Trwają prace nad prezydenckim projektem o asystentach. Osoby z niepełnosprawnościami krytyczne

Procedowany w Sejmie prezydencki projekt ma dać osobom z niepełnosprawnościami wsparcie od państwa, ale sami zainteresowani krytycznie odnoszą się do jego założeń. Uważają, że przepisy nie zapewnią im niezależności od rodziców i możliwości samodzielnego wyboru asystentów.

Publikacja: 01.10.2024 18:28

Trwają prace nad prezydenckim projektem o asystentach. Osoby z niepełnosprawnościami krytyczne

Foto: Adobe Stock

Choć we wtorek w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie prezydenckiego projektu ustawy o asystencji osobistej, najważniejsza dyskusja nad jego założeniami toczyła się podczas posiedzenia parlamentarnego zespołu ds. osób niepełnosprawnych. Jego uczestnicy – osoby z niepełnosprawnościami, ich opiekunowie i działacze – krytycznie odnieśli się do projektowanych przepisów.

Ich najpoważniejsze zarzuty to brak możliwości samodzielnego wyboru asystenta i pozbawienie takiego wsparcia dzieci i młodzieży. Asystent – jak podnoszono – nie będzie mógł też wykonywać części czynności pielęgnacyjnych, co w praktyce podopiecznemu – zwłaszcza temu z niepełnosprawnością głęboką - nie pozwoli uniezależnić się od wykonujących je zwykle rodziców. Możliwość wykonywania czynności higieniczno-pielęgnacyjnych jest zaś podstawowym elementem asystencji, co wskazano m.in. w komentarzu generalnym komitetu ONZ ds. praw osób z niepełnosprawnościami i co wynika z praktyki krajów europejskich.

Jak pracują asystenci za granicą? „To jak lot w kosmos” 

Na znaczenie niezależności zwracał uwagę m.in. Bartosz Tarnowski z Instytutu Niezależnego Życia. – Ta asystencja osobista będzie niezgodna z wszystkimi naszymi pryncypiami – jako aktywistów i osób z niepełnosprawnościami, które korzystając z tej usługi chcą żyć niezależnie – ocenił. Jak podkreślił, on sam – dzięki ciężkiej pracy swoich rodziców – nie wymaga dzisiaj ich opieki i nie chce, aby to to oni musieli ponownie przejąć ją w przyszłości, jeśli będzie potrzebował wsparcia.

Głos zabrała także Aleksandra Krauze, która podzieliła się doświadczeniem pracy jako asystentka sparaliżowanego mężczyzny – obywatela Norwegii, mieszkającego w Wielkiej Brytanii.

– Jego państwo zrobiło wszystko, żeby wrócił na rynek pracy i odprowadzał podatki. (…) W porównaniu do tego, co dzieje się u nas w kraju – wyglądało to jak lot w kosmos – podsumowała.

Podczas posiedzenia wypowiedziały się też matki niepełnosprawnych dzieci, które podkreślały, że państwowe wsparcie należy się również najmłodszym, co z kolei ich opiekunom pozwoliłoby wrócić na rynek pracy.

Prezydencki projekt „niewarty” nawet poprawek? 

Część uczestników posiedzenia komentowała, że kontynuowanie pracy nad prezydenckim jest bezcelowe, zaś lepszym rozwiązaniem byłoby przyjęcie opracowywanego projektu rządowego. – Być może jest w nim wszystko, co powinno zostać uwzględnione. Po co więc spędzać czas na zmienianiu czegoś, co jest błędem? – oceniła Alicja Szatkowska, prezes Milickiego Stowarzyszenia Przyjaciół Dzieci i Osób Niepełnosprawnych, praktyk z 50-letnim stażem pracy. Uczestnicy spotkania wyrazili też obawę, że zgoda na proponowane przez głowę państwa rozwiązania spowoduje „zabetonowanie” systemu, a temat asystencji zostanie zepchnięty na dalszy plan.

Pytany o drugi z projektów pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Łukasz Krasoń wskazał, że jego treści nie może przedstawić bez zgody Rady Ministrów.

– W tej chwili toczymy rozmowy z Ministerstwem Finansów, aby móc go sfinansować. To projekt, który oczywiście niesie za sobą duże wydatki finansowe – wyjaśnił.

Czytaj więcej

Dopłaty do turnusu rehabilitacyjnego dla niepełnosprawnych. I dodatkowy urlop

Adwokatka: nie można samodzielnie wybrać osoby, z którą chodzi się do lekarza?

Sceptyczna wobec prezydenckiego projektu jest też adwokatka Katarzyna Heba, osoba niedowidząca. Również jej zdaniem największą wadą projektu jest brak możliwości samodzielnego wyboru osoby wspierającej.

– W praktyce oznacza to, że mnie przydzielony zostanie nowy asystent, który będzie chodził ze mną do lekarza i do sądu; nie będę mogła współpracować z tym, który wspiera mnie od lat. A korzystanie z takiej pomocy oznacza wpuszczenie kogoś do swojego życia – konkluduje.

Choć we wtorek w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie prezydenckiego projektu ustawy o asystencji osobistej, najważniejsza dyskusja nad jego założeniami toczyła się podczas posiedzenia parlamentarnego zespołu ds. osób niepełnosprawnych. Jego uczestnicy – osoby z niepełnosprawnościami, ich opiekunowie i działacze – krytycznie odnieśli się do projektowanych przepisów.

Ich najpoważniejsze zarzuty to brak możliwości samodzielnego wyboru asystenta i pozbawienie takiego wsparcia dzieci i młodzieży. Asystent – jak podnoszono – nie będzie mógł też wykonywać części czynności pielęgnacyjnych, co w praktyce podopiecznemu – zwłaszcza temu z niepełnosprawnością głęboką - nie pozwoli uniezależnić się od wykonujących je zwykle rodziców. Możliwość wykonywania czynności higieniczno-pielęgnacyjnych jest zaś podstawowym elementem asystencji, co wskazano m.in. w komentarzu generalnym komitetu ONZ ds. praw osób z niepełnosprawnościami i co wynika z praktyki krajów europejskich.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca, Emerytury i renty
Wsparcie nie tylko dla rodziny, ale dla rzeczywistych opiekunów
Materiał Promocyjny
BaseLinker uratuje e-sklep przed przestojem
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Nieruchomości
Ministerstwo Rozwoju przekazało ważną wiadomość ws. ogródków działkowych
Prawo dla Ciebie
Nowy obowiązek dla właścicieli psów i kotów. Znamy szacowany koszt