Prozac na depresję: hit czy kit

Chodzi o cztery preparaty: prozac (zawierający substancję czynną o nazwie fluoksetyna), effexor (wenlafaksyna), paxil (paroksetyna) i serzone (nefazadon).

Profesor Irving Kirsch z wydziału psychologii brytyjskiego University of Hull wraz ze swoimi kolegami ze Stanów Zjednoczonych i Kanady przeanalizował wszelkie dostępne badania na temat tych leków. Jedne były publikowane, inne nie. Wszystkie uzyskali od amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA), która wydała licencje na wprowadzenie preparatów na rynek. Badań było 47. – Pacjenci przyjmujący antydepresanty czuli się po nich lepiej. Podobnie jak ci, którzy otrzymywali placebo.

Eksperci alarmują, by bez konsultacji z lekarzem nie rezygnować z antydepresyjnej terapii

Różnica w poprawie samopoczucia między obydwiema grupami była niewielka – podsumowuje Kirsch. Wyjątek stanowili chorzy na bardzo ciężką postać depresji. Im lekarstwa rzeczywiście pomogły. Ale biorąc pod uwagę fakt, że rocznie tylko w Wielkiej Brytanii wypisuje się 31 mln recept na antydepresanty, osoby takie stanowią mniejszość przyjmujących leki. Według naukowca oznacza to, że ludzie z zaburzeniami nastroju mogą wpływać na swój stan w inny sposób, niż zażywając podobne specyfiki. Ale oznacza to również, że należy uważniej przyjrzeć się sprawozdaniom z prób klinicznych oraz procesowi licencjonowania lekarstw.

Artykuł na ten temat został opublikowany w najnowszym wydaniu pisma „PLoS Medicine”. Jak skomentował brytyjski „Guardian”, wywrze on znaczący wpływ na przepisywanie antydepresantów. Tamtejsza jednostka rządowa National Institute for Health and Clinical Excellence (Nice) już zarekomendowała, że w pierwszej kolejności pacjenci powinni być kierowani na terapię psychologiczną, a dopiero potem lekarze mogą sięgać po farmakologię.

– Byłoby bardzo niepokojące, gdyby kolejne badania potwierdziły te doniesienia – uważa Marjorie Wallance, szefowa organizacji charytatywnej Sane.

Wyniki badań zespołu profesora Kirscha skrytykował przedstawiciel przemysłu farmaceutycznego dr Richard Tiner z Association of the British Pharmaceutical Industry. – Nie ma wątpliwości, że w przypadku osób z lekkimi i umiarkowanymi symptomami depresji efekt placebo jest znaczący – tłumaczy Tiner. – Ale żaden lek nie otrzyma licencji, jeśli się nie udowodni, że działa lepiej niż placebo.

Co na to sami producenci? „Wiele dowodów medycznych i naukowych potwierdza, że fluoksetyna jest efektywnym antydepresantem – napisała w swoim oświadczeniu firma Eli Lilly, wytwórca prozacu. – Od chwili odkrycia w 1972 roku stała się jedną z najlepiej przebadanych substancji na świecie. Jesteśmy dumni ze zmian, jakie lekarstwo to wprowadziło w życie milionów ludzi z depresją”.

Rzecznik GlaxoSmithKline, producenta paxilu, stwierdził, że wnioski płynące z publikacji zaprzeczają temu, co obserwuje się w praktyce klinicznej. Przedstawiciel firmy Wyeth, producenta effexoru, nie widział badań, w związku z czym nie chciał ich skomentować.

Eksperci uczulają pacjentów, by pod wpływem najnowszych doniesień nie rezygnowali bez konsultacji z lekarzem z przyjmowania antydepresyjnych lekarstw.

Bez tych środków lekarz sobie nie poradzi