Wielki głód olbrzymich jeleni

Gigantyczne jelenie, które nosiły rogi rozpościerające się na szerokość 3,6 metra popularnie zwane także Irlandzkimi łosiami, jedne z największych jeleni, jakie żyły w Irlandii nagle wyginęły na wyspie ok. 10 600 lat temu.

Publikacja: 17.11.2009 16:32

Megaloceros giganteus

Megaloceros giganteus

Foto: Wikipedia

Przyczyna zagłady tych zwierząt pozostawała dotychczas zagadką. Szczegółowe badanie zębów skamieniałych zwierząt wskazują na to, że nie przeżyły one gwałtownych zmian pogody. Klimat stał się chłodniejszy i bardziej suchy. Pokarmu roślinnego było coraz mniej, olbrzymie rogacze ginęły z głodu.

Sprawozdanie z badań publikuje najnowsze wydanie magazynu „Palaeogeography, palaeoclimatology, palaeoecology”.

Wielki jeleń (Megaloceros giganteus), wzbudza zainteresowanie Irlandczyków od początku XIX wieku, kiedy odkrycia pierwszych skamieniałości otworzyły dyskusję na temat wyginięcia zwierząt. Hipotezy na temat przyczyn zagłady były bardzo różne — od tej że wyginęły podczas biblijnego potopu, do twierdzeń, że jelenie wytępili ludzie. Jednak badania archeologiczne wykluczyły ludzi z kręgu podejrzanych. Przybyli oni do Irlandii, kiedy jeleni już na niej nie było. Wielkie rogacze nie miały też naturalnych wrogów.

— Odpowiedź na pytanie o przyczynę nagłego wyginięcia świetnie radzących sobie zwierząt jest zbytnim uproszczeniem — ostrzegła Kendra Chritz, która kierowała badaniami, będąc jeszcze studentką University College Dublin. Zespół pod jej kierunkiem zbadał szkliwo zębów siedmiu skamieniałych szczątków samców jeleni.

Porównując ilość izotopów węgla i tlenu, skład cementu zębów, materiału który łączy zęby z dziąsłami naukowcy byli w stanie zidentyfikować porę roku, w której każdy z osobników się urodził, co jadł i jak zmieniała się dieta i zachowanie każdego roku życia. Dane uzyskane z cementu zęba tkanki, pokrywającej rdzeń zęba, która przyrasta co roku jak słoje drzewa, wskazuje też że z samce żyły od 6,5 do 14 lat i zrzucały poroże na jesieni, podobnie jak inne gatunki jeleni.

Na podstawie szczątków kostnych naukowcy odtworzyli zmiany: klimat stawał się coraz bardziej suchy, szata roślinna z leśnej zmieniała się w podobna do tundry.

Jelenie rodziły się wiosną lub wczesnym latem, każdego roku temperatura spadała. — Wielkie jelenie miały każdego roku coraz trudniejsze warunki do życia, niższą przeciętną temperaturę i coraz krótsze okresy wegetacji roślin. — powiedziała Chritz. To była bardzo zła wiadomość dla młodych zwierząt, większe szanse na przeżycie miały te, które urodziły się wczesna wiosną.

— Zmaganie ze zmianami klimatycznymi epoki lodowcowej było zabójcze dla młodych zwierząt. Ich rosnące zapotrzebowanie na energię nie miało szans być zaspokojone — podsumowała pani Chritz, dzisiaj doktorantka na Uniwersytecie w Utah w Salt Lake City.

Przyczyna zagłady tych zwierząt pozostawała dotychczas zagadką. Szczegółowe badanie zębów skamieniałych zwierząt wskazują na to, że nie przeżyły one gwałtownych zmian pogody. Klimat stał się chłodniejszy i bardziej suchy. Pokarmu roślinnego było coraz mniej, olbrzymie rogacze ginęły z głodu.

Sprawozdanie z badań publikuje najnowsze wydanie magazynu „Palaeogeography, palaeoclimatology, palaeoecology”.

Pozostało jeszcze 85% artykułu
Materiał Partnera
Fajans w dyplomacji. Jak ceramika z Włocławka zaistniała w polityce kulturalnej PRL?
Nauka
Picasso w świecie biznesu. Dlaczego powstają korporacyjne kolekcje sztuki
Nauka
Naukowcy potwierdzili 67-letnią hipotezę. „Niemożliwe” odkrycie
Nauka
Sprawdzian z góralskiego. Czy da się jeszcze ocalić mowę Podhala?
Nauka
Szympansom bliżej do zachowań ludzi, niż nam się wydawało. Nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku