25 lat HIV w Polsce

25 lat epidemii w Polsce podsumowuje dr Anna Marzec-Bogusławska

Publikacja: 30.11.2010 17:56

W ciągu ostatniej dekady liczba nowych zakażeń zmalała o 19 proc. Nie satysfakcjonuje to jednak epid

W ciągu ostatniej dekady liczba nowych zakażeń zmalała o 19 proc. Nie satysfakcjonuje to jednak epidemiologów. Jak tłumaczą, spadek jest efektem działań farmakologicznych. A jedynym skutecznym sposobem zahamowania epidemii może być ograniczenie ryzykownych zachowań, a więc wzajemna wierność partnerów seksualnych.

Foto: Rzeczpospolita

[b]Dlaczego problem HIV/AIDS ujawnił się w naszym kraju akurat w 1985 roku? [/b]

[b]Anna Marzec-Bogusławska:[/b] W tym roku pojawiły się w Polsce, a także na świecie pierwsze testy na obecność HIV. Stało się to możliwe dzięki pracy naukowców z Instytutu Pasteura. Dwa lata wcześniej udało im się wyizolować wirusa, za co zostali nagrodzeni Noblem.

[b]Czy wiadomo, kim była pierwsza osoba zakażona? [/b]

Był to mężczyzna, który przyjechał z zagranicy. Wiedząc o tym, że jest chory, wrócił do kraju, by się pożegnać z rodziną. Rok później zmarł na AIDS.

[b]Początkowo grupą ryzyka były osoby biorące dożylnie narkotyki.[/b]

Podobnie jak w innych krajach Europy. Masowo brały kompot, korzystając ze wspólnych strzykawek. Zarazem, choć nie na taką skalę, zakażenia szerzyły się wśród homoseksualnych mężczyzn.

[b]W 2001 roku trend się jednak odwrócił. [/b]

Wynikało to ze zmiany profilu narkomanii. Ludzie zaczęli odchodzić od dożylnego przyjmowania narkotyków. Ale substancje psychoaktywne zażywane w inny sposób również zmieniają świadomość. To sprzyja ryzykownym zachowaniom. Dzisiaj do 88 proc. przypadków nowych zakażeń dochodzi wskutek ryzykownego seksu, np. z nowo poznanym partnerem.

[b]Lekarze mówią, że Polacy przestali się bać HIV/AIDS. Dzięki lekom stało się chorobą przewlekłą. [/b]

Podobne zjawisko obserwuje się na Zachodzie. W Polsce ma ono miejsce tylko w niektórych społecznościach, np. wśród gejów czy osób heteroseksualnych często stosujących środki psychoaktywne. Możliwość zakażenia się w trakcie stosunku jest nawet traktowana przez niektórych jako dodatkowy dreszczyk emocji.

[b]Znikł też lęk przed społecznym odrzuceniem? [/b]

Nie do końca. Polacy boją się, że ktoś dowie się o ich zakażeniu czy chorobie. Dlatego często nie wykonują badań w kierunku HIV w najbliższym punkcie diagnostycznym (mamy ich w kraju 26, średnio jeden w województwie). Jadą w tym celu do innego miasta. A przecież testy z zasady wykonywane są anonimowo. Myślę, że to efekt agresji, z jaką wiele lat temu spotykali się żyjący z HIV.

[b]Dzisiaj już jej nie ma? [/b]

W ciągu tych 25 lat dokonał się ogromny postęp. Choćby w kwestii respektowania prawa osób zakażonych do pracy. Przyczynił się do tego ubiegłoroczny wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Orzekł on, że zwolnienie ze służby policjanta żyjącego z HIV było bezprawne.

[b]Czy to prawda, że epidemia w Polsce jest opanowana? [/b]

Sytuacja jest stabilna. Wynika to między innymi z dostępności leczenia. Od 1996 roku, a więc od kiedy pojawiły się pierwsze leki antyretowirusowe, bezpłatną terapią objęci zostali wszyscy zakażeni, którzy spełniają kryteria medyczne. W tym nieubezpieczeni, więźniowie i bezdomni.

Obecnie w programie znajduje się 4820 osób (na prawie 12 tys. zdiagnozowanych). Leczenie jednego chorego kosztuje miesięcznie 3,5 tys. zł.

[b]Dlaczego to takie ważne? [/b]

Leki obniżają stężenie wirusa we krwi, co zmniejsza zakaźność. O tym, jak ważna jest dostępność do terapii, przekonuje przykład Ukrainy. Na 500 tys. zakażonych osób leczeniem objętych jest zaledwie kilkanaście tysięcy. Stąd m.in. lawinowe rozprzestrzenianie się tam zakażeń HIV.

[b]Źródłem zakażenia mogą być osoby, które nie wiedzą o tym, że żyją z HIV. Jak wiele ich jest w naszym kraju? [/b]

Z modeli matematycznych wynika, że ok. 20 tys. Większość to ludzie młodzi, a więc najbardziej aktywni seksualnie. To oni są i – jak wynika z prognoz – w dalszym ciągu będą grupą najbardziej zagrożoną zakażeniem HIV.

[i]rozm. Izabela Filc Redlińska[/i]

[b]Dlaczego problem HIV/AIDS ujawnił się w naszym kraju akurat w 1985 roku? [/b]

[b]Anna Marzec-Bogusławska:[/b] W tym roku pojawiły się w Polsce, a także na świecie pierwsze testy na obecność HIV. Stało się to możliwe dzięki pracy naukowców z Instytutu Pasteura. Dwa lata wcześniej udało im się wyizolować wirusa, za co zostali nagrodzeni Noblem.

Pozostało jeszcze 90% artykułu
Nauka
Nowy gatunek ptasznika australijskiego. Naukowcy radzą: nie dotykać
Materiał Promocyjny
Jaką Vitarą na różne tereny? Przewodnik po możliwościach Suzuki
Nauka
Badacze odbyli „podróż” do wnętrza Ziemi. Natknęli się na coś nieznanego
Nauka
Tajemniczy wulkan, który ochłodził klimat Ziemi. Naukowcy wreszcie go zlokalizowali
Nauka
Superwulkan Yellowstone: Gdzie może dojść do wybuchu? Najnowsze ustalenia naukowców
Materiał Promocyjny
Warta oferuje spersonalizowaną terapię onkologiczną
Nauka
Naukowcy o możliwym wybuchu potężnego wulkanu. Świat nie jest przygotowany
Materiał Promocyjny
Psychologia natychmiastowej gratyfikacji w erze cyfrowej