Na ratunek poznańskiej secesji

Oglądanie kamienic z okresu belle epoque to chodzenie po ulicy jak po galerii sztuki. Mało kto pamięta o secesyjnym szlaku Poznania. Nowy album prezentujący perły architektury sprzed ponad 100 lat może być świetnym przewodnikiem

Aktualizacja: 10.02.2009 16:01 Publikacja: 10.02.2009 00:12

Jan Skuratowicz Magdalena Adamczewska Piotr Walichnowski Secesja w Poznaniu Wydawnictwo Miejskie‚ Po

Jan Skuratowicz Magdalena Adamczewska Piotr Walichnowski Secesja w Poznaniu Wydawnictwo Miejskie‚ Poznań 2008

Foto: Rzeczpospolita

Secesja modna była w całej Europie – w Wiedniu‚ Paryżu‚ Brukseli. Nosiła rozmaite nazwy. Także art nouveau i Jugendstill. Zależnie od kraju i miasta miała odmienne warianty. A równocześnie łączyło je wiele cech wspólnych. Twórcy secesyjnej architektury wszędzie byli rozmiłowani w dekoracyjnej ornamentyce pełnej giętkich linii i motywów roślinnych, omdlewających nimf z długimi włosami.

Fasady domów powszechnie zdobili stylizowanymi kwiatami i liśćmi. Secesja jest dumą wielu miast. Domy Victora Horty w Brukseli zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

[srodtytul]Hełmy, wieżyczki, pawie[/srodtytul]

Poznańska secesja pozostaje pod silnym wpływem berlińskiej‚ co podkreślają charakterystyczne wieżyczki i hełmy często wieńczące kamienice z przełomu XIX i XX wieku. Elewacje dekorują typowe secesyjne ornamenty: kwiaty maku‚ liście kasztanowców‚ łodygi akantu‚ drzewa życia‚ stylizowane pawie i inne ptaki‚ jaszczurki‚ baśniowe smoki‚ rzeźbione maski i symboliczne postacie, wszechobecne w sztukateriach‚ ale także w stolarce drzwi i okien oraz metalowych elementach balkonów lub ogrodzeń.

W Poznaniu jest kilkadziesiąt secesyjnych kamienic. Najwięcej na Jeżycach (m.in. przy ul. Roosevelta‚ Dąbrowskiego‚ Słowackiego‚ Mickiewicza)‚ Łazarzu (zwłaszcza ul. Matejki‚ ale też Chełmońskiego‚ Wyspiańskiego‚ Małeckiego)‚ Wildzie.

[srodtytul]Resztki świetności[/srodtytul]

Kiedy jestem w Poznaniu‚ lubię spacerować w poszukiwaniu śladów tej epoki. To przygoda‚ zaskakująca wciąż nowymi odkryciami. Niektóre z kamienic są odnowione. Niestety‚ znaczna część poznańskiej secesji ginie w oczach. Serce ściska‚ kiedy się patrzy na niknącą sztukaterię potężnej kamienicy przy Mickiewicza 30 (projekt architektoniczny Paula Lindera i Karla Roskama współpracujących z wybitnym sztukatorem Arturem Wagnerem). Jeszcze chwila‚ a ekspresyjne maski całkiem odpadną. Tak jak to już się stało z dekoracjami Jana Raczyborskiego przy Mostowej 24‚ które fotograficy albumu zdążyli w ostatnim momencie utrwalić.

[srodtytul]Anteną w rzeźbienia[/srodtytul]

Powszechną praktyką jest montowanie anten satelitarnych wprost na secesyjnych fasadach, np. tych wyrastających z elewacji kamienicy przy Dąbrowskiego 35 – 37. Nie sposób pojąć‚ jak mogły się znaleźć na pięknej elewacji z czerwonej cegły z harmonią półabstrakcyjnych miękkich linii okalających okna i szczyt budynku. Z kolei niezwykłe kamienice przy Roosevelta upstrzone są szyldami i reklamami od Sasa do Lasa‚ nie mówiąc o żenujących graffiti.

Trzeba walczyć o te zabytki póki czas. Gdy byłam w Nancy uważanym za francuską stolicę secesji‚ przewodnicy mieli w programie turystyczne wycieczki szlakiem art nouveau. A taksówkarze chwalili się skoroszytami z własnoręcznie skatalogowanymi zabytkami secesji i art déco. Nie mówiąc o tym‚ że każdy w biurze turystycznym miasta mógł dostać mapkę z obiektami secesyjnymi.

Dlaczego nie miałoby tak być w Poznaniu?

Secesja modna była w całej Europie – w Wiedniu‚ Paryżu‚ Brukseli. Nosiła rozmaite nazwy. Także art nouveau i Jugendstill. Zależnie od kraju i miasta miała odmienne warianty. A równocześnie łączyło je wiele cech wspólnych. Twórcy secesyjnej architektury wszędzie byli rozmiłowani w dekoracyjnej ornamentyce pełnej giętkich linii i motywów roślinnych, omdlewających nimf z długimi włosami.

Fasady domów powszechnie zdobili stylizowanymi kwiatami i liśćmi. Secesja jest dumą wielu miast. Domy Victora Horty w Brukseli zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.

Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Kultura
Laury dla laureatek Nobla
Kultura
Nie żyje Stanisław Tym, świat bez niego będzie smutniejszy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Żegnają Stanisława Tyma. "Najlepszy prezes naszego klubu"