Nadzór budowlany może nakazać wstrzymanie remontu

W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął w uchwale w składzie siedmiu sędziów, że do robót budowlanych, które nie wymagają ani zgłoszenia, ani pozwolenia, stosuje się przepisy prawa budowlanego, a konkretnie art. 50 ust. 1 pkt 2 i pkt 4 oraz art. 51 ust. 7

Chodzi m.in. o: ogrodzenia, wiaty do 50 mkw., altany ogrodowe, docieplanie ścian budynków o wysokości do 12 m, niektóre remonty, instalacje wewnątrz budynku dostarczające media, utwardzanie gruntu na działce budowlanej, miejsca postojowe do dziesięciu samochodów.

Problem dostrzegł rzecznik praw obywatelskich i to on złożył wniosek do NSA, by zadecydował, które składy sędziowskie mają rację.

Do tej pory bowiem istniały dwie linie orzecznicze. Nie było więc przesądzone, czy nadzór może ze względu na wystąpienia zagrożeń życia, mienia lub środowiska wstrzymać roboty i nakazać inwestorowi podjęcie działań naprawczych czy nie.

Tylko sąd cywilny

Według pierwszej, bardziej rygorystycznej, linii orzeczniczej nadzór może wstrzymać prowadzenie robót budowlanych, tylko gdy inwestor otrzymał pozwolenie na budowę lub zgłoszenie, a następnie przeprowadza roboty budowlane w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska.

Roboty budowlane, których rozpoczęcie nie wymaga pozwolenia na budowę albo zgłoszenia, nie mają cechy samowoli budowlanej. W związku z tym, jeżeli powodują one negatywne konsekwencje dla osób trzecich oraz ich nieruchomości, kwalifikuje się je jako szkodę w rozumieniu kodeksu cywilnego, do której naprawienia właściwa jest droga przed sądami powszechnymi.

Nadzór kontroluje

Z kolei druga linia orzecznicza opowiada się za dopuszczalnością stosowania prawa budowlanego do wszystkich typów robót i obiektów budowlanych.

Według niej nadzór budowlany może podejmować działania przewidziane w prawie budowlanym także wobec przedsięwzięcia, które nie wymaga pozwolenia na budowę albo zgłoszenia.

Są uproszczenia, potrzebna kontrola

Zwolennikiem tego drugiego poglądu okazał się rzecznik praw obywatelskich.

Jego opinię podzielił NSA. Według niego nadzór budowlany ma prawo do podjęcia działań naprawczych. Wynika to jasno m.in. z lektury innych przepisów prawa budowlanego. Jest to szczególnie ważne po wejściu w życie 26 czerwca 2015 r. nowelizacji prawa budowlanego, która znacznie zwiększyła katalog robót budowlanych, które można wykonać, nie załatwiając żadnych formalności budowlanych.