Wirus straszy w Brazylii. Przed igrzyskami

Wirus Zika wywołuje stosunkowo łagodną w przebiegu gorączkę z niezbyt mocną wysypką i bólami stawów. Wszystko trwa kilka dni, do tygodnia. Dotąd wirus występował w krajach Afryki i Azji, jednak w ubiegłym roku zaatakował w Brazylii i szybko rozprzestrzenił się na kraje Ameryki Południowej i Środkowej. Przy okazji okazało się, że zakażenie wirusem Zika kobiety w ciąży skutkuje poważnymi wadami dziecka – przede wszystkim mikrocefalią (małogłowiem).

W Brazylii rocznie rodziło się dotąd ok. 150 dzieci z tą wadą. Od października urodziło się ich jednak ponad 3,5 tysiąca. Pierwszy przypadek mikrocefalii łączonej z zakażeniem matki wirusem Zika potwierdzono również w USA, na Hawajach. Z tego powodu amerykańskie Center for Disease Control and Prevention rekomenduje kobietom w ciąży powstrzymanie się od wyjazdów do 14 krajów, m.in. do Brazylii, Kolumbii, Gwatemali, Hondurasu, Meksyku, Panamy i Wenezueli.

17 stycznia regionalne biuro Światowej Organizacji Zdrowia (PAHO) oficjalnie zaleciło zorganizowanie systemu wykrywania wirusa u kobiet oraz przygotowanie oddziałów szpitalnych na przyjęcie większej liczby noworodków z wadami neurologicznymi.

Na gorączkę Zika nie ma ani szczepionki, ani specjalnych leków. Wirus przenosi się przez ukąszenia komarów. Władze na razie sugerują, aby unikać zbiorników stojącej wody, w których lęgną się owady. W Brazylii minister zdrowia rekomenduje również rodzinom, aby wstrzymały się z decyzją o ciąży do momentu wygaśnięcia epidemii.

Ale w perspektywie są imprezy przyciągające miliony turystów: słynny karnawał w Rio de Janeiro i igrzyska olimpijskie. A do tego nadchodzi pora deszczowa.

– Mamy globalną wioskę, a ludzie podróżują do odległych miejsc – mówi dr Sarah Park, stanowa epidemiolog Hawajów. – Nie można powiedzieć, że nas rzecz nie dotyczy, bo mieszkamy daleko.

Brazylijski resort zdrowia przygotowuje w ekspresowym tempie test pozwalający wykryć obecność trzech wirusów – Zika, Denga i Chikungunya. Wszystkie są przenoszone przez komary Aedes aegypti. Według ministra Marcela Castro testy będą stosowane u ciężarnych.

Ale naukowcy mają w arsenale jeszcze jedną broń – genetycznie zmodyfikowane komary Aedes aegypti, które spowolnią rozprzestrzenianie się wirusa. We wtorek poinformowali o tym specjaliści z brytyjskiej firmy Oxitec, która modyfikuje owady i wypuszcza je na zagrożonych epidemią terenach.

Pomysł polega na tym, że potomstwo zmodyfikowanych genetycznie osobników pada, zanim osiągnie dojrzałość i zdolność reprodukcji. W ten sposób nie uderzamy bezpośrednio w wirusy, ale w komary, które umożliwiają im zakażanie kolejnych ludzi.

Zmodyfikowane owady noszą oznaczenie OX513A. Dotychczasowe doświadczenia wskazują, że pomogły one zredukować liczbę Aedes aegypti o 82 proc. W regionie Piracicaba wypuszczono na wolność 25 mln osobników ze zmodyfikowanym garniturem genów. Jednocześnie zarejestrowano spadek nowych zachorowań na dengę.

– To potężne narzędzie, które może w znacznym stopniu ograniczyć poziom nowych zakażeń – reklamuje swoje zmodyfikowane komary Glen Slade z Oxitec.