Tycjan i inni mistrzowie na Wawelu

19 maja na Zamku Królewskim na Wawelu premierę będzie miała specjalna wystawa arcydzieł Tycjana, Brueghela, Bordona oraz innych skarbów, które ostatnio wzbogaciły wawelskie zbiory.

Publikacja: 18.05.2023 22:09

Tycjan "Alegoria miłości"

Tycjan "Alegoria miłości"

Foto: Materiały prasowe

Wystawa „Tycjan i inni... Najnowsze dzieła z Zamku Królewskiego na Wawelu” to hit Nocy Muzeów, która w Krakowie odbywa się w ten piątek.

W centrum uwagi na pokazie na Wawelu znajduje się „Alegoria miłości” Tycjana, zakupione w 2022 roku. Dzieło weneckiego mistrza i jego warsztatu przedstawia cztery postacie: Wenus z łukiem, mężczyznę w zbroi podsuwający jej lustro, lutnistkę i amora. Kompozycja wyraża miłość i harmonię.

Obraz jest wariantem datowanej na lata 1530–1540 „Alegorii miłości małżeńskiej Tycjana” Muzeum w Luwrze , uważanej także za wizerunek Alfonsa d’Avalosa, markiza Vasto i jego żony.

Atrybuty miłości

Tycjan bardzo często powtarzał kompozycje, nieznacznie je modyfikując. Podstawą kolejnych wariantów był szkic opracowany na podstawie pierwszej redakcji obrazu. Wawelski należy do najlepszych wersji wykonanych według paryskiego pierwowzoru.

Na obrazie prezentowanym na Wawelu główne postacie w ogólnych zarysach powielają schemat kompozycyjny obrazu paryskiego, są jednak nieco inaczej upozowane, mają też inne atrybuty. Urodziwa młoda kobieta na obrazie paryskim trzyma oburącz szklaną kulę, na którą kieruje wzrok, a na obrazie wawelskim spogląda na swoje odbicie w lustrze, podsuwanym przez mężczyznę.

Parze towarzyszy amor, jednak łuk i strzały – jego tradycyjne atrybuty – trzyma w prawej ręce kobieta, gdy na obrazie w Luwrze to amor nosi wiązkę strzał na ramieniu. Największe różnice dostrzegamy po prawej stronie obrazu, gdzie w miejscu pierwotnych dwóch postaci alegorycznych malarz ukazał tylko jedną – dziewczynę grającą na lutni.

O ile rekwizyty miłości są łatwo czytelne, to symbolika lustra jest w tym dziele niejednoznaczna. Czy jest ono atrybutem bogini Wenus, a towarzyszący jej mężczyzna to Mars? Czy też zwierciadło jest symbolem próżności i skłania do zadumy nad przemijaniem, nad nietrwałością piękna, ulotnością szczęścia i miłości? A może symbolizuje Prawdę i Roztropność?

Uczeń Tycjana

Ozdobą pokazu jest także „Łódź Charona” Jana II Brueghela i „Diana i Kallisto” Parisa Bordona, zakupione w ubiegłym roku.

„Diana i Kallisto”, XVI-wieczny obraz Parisa Bordona, ucznia Tycjana, ilustruje mit, opisany przez Owidiusza w „Metamorfozach”. Opowiada historię nimfy Kallisto uwiedzionej podstępnie przez Jupitera.

„Łódź Charona” Brueghela, syna Jana Bruegela Starszego. powstała w XVII wieku. Obraz jest ilustracją greckiego mitu o Charonie – starcu, przewożącym dusze zmarłych przez rzekę Styks. Jednocześnie jego dramatyczna sceneria przywodzi na myśl poetycką wizję piekła Dantego z „Boskiej Komedii”

Jakub, syn Jana Sobieskiego

Podczas Nocy Muzeów na Wawelu zostanie otwarty także pokaz „Dary Króla Słońce. Uroczystość wręczenia Janowi III Sobieskiemu Orderu Świętego Ducha”, na którym znajdzie się m.in. „Portret Jakuba Ludwika Sobieskiego” (1667-1737) Françoisa de Troy, namalowany przez artystę w końcu XVII prawdopodobnie w Paryżu. Obraz przedstawia najstarszego z trzech synów Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery de la Grange d’Arquien, który urodził się przed wstąpieniem Jana Sobieskiego na tron. Jakub Ludwik (1667-1737) przyszedł na świat w Paryżu, a drugie imię otrzymał po królu Francji Ludwiku XIV. Jego rodzice dążyli do zapewnienia mu sukcesji na polskim tronie; wysiłki te jednak okazały się daremne. Jakub ożenił się w roku 1791 z Jadwigą Elżbietą von Pfalz-Neuburg i osiadł w Oławie.

Portret pochodzi z galerii należącego do Sobieskich pałacu w Podhorcach (obecnie na Ukrainie).

Zaprezentowana zostanie też strata wojenna, która w ubiegłym powróciła na Wawel „Lekcja rysunku”(1762) Jana Mauritsa Quinkhardta. Dzieło przedstawia dwóch młodych adeptów sztuki malarskiej, studiujących głowę antycznego posągu. Wnętrze z otwartym oknem utrzymane jest w stylu obrazów Vermeera.

Wszystkie prezentowane dzieła trafiły do kolekcji Zamku na Wawelu dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Wystawa „Tycjan i inni… Nowe arcydzieła, skarby, unikaty w kolekcji Zamku Królewskiego na Wawelu” będzie czynna do 11 czerwca

Wystawa „Tycjan i inni... Najnowsze dzieła z Zamku Królewskiego na Wawelu” to hit Nocy Muzeów, która w Krakowie odbywa się w ten piątek.

W centrum uwagi na pokazie na Wawelu znajduje się „Alegoria miłości” Tycjana, zakupione w 2022 roku. Dzieło weneckiego mistrza i jego warsztatu przedstawia cztery postacie: Wenus z łukiem, mężczyznę w zbroi podsuwający jej lustro, lutnistkę i amora. Kompozycja wyraża miłość i harmonię.

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Malarstwo
Jego krzyż szokował. Caspar David Friedrich, drugi niemiecki malarz po Dürerze
Malarstwo
Wielka retrospektywa Roya Lichtensteina. Dzieła z Myszką Miki i Kaczorem Donaldem
Malarstwo
„Polski” Vincent van Gogh i plany przebadania następnych dzieł z kolekcji Porczyńskich
Malarstwo
Jan Matejko, jakiego nie znamy, na Zamku Królewskim w Warszawie
Malarstwo
Wilhelm Sasnal w Amsterdamie i szalony świat Roberta Walsera