Świnia jak łosoś

Wieprzowina dająca nadzieję na nowe terapie pochodzi ze zmodyfikowanego genetycznie zwierzęcia wyposażonego w ludzki gen odpowiedzialny za dziedziczną hipercholesterolemię. Takiego mięsa badacze użyją do testowania nowych terapii antycholesterolowych. Może to otworzyć szerokie perspektywy w leczeniu miażdżycy. Transgeniczną świnię wyhodowali duńscy badacze z Uniwersytetu w Aarhus. Wiadomość o tym zamieszcza  pismo „Science Translational Medicine".

Od blisko 20 lat w wielu laboratoriach na świecie myszy ze zmutowanymi genami wykorzystywane są do testowania metod zwalczania tzw. złego cholesterolu – LDL (dobry cholesterol – HDL). Duńskie badania mogą stanowić istotny krok w zwalczaniu miażdżycy. Jest to naturalny, niewywoływany czynnikami zewnętrznymi proces starzenia się tętnic, dodatkowo przyspieszany przez podwyższony poziom cholesterolu w organizmie. Prowadzi to do schorzeń serca i układu krążenia.

Duże jest lepsze

Badacze z Aarhus wyposażyli świnię w zmutowaną formę genu ludzkiego odpowiedzialnego za hipercholesterolemię rodzinną. Jest to fizjologiczny defekt genetyczny polegający na nieprawidłowym zużywaniu cholesterolu w tkankach – w rezultacie frakcja złego cholesterolu LDL odkłada się w ściankach naczyń krwionośnych, doprowadzając do miażdżycy. Przy hipercholesterolemii rodzinnej zmiany miażdżycowe tętnic rozwijają się już w młodym wieku, powodując zawały serca bądź udary mózgu nawet u osób 20-letnich.

Mięso transgenicznych świń tworzyłoby alternatywę dla ryb morskich

W trakcie prac duńskich badaczy ich doświadczalne roczne transgeniczne zwierzę osiągnęło poziom cholesterolu, jaki – odpowiednio – występuje u człowieka w wieku powyżej 40 lat.

Świnie nadają się lepiej niż myszy do tego rodzaju badań, bo masą ciała – co jest bardzo istotne w fizjologii – o wiele bardziej  przypominają człowieka niż małe gryzonie. Na przykład rozmiary tętnic świni pozwalają testować urządzenia konstruowane z myślą o zastosowaniu w leczeniu ludzi, wszczepianiu, wprowadzaniu do żył, tętnic itp.

Te laboratoryjne cechy świni wykorzystali amerykańscy naukowcy z Harvard Medical School.  Wyhodowali genetycznie zmodyfikowaną świnię, w której organizmie powstaje duża ilość kwasów  omega-3. Umożliwiają one prawidłową budowę i funkcjonowanie komórek nerwowych kory mózgowej (zdolność zapamiętywania, uczenia się), regulują pracę siatkówki oka, osłabiają reakcje alergiczne. Podstawowym źródłem omega-3 są ryby morskie oraz oliwa z oliwek.

Zdradliwe ryby

Kwasów omega-3 należy spożywać jak najwięcej. Tygodniowe zapotrzebowanie  człowieka na omega-3 zaspokaja zjadanie 300 g ryb. Statystyczny Europejczyk spożywa  połowę tej dawki. Poza tym zanieczyszczenie oceanów powoduje, że ryby zawierają coraz więcej metali ciężkich.

Dlatego osiągnięcie badaczy z Harvard Medical School może mieć doniosłe konsekwencje. Komentując dokonanie amerykańskich kolegów,  prof. Robin Lovell-Badge z brytyjskiego National Institute for Medical Research powiedział: – Technologia pozwalająca manipulować materiałem genetycznym świń byłaby bardzo cenna. Mięso transgenicznych świń tworzyłoby alternatywę dla morskich ryb. Zanim to jednak nastąpi, potrzebne są dalsze badania.

Istnieje jeszcze jedno pole badawcze wiążące spore nadzieje z gatunkiem Suscrofa domestica udomowionym w VII tysiącleciu p.n.e. Prace prowadzone w Europie, USA , Chinach stwarzają nadzieje na wykorzystanie genetycznie zmodyfikowanych świń do pozyskiwania organów zdatnych do przeszczepiania ludziom.

Chińscy naukowcy z Akademii Rolniczej w Harbinie, dążąc do wyhodowania zwierząt z organami zdatnymi do przeszczepów, stworzyli świnie z ryjkami świecącymi fluorescencyjnym światłem ułatwiającym badania. Świecące świnie są płodne i przekazują potomstwu swoje cechy.