślić, że świadectwo energetyczne jako dokument powstający po zakończeniu budowy może tylko dać informację, że jakość energetyczna budynku nie jest najlepsza. Pod względem wartości dla inwestora zdecydowanie ważniejszym dokumentem jest projektowana charakterystyka energetyczna, będąca od pół roku obowiązkowym elementem projektu budowlanego. Analiza tego dokumentu pozwala na podjęcie jeszcze przed rozpoczęciem budowy działań mogących przy niewielkich dodatkowych nakładach zasadniczo poprawić jakość energetyczną domu.

Kto może liczyć na dopłatę do budowy ekologicznego domu?