PTZ został powołany w 1990 roku jako kontynuacja przedwojennego Związku Ziemian. Zrzesza środowisko byłych właścicieli ziemskich i ich spadkobierców, którzy w wyniku dekretu PKWN z 1944 r. o tzw. reformie rolnej zostali wyrzuceni ze swych domów i bezprawnie pozbawieni majątków. Rzeczywistym celem dekretu była likwidacja ziemiaństwa jako najważniejszego wroga i liczącej się przeszkody w sowietyzacji Polski oraz podważenie prawnego i moralnego porządku społecznego opartego na prawie własności. Ziemiaństwo stanowiło zagrożenie dla systemu komunistycznego i planów Stalina dotyczących zniewolenia Polski. Obecnie PTZ skupia około 2 tysięcy członków zrzeszonych w 14 oddziałach w kraju i dwóch za granicą.
Podstawowym celem założycieli PTZ było doprowadzenie do szybkiej reprywatyzacji po upadku komunizmu i przywrócenie demokratycznych rządów. Następnym krokiem powinno być zrekompensowanie obywatelom krzywd moralnych i materialnych doznanych w wyniku sprzecznych z konstytucją dekretów. Jest to niezbędny warunek budowy praworządnego państwa i społeczeństwa obywatelskiego.
Najtrudniejsze okazały się rzeczy oczywiste. Pomimo wielu podejmowanych prób dotychczas nie uchwalono ustawy reprywatyzacyjnej. Doświadczenie ostatnich lat redefiniuje cele stojące przed PTZ.
Polskie Towarzystwo Ziemiańskie łączy wspólne wartości wywodzące się ze środowiska ziemiańsko-szlacheckiego i rycerskiego etosu. Ich realizacja jest sposobem na zbudowanie wspólnoty ludzi, którzy będą przez następne pokolenia pielęgnowali system wartości wyniesiony z domu, patriotyzm, wychowanie przez pracę, poszanowanie innych.
Celem działalności PTZ jest integracja środowiska i kontynuowanie tradycji, propagowanie dorobku kulturalnego ziemian i dziedzictwa narodowego, ratowanie zespołów dworskich i pałacowych oraz innych pomników przeszłości ziemiańskiej.
