Ceny domów w Chinach w 2014 r.

Sześć miesięcy temu rynek domów w Chinach był tak rozgrzany, że Feng Xiaowei, handlowiec z agencji nieruchomości w Hangzhou, rzadko kiedy miał wolny dzień. Jednak hamulce nałożone przez rząd na kredyty i sprzedaż, aby spowolnić rosnące ceny domów, dotknęły pośredników. Biznes zaczyna zamierać - donosi Associated Press.

Dziś Feng i siedmiu nadzorowanych przez niego sprzedawców całe dnie grają w karty. - Nie ma kupców - mówi handlowiec dziennikarzom Associated Press. - Bierzemy po trzy dni wolnego w tygodniu. Idziemy na grilla i gramy w pokera.

Protest kupujących

Ceny domów w Chinach rosły od 15 lat, napędzając boom gospodarczy, ale też uniemożliwiając kupno nieruchomości wielu rodzinom. Obecne załamanie rynku domów zagraża wzrostowi gospodarczemu, który i tak już spowolniał. Niektórzy analitycy martwią się, że dotknie ono także banków, jeśli deweloperzy staną się niewypłacalni.

Spowolnienie powinno skłonić partię komunistyczną do stymulowania wzrostu poprzez konsumpcję krajową, a nie jak dotąd, poprzez handel i finansowane z kredytów inwestycje. Czasy jednak temu nie sprzyjają, ponieważ popyt na chińskie dobra i wydatki chińskiego konsumenta są niższe, niż się spodziewano.

Wymusza to na rządzie prezydenta Xi Jinping bardzo delikatny polityczny balans. Wymaga zniechęcania do spekulacyjnych inwestycji i wzrostu podaży tanich domów. Ale też niedopuszczenia do załamania cen, bo mogłoby to przynieść straty dobrze prosperującym mieszkańcom miast, którzy są filarem dla obecnej władzy.

W maju banki otrzymały polecenie ożywienia sektora poprzez zwiększenie kredytów. - Nie chcą dopuścić do sytuacji, kiedy ceny zaczną rynkowi szkodzić - mówi Brian Jackson, ekonomista. - A czynniki stabilizujące rynek są zarówno po stronie społecznej, jak i finansowej.

W skali kraju sprzedaż spadła w pierwszym kwartale o 7,7 proc. w stosunku do roku poprzedniego - donosi agencja rządowa Xinhua News Agency. E-House China R&D Institute, firma badawcza z Szanghaju, informuje, że liczba niesprzedanych nowych domów w 35 miastach Chin wzrosła w maju do najwyższych od pięciu lat poziomów.

Niektórzy kupujący zorganizowali protesty, kiedy zorientowali się, że deweloperzy obniżyli o 20 proc. ceny za takie same domy, które sprzedali im parę miesięcy wcześniej. W miastach Hangzhou i Nanjing kupcy oczekujący zrefundowania różnicy miedzy ceną, którą zapłacili a obecną, wtargnęli do salonów sprzedaży i zniszczyli makiety budynków będących w ofercie sprzedaży - podaje Xinhua i inne media.

W prowincji Guangdong, niedaleko Hongkongu, niezadowoleni właściciele mieszkań na jednym z osiedli zablokowali wjazdy na posesję tak, by klienci nie mogli obejrzeć budynków oferowanych po niższych cenach.

Feng opowiada, że sprzedawał co najmniej dwa domy miesięcznie, nie mówiąc już o tym, co sprzedali jego pracownicy. Ale od kilku miesięcy nie sprzedaje się nic. - Po prostu w Hangzhou jest za dużo domów, i dlatego ceny lecą w dół - mówi pośrednik.

Osiedle na farmie

Boom rozpoczął się w późnych latach 90. ubiegłego wieku, kiedy ówczesny premier Zhu Rongji zainicjował sprzedaż mieszkań będących własnością rządu albo spółek państwowych. W tych lokalach mieszka dziś prawie cała miejska ludność Chin.

Wiele rodzin kupowało nowo budowane mieszkania. A stare dzielnice, z ich wąskimi ulicami i jednopiętrowymi domami, w Pekinie i innych miastach, zostały wyburzone, by stworzyć przestrzeń dla 20- 30-kondygnacyjnych wieżowców mieszkalnych. Farmy na przedmieściach zostały wyparte przez osiedla, liczące co najmniej 5 tys. mieszkań.

Sprzedaż nieruchomości powodowała wzrost popytu na cement, stal, meble i armaturę kuchenną. W ciągu dekady większość mieszkańców miast żyła już w prywatnych domach. Nie mając wielkiego wyboru inwestowania w zdominowanej przez państwo gospodarce Chin, rodziny o większych dochodach kupowały wiele mieszkań.

Ceny wzrosły tak, że 85-metrowe mieszkanie w przeciętnej pekińskiej dzielnicy doszły do 725 tys. dol., co jest ekwiwalentem wynagrodzenia za ponad 180 lat pracy przeciętnego Chińczyka.

Zaalarmowani przez nasilające się skargi na wzrost kosztów i ostrzegani, że Chiny stoją w obliczu bańki nieruchomościowej, przywódcy zaczęli zacieśniać kontrolę w 2010 r. Podnieśli minimalną zaliczkę do 70 proc. ceny zakupu i nałożyli ograniczenia w liczbie mieszkań, które może kupić jeden klient.

Ceny, które rosły rocznie w dwucyfrowym tempie, zaczęły w tym roku spowalniać. Majowe badania prowadzone przez deweloperów pokazują, że ceny spadły o 0,1 do 0,3 proc. w porównaniu z kwietniem. To pierwszy spadek odnotowany od dwóch lat. Su Xiaoling, handlowiec z Szanghaju, kupił w lutym apartament za 300 tys. dol., jako inwestycję.

- Być może w krótkim czasie będą jakieś korekty, ale to nie oznacza, że straciłem pieniądze, przynajmniej tak długo, jak długo mieszkania nie sprzedaję. Mogę poczekać - mówi Su.

Inwestorzy, którzy mają wiele apartamentów, często pozostawiają je puste, ponieważ czekają na podwyżki cen, powodując wzrost skarg potencjalnych najemców na brak mieszkań na wynajem.

W sierpniu takich pustych mieszkań było w Chinach 49 mln, czyli 22,4 proc. spośród wszystkich 218 mln - według szacunków przeprowadzonych na Southwestern University of Finance and Economics. Dane pochodzą z badania prowadzonego w latach 2011 - 2013.

Transakcje gotówkowe