Ile zapłacisz za wycięcie drzew na swojej działce

Rz: Czy zawsze właściciel działki – rekreacyjnej, budowlanej, rolnej – musi mieć pozwolenie na wycięcie drzew?

Michał Sołtyszewski

: Obowiązek uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów stanowi istotny element ochrony terenów zielonych. Zgodnie z przepisami ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody („OP") usunięcie drzew i krzewów wymaga uzyskania zezwolenia wydawanego przez właściwego dla miejsca położenia nieruchomości wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Natomiast w przypadku zamiaru usunięcia drzew lub krzewów z nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków – właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Nie wszystkie drzewa podlegają jednak temu wymogowi?

Zgodnie z art. 83 ust. 6 OP wymóg uzyskania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów nie dotyczy między innymi drzew lub krzewów, których wiek nie przekracza dziesięciu lat, drzew owocowych – z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków  oraz w granicach parku narodowego lub rezerwatu przyrody – na obszarach nieobjętych ochroną krajobrazową, a także na plantacjach drzew i krzewów.

Jakie ma znaczenie rodzaj działki czy drzewa, jeśli chodzi o uzyskanie zgody na wycinkę?

Charakter nieruchomości, na której rosną drzewa lub krzewy, nie ma znaczenia w kontekście obowiązku uzyskania zezwolenia na ich usunięcie. Podobnie, poza zainteresowaniem organu administracji publicznej pozostaje sposób, w jaki dane drzewo znalazło się na nieruchomości. Zatem usunięcie samosiejek, których wiek przekracza dziesięć lat i które nie są drzewami owocowymi – z uwzględnieniem wskazanych wcześniej wyjątków – kwalifikować się będzie do uzyskania zezwolenia na ich usunięcie.  Rodzaj i gatunek drzewa determinuje jednak  wysokość opłaty, którą trzeba będzie uiścić w związku z usunięciem drzewa.

Na jakie problemy może być narażony inwestor, który chce wyciąć kilka drzew?

W orzecznictwie podkreśla się, że zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów ma charakter uznaniowy (tak w wyroku NSA w Warszawie z dnia 04 kwietnia 2013, sygn. II OSK 2337/11), co oznacza, że inwestor może nie uzyskać zgody na usunięcie części lub nawet wszystkich drzew wskazanych w swoim wniosku. Wiąże się to z koniecznością wyważenia przez organ orzekający interesu publicznego oraz słusznego interesu strony.

W praktyce zdarza się, że organ administracji publicznej nie wydaje zgody na usunięcie pewnych drzew, których posadowienie nie koliduje z planowaną na nieruchomości inwestycją, a które inwestor chciałby usunąć ze względów praktycznych czy estetycznych. Może się także zdarzyć, że drzew lub krzewów rosnących na nieruchomości w ocenie organu orzekającego w ogóle nie można usunąć, nawet jeśli kolidują z planowaną przez inwestora inwestycją. Jak wskazuje wyrok WSA w Warszawie z 13 czerwca 2012 r., sygn. IV SA/Wa 175/12, zezwolenie na wycięcie drzew nastąpić może jedynie w sytuacji, gdy przyczyna zawarta we wniosku o wydanie takiego zezwolenia zostanie przez organ uznana za ważną, uzasadniającą rezygnację z przewidzianej OP ochrony drzew.

O czym inwestor powinien pamiętać, zanim kupi zadrzewioną działkę?

Warto zwrócić uwagę na to, czy drzewa lub krzewy znajdujące się na nieruchomości nie zostały przeznaczone do zachowania na podstawie zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Należy ponadto sprawdzić, czy któreś z drzew rosnących na nieruchomości nie zostało uznane za pomnik przyrody. Zezwolenie na usunięcie takiego drzewa na terenie zabudowanym najpewniej nie zostanie wydane. Na terenach niezabudowanych, jeżeli nie stanowi to zagrożenia dla ludzi i mienia, drzewa stanowiące pomniki przyrody podlegają ochronie aż do ich samoistnego, całkowitego rozpadu.

Dodatkowo inwestor, w miarę możliwości, przed zakupem nieruchomości  powinien zlecić sporządzenie inwentaryzacji zieleni posadowionej na nieruchomości pod kątem zidentyfikowania gatunków i rodzajów, dokładnej liczby drzew lub krzewów, obwodów pni drzew na wysokości 130 cm oraz powierzchni porośniętej krzewami. Pozwoli to na obliczenie przybliżonej wysokości opłaty za usunięcie drzew, której wysokość może zaważyć na rentowności całego projektu inwestycyjnego.

Kiedy występować o wycinkę drzew – na etapie pozwolenia na budowę? A jeśli nie chcemy budować, tylko usunąć drzewa?

Postępowanie administracyjne w sprawie wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów jest postępowaniem odrębnym względem postępowania o wydanie pozwolenia na budowę. Ustawa o ochronie przyrody nie nakłada na wnioskodawcę obowiązku przedłożenia wraz z wnioskiem o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów jakiejkolwiek decyzji administracyjnej, w tym decyzji o warunkach zabudowy, czy też decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę.

Artykuł 83 ust. 4 OP wymienia elementy, które powinien zawierać wniosek o wydanie takiego zezwolenia, a wśród nich wskazanie przyczyny i terminu zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu. To oznacza, że inwestor może wystąpić o wyrażenie zgody na wycinkę także przed uzyskaniem decyzji administracyjnych związanych z realizacją zamierzenia inwestycyjnego.

Należy jednak mieć na uwadze, że organ orzekający wyda zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów, o ile przyczyna, zawarta we wniosku o wydanie takiego zezwolenia, zostanie przez organ uznana za ważną, uzasadniającą rezygnację z ochrony drzew przewidzianej przepisami ustawy o ochronie przyrody. Właściwe uzasadnienie wniosku o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów może stanowić zatem klucz do uzyskania przychylnej decyzji organu orzekającego.

W praktyce zdarza się, że organ orzekający wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez przedłożenie decyzji o warunkach zabudowy, z której wynika zasadność wydania zezwolenia na usunięcie objętych wnioskiem drzew, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Taka praktyka nie znajduje uzasadnienia w przepisach ustawy o ochronie przyrody, zaś inwestor, którego wniosek został z powyższego tytułu pozostawiony bez rozpoznania, ma podstawy do złożenia skargi na bezczynność organu.

Jak wygląda procedura, jakich formalności musi dopełnić właściciel działki?

Przede wszystkim warto zaznaczyć, że nie tylko właściciel nieruchomości może wystąpić z wnioskiem o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew. Takie uprawnienie przysługuje także posiadaczowi nieruchomości (za zgodą właściciela nieruchomości użytkownik wieczysty takiej zgody nie potrzebuje) oraz właścicielowi urządzeń przesyłowych (jeżeli drzewa lub krzewy zagrażają funkcjonowaniu tych urządzeń).

Wniosek o wydanie zezwolenia należy skierować do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego dla miejsca położenia nieruchomości.

Wniosek powinien zawierać: imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza i właściciela nieruchomości albo właściciela urządzeń przesyłowych, tytuł prawny władania nieruchomością (nie dotyczy właścicieli urządzeń przesyłowych). Musi też zawierać nazwę gatunku drzewa lub krzewu, obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm. Konieczny jest również opis przeznaczenia terenu, na którym rośnie drzewo lub krzew, wskazanie przyczyny i terminu zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu, wielkość powierzchni, z której zostaną usunięte krzewy. Niezbędny jest rysunek lub mapa określająca usytuowanie drzewa lub krzewu w stosunku do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej nieruchomości.

Organ zweryfikuje informacje wskazane we wniosku, dokonując oględzin, podczas których sprawdzi także występowanie w obrębie zadrzewień gatunków chronionych. W przypadku, gdy nieruchomość stanowi przedmiot współwłasności, do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający zgodę pozostałych współwłaścicieli na usunięcie drzew ?lub krzewów.

Jak długo trzeba czekać ?na decyzję?

Ustawa o ochronie przyrody nie wyznacza terminu na przeprowadzenie postępowania w sprawie wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów, znajdują tu zastosowanie przepisy art. 35 kodeksu postępowania administracyjnego. Oznacza to, że organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki, przy czym załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.

W praktyce postępowania o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów mogą trwać dłużej, co urzędy tłumaczą dużą liczbą prowadzonych postępowań.

Wniosek nie podlega opłacie, jednak usunięcie drzew lub krzewów co do zasady wiąże się z koniecznością poniesienia opłaty przez posiadacza nieruchomości.

Od rozstrzygnięcia organu orzekającego stronom postępowania przysługuje odwołanie, za pośrednictwem organu orzekającego, do właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości samorządowego kolegium odwoławczego, w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji.

Co grozi za usunięcie drzew bez zgody?

Za usunięcie drzewa lub krzewu bez zezwolenia lub zanim zezwolenie stanie się ostateczne, ustala się administracyjną karę pieniężną w wysokości trzykrotnej opłaty za usunięcie danego drzewa lub krzewu.

A jeśli drzew nie ma naniesionych na mapie działki, ?to właściciel może założyć, ?że urzędników te drzewa ?nie interesują, i wyciąć je?

Brak jest podstaw do przyjęcia takiego założenia. Usunięcie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia stanowić będzie przesłankę do nałożenia kary.     —gb