Czy frankowcom trzeba pomóc

Rozwiązanie problemów frankowiczów znowu staje się ?sprawą polityczną.

Publikacja: 06.10.2014 07:33

Foto: Bloomberg

Kim jest frankowicz? Obiegowo mówi się tak o kredytobiorcach, którzy przez franka szwajcarskiego nie mogą spać. Kilka lat temu podjęli decyzję o zadłużeniu się na mieszkanie w szwajcarskiej walucie. Wtedy bowiem ich rata była o jedną trzecią, a nawet więcej, niższa niż tych, którzy zaciągali identyczne zobowiązania w złotówkach.

– Kiedy udzielający kredytów mieszkaniowych w połowie 2008 r. pytali klienta, który chciał pożyczyć 300 tys. zł na 30 lat, jaki kredyt wybiera: w złotych z ratą 2130 zł czy we franku 1409 zł – dla trzech na czterech pytanych odpowiedź była oczywista. Wybierali niższą ratę – przypomina Halina Kochalska z Open Finance.

Dziś jednak dla wielu frankowiczów – choć nie dla wszystkich – „szwajcarskie" kredyty stały się zmorą. Szczególnie ciężko jest tym, którzy zadłużali się na granicy swoich możliwości, pożyczając nawet ponad 100 proc. wartości nieruchomości. To im sen z powiek spędza kurs franka, który wzrósł od 2007 czy 2008 r. z 2,3 czy nawet 2,14 zł do blisko 3,5 zł. Jednocześnie wzrosła ich rata – nawet o kilkaset złotych miesięcznie.

Według Komisji Nadzoru Finansowego kredyty w szwajcarskiej walucie po przeliczeniu na złote stanowiły na koniec lipca niemal 40 proc. całej puli kredytów mieszkaniowych i były warte 132,4 mld zł. KNF uważa jednak, że „ewentualna pomoc regulacyjna dla kredytobiorców frankowych uprzywilejowałaby te osoby kosztem innych klientów instytucji finansowych, np. osób, które zaciągnęły bezpieczniejsze kredyty w złotówkach i ponosiły koszty związane z wyższymi stopami procentowymi w złotych lub tych, którzy wybrali oszczędzanie".

KNF, zapytany o pomoc dla frankowiczów, mówi, że w 2006 r. wydał rekomendację S, która wskazywała, że bank może złożyć klientowi ofertę kredytu w obcej walucie dopiero po uzyskaniu od niego pisemnego oświadczenia potwierdzającego, że dokonał wyboru oferty w walucie obcej, mając pełną świadomość ryzyka kursowego.

Czy zatem osoby z długami przewyższającymi dzisiejszą wartość mieszkania wiedziały, co robią, czy padły ofiarą „banków żądnych zysków" – jak to przedstawiają? Zdaniem Związku Banków Polskich każda sytuacja wymaga analizy konkretnej umowy.

NBP stoi na stanowisku, że dziś „nie ma powodów do podejmowania żadnych nadzwyczajnych, kosztownych i ryzykownych działań", by ratować frankowców. – Nie wydaje się, aby wysokość rat kredytów w CHF stanowiła dla większości kredytobiorców jakiś szczególny problem – twierdzi NBP.

Tymczasem w głowach polityków rodziły się pomysły, aby np. wzorem Węgier ustawowo przewalutować kredyty hipoteczne we frankach na złote, po kursie niższym niż rynkowy – np. z dnia udzielenia kredytu.

Ta wiadomość zaniepokoiła bankowców. W materiałach NBP pojawiła się opinia, że zamiana długów w CHF na złote – po kursie z dnia udzielenia kredytu – mogłaby stanowić zagrożenie dla stabilności banków i silnie ograniczać rozwój gospodarki.

KNF komentował nawet, że w kilku bankach, w których wartość portfela kredytów mieszkaniowych w CHF jest wysoka w stosunku do ich kapitałów, skala strat mogłaby skutkować niewypłacalnością tych banków.

Co zatem będzie z frankowiczami? Niedługo wybory. Problem znowu będzie aktualny. Sami bankowcy szacują jednak, że prawdziwe kłopoty z obsługą kredytów frankowych mogłyby się pojawić przy kursie 4,5 zł (na początku sierpnia 2011 r. było już blisko 4 zł za 1 CHF).