Niespodzianka na Antarktydzie – lodowiec leży do góry dnem

Nowe warstwy lodu leżą na spodzie, a najstarsze na górze. Rdzenie lodowe, które miały wyjaśniać zmiany klimatu, mogą więc kłamać

Publikacja: 05.03.2011 00:13

Warstwy pokrywy lodowej przypominają tort, tylko odwrócony

Foto: AP

Aleksandra Stanisławska

Wydawałoby się, że lód antarktyczny powinien rosnąć wtedy, kiedy pada na niego śnieg. Otóż, nie do końca, bo przyrasta on też przy samej podstawie – podaje najnowsze „Science".

– Warstwy lodu nie przypominają zwykłej struktury tortu – mówi dr Robin Bell, kierująca badaniami geofizyk z Columbia University. – Woda dostaje się pod masy lodu i deformuje je.

Lodowiec to skomplikowana struktura. Tarcie między jego podstawą a podłożem oraz ciepło geotermalne Ziemi powodują topnienie lodu u podstawy, co działa jak smar. Dzięki temu pokrywa się przesuwa, ślizgając się po warstwie wody.

Pomiary radarowe we wschodniej Antarktydzie pokazały, że woda przy dnie odgrywa jeszcze jedną rolę: na powrót zamarza, wypychając lód w górę.

– To zjawisko zupełnie dla nas nowe, przynajmniej w tej skali – mówi dr Ted Scambos, glacjolog z University of Colorado.

Naukowcy uważają, że znajomość procesu formowania i przemieszczania się warstw lodu jest niezbędna do zrozumienia wpływu globalnego ocieplenia na lądolód Antarktydy.

Już wcześniej naukowcy obserwowali zjawisko ponownego zamarzania wody w podlodowych jeziorach, jednak nie wiedzieli, że jest ono tak powszechne na Antarktydzie. Proces wypychania w górę lodowej pokrywy sprawia, że najstarsze warstwy lodu przemieszczają się ku górze. Ma to kolosalne znaczenie dla analizy dawnych zmian klimatu na podstawie rdzeni lodowych wydobywanych w tym obszarze. Skoro warstwy wewnątrz nich nie są ułożone chronologicznie, wiele wniosków na temat przeszłości klimatu Ziemi może być błędnych. – Są przetasowane jak talia kart – przekonują badacze.

Ekologia

Wydawałoby się, że lód antarktyczny powinien rosnąć wtedy, kiedy pada na niego śnieg. Otóż, nie do końca, bo przyrasta on też przy samej podstawie – podaje najnowsze „Science".

– Warstwy lodu nie przypominają zwykłej struktury tortu – mówi dr Robin Bell, kierująca badaniami geofizyk z Columbia University. – Woda dostaje się pod masy lodu i deformuje je.