Zaczęło się od niemego mysza

W 1927 r. Disney wykreował królika Oswalda, który szybko zdobył publiczność. Niestety, utracił do niego prawa, gdy dystrybutor nie zgodził się na podniesienie stawki za kreskówkę. Pociągiem wracał właśnie z rozmowy z nim. Zamiast jednak opłakiwać Oswalda, zaczął projektować nowego bohatera. Chciał mu dać na imię Mortimer, ale żona Lillian zauważyła, że brzmi to zbyt pompatyczne. I zasugerowała: Mickey. Po latach Walt wspominał „Wszystko zaczęło się od myszy”.

W marcu 1928 r. 26-letni Disney razem z szefem animacji Ub Iwerksem rozpoczął w swoim studiu pracę nad wizerunkiem nowego bohatera. Pierwsze przygody Mickey Mouse były niemymi kreskówkami. W kwietniu/maju powstał „Szalony samolot” („Plane Crazy”), a w czerwcu/sierpniu „Galopujący gaucho” („The Galopin’Gaucho”). Trzeci film „Willie z parowca” („Stemboat Willie”) zrealizował z dźwiękiem i był to strzał w dziesiątkę.

Premiera 18 listopada 1928 roku w nowojorskim Colony Theater była wielkim sukcesem. I tę datę traktuje się jako symboliczny dzień urodzin Myszki Miki i świętuje dziś na całym świecie. W wielu krajach Miki nosi różne imiona. W Szwecji nazywa się Musse Pigg, w Chinach – Mi Lao Shu, we Włoszech Topolino.

Disnejowski Mickey Mouse to chłopak ubiegający się o względy Minnie, która towarzyszy mu od początku (inni uczestnicy przygód pojawią się później: Pluto w 1930 r., Goofy w 1932 r., Kaczor Donald w 1934 r.).

Miki stał się ikoną popkultury. Od początku była symbolem amerykańskiego optymizmu i energii. To tłumaczy szybki wzrost jej popularności w czasach wielkiego kryzysu lat 30. Aż 87 filmów z jego udziałem powstało w tym okresie. Przyciągały publiczność także zaawansowaną technologią (od początku lat 30. w kolorze). W 1932 r. Disney dostał Oscara za stworzenie Mickey Mouse. W 1940 r. Miki wystąpił w pełnometrażowym filmie „Fantazja” w roli ucznia Czarnoksiężnika. To był pionierski film, wprowadzający nowe techniki animacji i dźwięk stereofoniczny. W pełnych metrażach zagrał jeszcze dwukrotnie. W „Fun and Fancy Free” w 1947 r. i „Kto wrobił Królika Rogera?” w 1988 r.

O ile pierwsze nieme filmy z Mickey Mouse kosztowały wytwórnię po 2500 dolarów, to dziś budżety disnejowskich filmów pełnometrażowych sięgają do 150 mln dolarów.

W sumie Myszka Miki zagrała w ok. 120 animacjach. Wcielała się w najróżniejsze role: kapitana statku, żołnierza, kowboja, dyrygenta, podróżnika, detektywa, hydraulika, strażaka, wynalazcy. I nosiła 175 kostiumów.

Z czasem zmieniła powierzchowność i osobowość. Jej twarz przyjaźnie się zaokrągliła i złagodniała, całkowicie czarne oczy stały się biało-czarne, na ręce włożyła białe rękawice. Ale w tradycyjnie animowanych kreskówkach jej uszy zawsze pozostawały zwrócone do przodu, niezależnie w którą stronę obracała głowę. Od 1929 r. do 1946 r. mówiła głosem Walta Disneya. Potem aktorów – do 1974 r. Jima Macdonalda, a następnie Wayne’a Alwine’a.

Razem z plejadą innych disnejowskich bohaterów Myszka Miki przysporzyła fortuny wytwórni i całemu rozrywkowemu imperium Disneya. Dziś liczy ono zyski w miliardach dolarów rocznie. Magazyn „Forbes” szacuje, że tylko Mickey Mouse przynosi 5,8 miliarda dolarów dochodu. Jedynie Kubuś Puchatek generuje równe lub wyższe sumy.

Stała się ikoną popkultury. Od początku była symbolem amerykańskiego optymizmu i energii

Od przełomu lat 30. i 40. Myszka Miki jest firmową twarzą koncernu. Od lat 50., gdy otwarto pierwszy Disneyland w Kalifornii, stała się i jego gwiazdą. Na 80. urodziny Mickey Mouse parki zapowiadają wypuszczenie nowych disnejowskich dolarów z portretem Myszki według projektu Charlesa Boyera.

Wcześniejsze jubileusze obchodziła z wielkim rozmachem. Na 50. urodziny w 1978 r. dostała swoją gwiazdę w hollywoodzkiej Alei Sławy. Na 75-lecie artyści zaprojektowali 75 jej unikatowych gigantycznych figur. Na kończącej obchody aukcji w Nowym Jorku sprzedano je za 614,5 tys. dol. Dochód poszedł na cele charytatywne.

Jako filmowa gwiazda dwukrotnie wręczała nagrody na uroczystości rozdania Oscarów za najlepszy animowany film krótkometrażowy (w 1998 r. aktorowi Tomowi Selleckowi i w 2003 r. aktorce Jennifer Garner.

Od lat 50. odnosi sukcesy w telewizji. Programy „Disneyland” i „Klub Myszki Miki” powiększyły grono jej fanów. Firmuje też dziesiątki gadżetów. Ale cena komercjalizacji jest wysoka. Urynkowiona postać straciła niewinność. Popadła w komiksową trywialność i dziecinnieje w świecie Disneylandu.

A przecież popgwiazda miała wpływ na wyobraźnię największych twórców. Najsławniejszy jej artystyczny wizerunek dał Andy Warhol, który w serii „Mity” zmultiplikował Myszkę Disneya w taki sam sposób, jak portretował inne gwiazdy popkultury: Marilyn Monroe czy Elvisa Presleya.

Roy Lichtenstein sportretował ją w ulubionej konwencji komiksowej razem z Kaczorem Donaldem. Claes Oldenbug geometryzował na granicy abstrakcji. Salvador Dali tworzył wizualne rebusy, wkomponowując ją w czaszkę z pustymi oczodołami (lub uszami Mickey, zależy od kąta patrzenia). Jean-Michel Basquiat naszkicował podwójny rysunkowy portret: Myszki Miki i jej twórcy Walta Disneya. W ich ślady idą dziesiątki innych współczesnych artystów, wspierając legendę Mickey Mouse.

Walt Disney Company jest pionierem dziecięcego marketingu. Sukcesowi produkowanych przez niego filmów niemal od początku towarzyszyła sprzedaż komercyjnych produktów.

Mickey Mouse okazał się świetną marką. Już w 1929 r. Disney sprzedał prawa do używania znaku Mickey Mouse na dziecięcych tabliczkach do nauki pisania. A Mickey Mouse Club, założony w 1929 r., stał się z czasem modelowym przykładem dla rozwoju komercyjnych klubów dziecięcych.Dziś produkty konsumpcyjne Disneya to potężny przemysł o wielu liniach: zabawek, ubrań, elektroniki, wideo, gier, wyposażenia wnętrz, komiksów i książek.

W komercyjnym królestwie Mickey Mouse nie ma marzeń nie do spełnienia. Wystarczy wejść na stronę disneyshopping.go.com, aby to sprawdzić. Oferta goni ofertę.

Na 80. urodziny Myszki Miki można kupić ramkę do zdjęć z jej postacią w filmowej roli z „Willie z parowca” lub dużą drewnianą figurkę w kapitańskim mundurze za sterem. Litografię Andy’ego Warhola z wielokrotnym portretem Myszki czy niezbywalny atrybut bohatera – białe rękawice. Są też do wyboru dziesiątki pluszaków i propozycje niekonwencjonalne, na przykład Mickey, który uczy tańczyć – wystarczy ścisnąć go za rękę, a zaśpiewa piosenki do tańca.