Tłuszcz w posagu

Otyłość jest chorobą cywilizacji. Jemy za dużo, zbyt tłusto, słodko, posiłki się niezdrowe, ubogie w witaminy i minerały, z wysokim indeksem glikemicznym. Winny jest też brak ruchu. – Grube dzieci częściej widać w miastach, pochodzą zwykle z rodzin o podniesionym statusie majątkowym, gdzie rodzice często tracą kontrolę nad pozornie drobnymi zakupami, czynionymi samodzielnie przez pociechy – zauważa dr n. med. Magdalena Grajewska-Ferens, pediatra, endokrynolog, prowadzi program „Pożegnanie z nadwagą dzieci” w Lux-Medzie

Dzieci ze środowisk wiejskich prowadzą najczęściej bardziej ruchliwy styl życia, do szkoły często chodzą pieszo, uczestniczą w różnego rodzaju pracach domowych, wymagających wysiłku fizycznego. – Nie znaczy to, że otyłość nie dotyczy biednych środowisk, gdzie często podstawą żywienia są produkty mączne oraz niskogatunkowe, tłuste wędliny czy zagęszczane i zaprawiane zupy – dodaje lekarka.

[srodtytul]Dziedziczenie otyłości[/srodtytul]

O otyłości mówimy, gdy masa ciała przekracza o 20 proc. masę należną, a BMI przekracza 30. Przy wskaźniku powyżej 40 mówi się o otyłości olbrzymiej.

Geny otyłości występują u ludzi w różnych kombinacjach. Gdy dostarczamy nadmiernej ilości kalorii, geny przyczyniają się do powstawania otyłości. Jeśli u obojga rodziców występuje otyłość, to pojawi się ona u dwóch trzecich ich potomstwa. Jeśli rodzina źle się odżywia i nie uprawia sportów, to i dziecko będzie się zachowywać podobnie. Często rodzice, babcie i ciocie twierdzą, że zdrowe dziecko to pulchne dziecko i swoją miłość do malca realizują poprzez dokarmianie. W efekcie dziecko je ciastka, a potem nie ma już apetytu, by zjeść wartościowy posiłek. Skłonność do otyłości wiąże się często ze słabszą przemianą materii i nadmiar dostarczanych organizmowi kalorii zostaje zmagazynowany w postaci tkanki tłuszczowej. – Otyłe dziecko wkracza w życie z posagiem wielu miliardów komórek tłuszczowych, które będą zawsze dopominały się o jedzenie. Stąd np. efekt jo-jo, ponieważ w okresie dziecięcym adipocyty (komórki tłuszczowe, syntetyzujące i magazynujące tłuszcze proste - red.) mnożą się, podczas, gdy u dorosłego człowieka jedynie zwiększają swoją objętość – tłumaczy dr Magdalena Grajewska- Ferens.

[srodtytul]Woda zamiast soków [/srodtytul]

Nadmierny rozwój tkanki tłuszczowej można zobaczyć już u niemowląt, szczególnie tych karmionych sztucznie i dodatkowo dopajanych słodkimi napojami. – Mleko to dwucukier, przekarmianie niemowlęcia produktami mlecznymi, zagęszczanie produktów mlecznych kaszkami, podawanie dużych ilości soków może być przyczyną otyłości — mówi lekarka. Małe dzieci wystarczy poić wodą bez cukru i innych dodatków smakowych. – Słusznie się uważa, że cukier w płynie liczy się podwójnie, bo wchłonie się natychmiast, za pomocą uwalnianej często w nadmiarze insuliny – dodaje.

Niezwykle ważna w zdrowej diecie jest regularność spożywanych posiłków. Powinno się jeść pięć razy dziennie w małych ilościach.

Bywa, że rodzice nie zdają sobie sprawy, że ich pociechy są źle odżywiane. – Wystarczy spisywać na kartce przez tydzień każdy posiłek, łącznie z przekąskami i napojami, jakie podajemy malcom. Najczęściej po tygodniu okazuje się, że w diecie jest ponad litr słodkiego napoju, wiele odmlecznych, przecukrzonych produktów, a często również dwa obiady, jeden spożywany w przedszkolu lub szkole, drugi w domu, często poprzedzony jakąś przekąską pochwyconą z lodówki lub kupioną w osiedlowym sklepiku – mówi dr Grajewska-Ferens.

Należy też ograniczyć potrawy mączne i pieczywo (zaleca się chrupkie). W menu powinny się znaleźć: chude, gotowane mięso, potrawy najlepiej gotowane lub duszone, a nie smażone, chude wędliny, sery, zupy bez zasmażek i śmietany. W dowolnej ilości można jeść warzywa, ale bez tuczących dodatków jak bułka tarta czy śmietana. Owoce najlepiej wybierać takie, które mają niski indeks glikemiczny i nie są zbyt słodkie.

Odchudzając dziecko, trzeba być bezwzględnym i konsekwentnym. – Odradzam umowy sprowadzające się do pięciodniowej diety, a potem słodkiego weekendu. Po pierwsze następuje wtedy skok masy ciała, po drugie słodkie weekendy mogą doprowadzić do kojarzenia słodyczy z wolnym czasem i z przyjemnością. W przyszłości taki człowiek będzie miał tendencje do samonagradzania siebie słodyczami np. za niepowodzenia życiowe, stresy czy kłopoty – tłumaczy lekarka.