Miłość na odległość

Hiszpański Teatro Real w Madrycie należy do prestiżowych instytucji artystycznych Europy. I jako pierwszy zdecydował się przygotować premierę po kilkumiesięcznej przerwie spowodowanej pojawieniem się na świecie koronawirusa. 1 lipca odbyła się więc tu premiera operowego hitu – uwielbianej przez publiczność „Traviaty" Giuseppe Verdiego.

Premierze zapewniono, międzynarodową, gwiazdorską obsadę: Marinę Rebekę z Łotwy w roli Violetty, amerykańskiego tenora Michaela Fabiano jako jej ukochanego Alfreda i polskiego barytona Artura Rucińskiego (Germont).

Białe prostokąty

– Próby odbywały się w niezwykłej dyscyplinie sanitarnej – mówi „Rzeczpospolitej" Artur Ruciński. – Wszyscy artyści i cały personel teatru zostali poddani badaniom. Sytuacje sceniczne zostały natomiast tak wyreżyserowane, że każdy z nas miał wyznaczoną swoją przestrzeń, po której mógł się poruszać. Pomiędzy nami były zachowane dwa metry odległości.

Na ciemnej, pustej scenie reżyser Leo Castaldi wyznaczył białe prostokąty, w każdym rozmieszczając niezbędne meble – fotele, biurka, kanapy. A w finale dominuje ogromne łoże, na którym umiera osamotniona Violetta.

Poszczególne prostokąty, precyzyjnie i w zróżnicowany sposób oświetlane, przypisane zostały postaciom dramatu. Chórzyści zostali umieszczeni z tyłu również w ten sposób, by nie dopuścić do zbyt bliskiego kontaktu między nimi. Ich działania aktorskie są ograniczone do minimum.

Teatro Real zadbał również o bezpieczeństwo muzyków. – Madrycki kanał orkiestrowy w Teatro Real jest wystarczająco duży, by wszystkich można było odpowiednio rozsadzić – wyjaśnia Artur Ruciński. – Podczas przedstawienia wszyscy są w maseczkach, tylko muzycy na instrumentach dętych zdejmują je wtedy, gdy grają. Natomiast dyrygent, Włoch Nicola Luisotti, odgrodzony jest od orkiestry zasłoną z pleksi.

Rygor sanitarny spowodował, że w scenicznej akcji należało uniknąć wszelkich zbliżeń między wykonawcami. – Nie odczuwam tego jako zbytnie utrudnienie w kreowaniu postaci – uważa polski śpiewak.

– Oczywiście Germont, w którego się wcielam, to mężczyzna unikający gwałtownego wyrażania emocji. Można wręcz powiedzieć, że jest oschły i wyniosły i mimo że w trakcie akcji dokonuje się w nim przemiana, niechęć do tytułowej bohaterki przechodzi u niego we współczucie, to jednak nadal zachowuje pewien dystans wobec innych. Specyfika tej inscenizacji nie przeszkadzała mi w takim ukazaniu Germonta, ale grający mojego syna, Michael Fabiano narzeka, że w trakcie duetu miłosnego z Violettą nie może do niej się zbliżyć.

Muzyka jest najważniejsza

Madrycka „Traviata" nasuwa pytanie, czy pozostanie jednorazowym wydarzeniem, czy też zapowiada kierunek, w jakim pójdzie teatr operowy po pandemii.

– Na pewno jest cennym doświadczeniem dla nas i dla widzów – odpowiada Artur Ruciński. – Wizualna surowość narzucana obostrzeniami sprawiła, że to przedstawienie trzeba wykreować przede wszystkim środkami muzycznymi, wokalnymi, a publiczność ma możliwość skupienia się na tym, co skomponował Verdi.

Zainteresowanie „Traviatą" jest ogromne. Spektakl jest prezentowany 27 razy przez cały lipiec niemal codziennie. To rzecz niespotykana w teatrze operowym, by jeden tytuł był eksploatowany tak intensywnie.