Każde z małżeństw może też prowadzić po jednej ewidencji, tzn. zamiast czterech ksiąg jest możliwość prowadzenia tylko dwóch. Chodzi o to, że jeśli małżonkowie, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągają przychody z najmu, podnajmu dzierżawy czy poddzierżawy nieruchomości, która jest przedmiotem ich wspólnej własności, wówczas mogą złożyć w urzędzie skarbowym pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości dochodu osiągniętego z tego źródła tylko przez jednego z nich.
Zatem każde z dwóch małżeństw może złożyć oświadczenie, że dochody z przypadającej im ogólnej powierzchni nieruchomości (a więc 10 i 90 proc.) będą rozliczane tylko przez męża bądź tylko przez żonę. Oświadczenie takie należy złożyć najpóźniej do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany pierwszy w roku podatkowym przychód ze wspólnej własności nieruchomości. Wskazane oświadczenie należy składać corocznie, jeżeli małżonkowie będą chcieli rozliczać się w przedstawiony powyżej sposób.
Wyżej przedstawiona forma rozliczenia dochodu jest odstępstwem od ogólnej zasady, która zakłada, że w przypadku osiągania przychodów ze wspólnej własności, przychody z udziału każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. Zasadę proporcjonalności stosuje się także do rozliczania kosztów uzyskania przychodów oraz wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.
Powyższe regulacje wynikają z art. 8 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.)[/link] – dalej ustawy o PIT.
Złap mikołajkową okazję!
Cały rok z rp.pl
za jedyne 99 zł
KUP TERAZ
Gdyby każdy z małżonków prowadził swoją ewidencję dla potrzeb rozliczania dochodu z najmu odpowiednio w kosztach podatkowych, u każdego ze współwłaścicieli powinna być odzwierciedlona ich wysokość proporcjonalna do posiadanych udziałów. Nie oznacza to jednak, że wysokość amortyzacji byłaby ustalana proporcjonalnie. W przedstawionej sprawie proporcjonalnie należy bowiem ustalić wartość początkową nieruchomości. Odpisy amortyzacyjne będą naliczane nie od wartości początkowej całego budynku, a od wartości początkowej ustalanej osobno przez każdego ze współwłaścicieli, w takiej proporcji, w jakiej udziały współwłaścicieli odpowiadają własności budynku. Załóżmy, że podatnicy ustalają wartość początkową domu wg osobiście wykonanej wyceny z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji z uwzględnieniem stanu i stopnia zużycia budynku. Wartość domu wynosi np. 400 tys. zł. Każdy z małżonków z pierwszego małżeństwa winien przyjąć jako wartość początkową domu w swoich ewidencjach wartość 20 tys. zł (400 tys. x 5%). Odpowiednio każdy ze współmałżonków z drugiego małżeństwa powinien w prowadzonej ewidencji środków trwałych przyjąć wartość początkową w wysokości 180 tys. zł. (400 tys. zł. x 45%).
Stosownie do treści art. 22g ust. 11 ustawy o PIT, jeżeli składnik majątku (tu: nieruchomość) stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową takiej nieruchomości ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.