Adresat zza krat

Pretensjonalne notatki Agnieszki Osieckiej

Publikacja: 04.07.2008 16:57

Adresat zza krat

Foto: Rzeczpospolita

Ze wszystkich polskich pisarzy najbardziej lubię czytać ostatnio Ciebie i Mrożka. I widzę ogromne, nieodgadnione przestrzenie przed Tobą” – te, jakże prorocze, słowa zapisała Agnieszka Osiecka 12 lipca 1985 w Krzyżach. Stanowią fragment „Dziennika dla Adama” – przez grzeczność nie podaję nazwiska – od którego autorkę oddzieliły wówczas kraty. Skądinąd nie tylko ją tytułowy Adam wówczas oczarował – vide „Rozmowy polskie latem 1983 roku” Jarosława Marka Rymkiewicza.

„Poszłam spać o czwartej rano, z taką myślą, że Ty posiadasz jasność etyczną. To znaczy, że posiadasz jasność co do etycznego wymiaru każdej sprawy” – wyznaje autorka w drugim akapicie epistolograficznych zapisków. Wyróżniających się pretensjonalnością – znakiem rozpoznawczym pióra Osieckiej, zdaniem której przed 23 laty byli tylko „dwaj autorzy polityczni w Polsce, których się czyta. Ty i Urban!”.

To nie koniec pisarskich konotacji: „Miłosz jest dla mnie zupełnie już jałowy i nadęty jak balon. Zresztą nadęty był zawsze”. A znany jej bliżej Marek Hłasko: „był świetlisty. Ludzie grzali się przy nim jak przy słońcu. Ciągnęły do niego chmary nieudaczników i półudaczników. Kaleki, starcy, niedoszłe samobójczynie, starzejące się kobiety, homoseksualiści, weterani i rozwódki, Żydzi poprzebierani za Niemców, byli filmowcy, bokserzy na emeryturze itp. Marek nie trzymał się z nimi z litości. On wysysał z nich historyjki, uczył się, był perypatetykiem. Zresztą rzucał ich zawsze, zrzucając winę na tego drugiego. Sam nigdy nikogo nie kochał. (...) Czegokolwiek Marek się tknął, zaraz się to infantylizowało; biblia zamieniała się w komiks, powieść w film, film w anegdotę”.

Dużo w tych – odnoszę wrażenie pisanych na kolanie – notatkach jadu. Choćby passus o nowym narzeczonym Maryli Rodowicz: „W porównaniu z Krzysztofem J., niespełnionym artystą »STU«, z rozwichrzonym włosem, z kompleksem lat 70., z kabotyństwem wręcz nieuleczalnym, z furiami pijackimi (walenie dłonią w stół do krwi) – duża odmiana”.

Albo opis wizyty u wdowy po Jerzym Petersburskim w sopockim hotelu Grand: „Tęga, młoda, przepotwornie głupia. Kolekcjonuje nekrologi sławnych ludzi. Syna, 16-letniego Jurka, ubiera na biało, karci co chwila, uczy grać na fortepianie, nie pozwala odwiedzać salonów gier”.

Tudzież taka reminiscencja: „Pod wpływem paru kieliszków urządziliśmy sabat czarownic nad niejakim Sobczukiem – kabotynem, tandeciarzem i szkodliwym pseudoelegantem”.

Z całej tej pięciomiesięcznej pisaniny zapamiętałem głównie wrażenia z pobytu Osieckiej w Dłużku (bo też spędziłem tam onegdaj wspaniałe, nie tylko wędkarsko, wakacje), wiosce położonej nieopodal Szczytna, opisanej przez Melchiora Wańkowicza w „Na tropach Smętka”. Tamtego lata w tej osadzie „dziadków stalinowców” obchodzono „świeżą żałobę po pułkowniku Czaplickim”. Z racji pracy w III Departamencie MBP nazywanym „Akowerem”.Jak informuje Fundacja Okularnicy, która przygotowała do druku niepublikowany dotychczas rękopis, Osiecka pisała dzienniki prawie przez całe życie. Czy znajdziemy tam też rozwinięcie „starego wątku – flirtu z MFR?

Agnieszka Osiecka „Na wolności. Dziennik dla Adama”. Prószyński i S-ka, Warszawa 2008

Ze wszystkich polskich pisarzy najbardziej lubię czytać ostatnio Ciebie i Mrożka. I widzę ogromne, nieodgadnione przestrzenie przed Tobą” – te, jakże prorocze, słowa zapisała Agnieszka Osiecka 12 lipca 1985 w Krzyżach. Stanowią fragment „Dziennika dla Adama” – przez grzeczność nie podaję nazwiska – od którego autorkę oddzieliły wówczas kraty. Skądinąd nie tylko ją tytułowy Adam wówczas oczarował – vide „Rozmowy polskie latem 1983 roku” Jarosława Marka Rymkiewicza.

„Poszłam spać o czwartej rano, z taką myślą, że Ty posiadasz jasność etyczną. To znaczy, że posiadasz jasność co do etycznego wymiaru każdej sprawy” – wyznaje autorka w drugim akapicie epistolograficznych zapisków. Wyróżniających się pretensjonalnością – znakiem rozpoznawczym pióra Osieckiej, zdaniem której przed 23 laty byli tylko „dwaj autorzy polityczni w Polsce, których się czyta. Ty i Urban!”.

Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Literatura
Han Kang z Korei Południowej laureatką literackiego Nobla'2024. Jedną powieść pisała w Warszawie
Literatura
Warszawska Jesień Poezji z Baczyńskim i Grochowiakiem
Materiał Promocyjny
Bolączki inwestorów – od kadr po zamówienia
Literatura
W czwartek literacki Nobel. Kto ma największe szanse na wygraną?
Literatura
Urszula Kozioł laureatką Nagrody Literackiej Nike 2024