Pierwotnie otwarcie wystawy „Splendor i władza”, ukazującej mecenat króla Stanisława Augusta i jego księgozbiór, planowano na 9 maja. Przygotowania do niej trwały od kilku lat we współpracy z Narodową Biblioteką Ukrainy im. W.I. Wernadskiego w Kijowie i Gabinetem Rycin Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego.
Plany pokrzyżowała wojna, ale jest już gotowy dwutomowy katalog prezentujący bezcenny księgozbiór Stanisława Augusta oraz zbiór esejów o królewskiej bibliotece pod redakcją naukową Aliny Dzięcioł i Tomasza Jakubowskiego. Obie publikacje ukazały się nakładem zamkowego wydawnictwa Arx Regia.
- Biblioteka Królewska założona przez Stanisława Augusta Poniatowskiego pełniła ważne funkcje kulturotwórcze – mówiła podczas wczorajszej promocji Alina Dzięcioł.- Stała się miejscem prezentacji poglądów władcy na temat roli władzy, wiedzy i nauki w rozwoju narodu. Stanowiła zespół dziewięciu kolekcji o charakterze naukowym, które zgodnie z zamierzeniami monarchy były równocześnie pracowniami naukowymi. W ciągu ponad 30 lat panowania króla powstał nowoczesny księgozbiór, liczący w momencie śmierci monarchy ponad 18 tysięcy woluminów.
Prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego dodał: - Prace nad wystawą trwały nieprzerwanie, mimo przeciwności wynikających z pandemii, a teraz z sytuacji, o której myślimy z drżeniem serc i napięciem, obserwując, co się dzieje na Wschodzie, kiedy barbaria moskiewska atakuje Kijów, Ukrainę i całą sferę wschodniej Europy. Cywilizacja europejska jest zagrożona. Mamy jednak nadzieję, że Ukraina zwycięży, że życie wróci na swoje tory, a my będziemy mogli niebawem gościć tę niezwykłą kolekcję w Zamku.
Gdy do wystawy dojdzie, po raz pierwszy od ponad 220 lat będziemy mogli zobaczyć fragment (około sto obiektów) księgozbioru ostatniego króla Stanisława Augusta , z zachowanego prawie w całości zbioru znajdującego się w zbiorach Narodowej Biblioteki Ukrainy w Kijowie.
Czytaj więcej
Przypadająca w tym roku 231. rocznica uchwalenia konstytucji Rzeczypospolitej to doskonała okazja, by uważniej przyjrzeć się słynnemu dziełu Jana Matejki stworzonemu przez mistrza na 100-lecie tego doniosłego wydarzenia.
Tymczasem w Bibliotece Królewskiej można obecnie oglądać 40 unikatowych map z kolekcji dr. Tomasza Niewodniczańskiego.
Ekspozycja „Polonia, Lithuania et Ucraina. Mapy z kolekcji dr. Tomasza Niewodniczańskiego” - czynna od 26 maja do 7 sierpnia - przybliża historię kartografii od XVI do XVIII wieku. Obiekty pochodzą z depozytu, przekazanego zgodnie z wolą kolekcjonera Zamkowi Królewskiemu w Warszawie w 2009 roku za pośrednictwem Niemiecko-Polskiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury z siedzibą w Gӧrlitz.
Tomasz Niewodniczański (1933 - 2010) był wybitnym kolekcjonerem. Zgromadzony przez niego zbiór poloniców uważany jest za największą prywatną kolekcję tego typu powstałą po II wojnie światowej. Obejmuje wiele pozycji unikatowych. Obok dawnych map Rzeczypospolitej, tj. ziem dzisiaj należących do Polski, Litwy, Ukrainy, Białorusi, Łotwy i Estonii, także rękopisy literackie np. Adama Mickiewicza.
Roczny dostęp do treści rp.pl za pół ceny
Pierwotnie otwarcie wystawy „Splendor i władza”, ukazującej mecenat króla Stanisława Augusta i jego księgozbiór, planowano na 9 maja
Prezentowane w Bibliotece Królewskiej mapy prowadzą nas przez historię kartografii od XVI do XVIII wieku, przypominając najznamienitszych twórców i wydawców – od Andrzeja Pograbki przez Wacława Grodeckiego, Georga Brauna, Franza Hogenberga, Joana Bleaua, Johanna Baptisty Homanna po Karola H. de Perthéesa – królewskiego kartografa Stanisława Augusta.
Wśród map Polski wyróżnia się Carte de la Pologne Giovanniego Antonia Rizzi-Zannoniego z 1772 roku., jedna z najpiękniejszych map epoki stanisławowskiej. Obszar Litwy przybliża przede wszystkim wspaniała radziwiłłowska mapa Wielkiego Księstwa Litewskiego Tomasza Makowskiego, wydana przez Willema Janszoona Blaeua w 1631.. Ziemie Ukrainy prezentują mapy szczegółowe, jak unikalna „Mapa generalna stepów” czy „Ukraina z ościennymi ziemiami” Guillaume'a le Vasseur de Beauplana z 1648 r., rytowana przez Willema Hondiusa, oraz mapy województw i Dniepru.
Prezentację uzupełniają widoki Warszawy, Wilna i Lwowa.
Podczas wernisażu 25 maja w Bibliotece Królewskiej prof. Wojciech Fałkowski, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie i dr Vydas Dolinskas, dyrektor Muzeum Narodowego – Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie podpisali również umowę o współpracy naukowo-badawczej, konserwacji dzieł sztuki i organizowaniu wspólnych wystaw przez obie instytucje.
.
