W Archipelagu Kanaryjskim podwodny wulkan tworzy nową wyspę

W Archipelagu Kanaryjskim na oczach badaczy powstaje nowa wyspa

Publikacja: 06.12.2011 00:52

Niezwykły podwodny spektakl obserwują naukowcy z Instytutu Geofizyki Wysp Kanaryjskich. Pod wodą pos

Niezwykły podwodny spektakl obserwują naukowcy z Instytutu Geofizyki Wysp Kanaryjskich. Pod wodą posługują się zdalnie sterowanym robotem

Foto: AP

Dwa kilometry na południe od wyspy El Hiero, na głębokości 250 m w październiku w dnie utworzyła się szczelina, z której zaczęła się wydobywać lawa. W ubiegłym tygodniu tworzyła już ona stożek wysokości 100 m, jego wierzchołek znajdował się 150 m pod powierzchnią Atlantyku, według najnowszych informacji stożek znajduje się teraz na głębokości 70 m. Jeśli znajdzie się 50 m pod powierzchnią, być może trzeba będzie ewakuować ludzi z wyspy El Hiero w obawie przed odłamkami skalnymi, popiołami i gazami. Jednak na razie mieszkańcy wyspy El Hiero już szukają nazwy dla nowego terytorium.

Diabelski spektakl

Zjawisku towarzyszą lekkie wstrząsy sejsmiczne – dotychczas zarejestrowano ich ponad 10 000. Z głębiny wydobywają się ogromne bąble. Spod wody wyrzucane są okruchy skalne, tzw. piroklasty, największe z nich mają średnicę metra. Żegluga w tym rejonie jest zabroniona, a lokalny port La Restinga zamknięty. W powietrze strzelają słupy wody wysokości 20 m. Na powierzchni pływają martwe ryby. W oceanie powstało „jacuzzi" średnicy kilkuset metrów, w którym temperatura sięga 40 st. C. Nic dziwnego, że hiszpański dziennik „La Provincia" opatrzył informację o zjawisku nagłówkiem „Potwór wyłania się z wody", a miejscowe władze zamknęły niektóre plaże na El Hiero w obawie przed gazami, jakie mogą towarzyszyć narodzinom wyspy.

Możliwe scenariusze

Naukowcy z Instytutu Geofizyki Wysp Kanaryjskich śledzą powstawanie podwodnego stożka, korzystając z robota Ramon Margalef. Zespół prof. Domingo Gimeno z Uniwersytetu w Barcelonie analizuje skład pumeksu i popiołu dryfującego na powierzchni wody, aby na tej podstawie określić „potencjał wybuchowy" podwodnego wulkanu. Okazało się, że podwodny wulkan zasilany jest lawą z dwóch źródeł: pierwsze dostarcza lawę bazaltową z małą zawartością dwutlenku krzemu (SiO2), kleistą, z łatwością tworzącą stożek; jeśli wyspa powstanie – to dzięki niej. Drugie źródło dostarcza lawy o charakterystyce bardziej wybuchowej z dużym stężeniem dwutlenku krzemu. Jeśli to drugie źródło przeważy, wyspa może w ogóle nie powstać lub wylecieć w powietrze. Wulkanolodzy nie wykluczają także możliwości połączenia się kanaryjskiego noworodka z El Hiero.

Wichrowe narodziny

Dołącz do nas na Facebooku

Wybuchowy finał narodzin wyspy – zapadnięcie się wystającego nad powierzchnię stożka – możliwy jest w strefie podwodnego wulkanizmu, jaką jest Archipelag Wysp Kanaryjskich. Takie wydarzenie miało miejsce w 1831 roku na południowy-zachód od Sycylii, gdzie nowa wysepka Julia przetrwała tylko kilka miesięcy.

Dwa lata temu naukowcy także byli świadkami narodzin wyspy, ale w Europie, z dala od stref wulkanicznych. Miało to miejsce w estuarium – lejkowatym ujściu francuskiej rzeki Żyrondy do Zatoki Biskajskiej. Naukowcy określili wówczas obserwowane zjawisko jako ekstremalnie rzadkie. Wyspa powstała zaledwie dwa kilometry od latarni morskiej Cordoun stojącej przy ujściu.

Utworzył ją materiał niesiony przez Żyrondę, nagromadzony w korycie w wyniku dwóch atlantyckich huraganów, jakie dały się odczuć w tej części Europy: Martin w 1999 i Klaus w 2009 roku. Wyspa istnieje, zaczyna ją porastać roślinność. Nie jest zamieszkana, wykorzystują ją jako lądowisko spadochroniarze i lotniarze.

Dwa kilometry na południe od wyspy El Hiero, na głębokości 250 m w październiku w dnie utworzyła się szczelina, z której zaczęła się wydobywać lawa. W ubiegłym tygodniu tworzyła już ona stożek wysokości 100 m, jego wierzchołek znajdował się 150 m pod powierzchnią Atlantyku, według najnowszych informacji stożek znajduje się teraz na głębokości 70 m. Jeśli znajdzie się 50 m pod powierzchnią, być może trzeba będzie ewakuować ludzi z wyspy El Hiero w obawie przed odłamkami skalnymi, popiołami i gazami. Jednak na razie mieszkańcy wyspy El Hiero już szukają nazwy dla nowego terytorium.

Pozostało jeszcze 80% artykułu
Nauka
Naukowcy zbadali setki narzędzi Azteków. Ujawniły zaskakujący trop
Materiał Partnera
W jaki sposób nabyć odporność na dezinformację? Międzynarodowy projekt SAUFEX
Nauka
Dlaczego koty są rude? Naukowcy w końcu rozwiązali zagadkę DNA
Materiał Partnera
Czy jest pan/pani za…? Oto, jak sposób zadawania pytań wpływa na odpowiedzi
Materiał Partnera
Wzór na sprawiedliwość. Jak matematyka może usprawnić budżet obywatelski?