Tradycyjne potrawy

Ziemniaki, które na polskich stołach pojawiły się w drugiej połowie XVIII wieku, rozpowszechniły się dopiero w wieku XIX, stając się podstawą wyżywienia ludności.

Publikacja: 28.06.2011 12:23

fot. Maria Maroszek

fot. Maria Maroszek

Foto: Rzeczpospolita

Dziś babka i kiszka ziemniaczana to niewątpliwie najbardziej charakterystyczne i rozpoznawalne dla obszaru Puszczy Knyszyńskiej potrawy, a ich zasięg terytorialny ogranicza się do terenów historycznych Podlasia i Grodzieńszczyzny.

Babka ziemniaczana według przepisu

 

Marii Łukaszewicz z Supraśla Składniki: 1,5 kg surowych, tartych ziemniaków, ok. 60 dag ugotowanych, zmielonych ziemniaków, 4 całe jajka, 1 szklanka kaszy manny, 2 duże cebule, ok. pół szklanki oleju roślinnego lub podsmażonego boczku, ewentualnie podgardle.

Wykonanie: Cebulę podsmażyć na tłuszczu, dodać do wymieszanych ziemniaków i kaszy, wlać do wysmarowanej tłuszczem i posypanej tartą bułką blachy. Można dodać jeszcze podsmażony boczek, położyć na wierzch żeberka, kawałki zmielonego mięsa lub grzyby. Następnie piec ok. 1,5 godz., zaglądając do środka.

Chłodnik podlaski według przepisu Danuty Bagińskiej z Dobrzyniówki

 

Składniki: 1 pęczek młodych buraczków z liśćmi, 1 szklanka wody, 1 łyżeczka soku z cytryny, 1/2 łyżeczki soli, 11/2 litra zsiadłego mleka lub kefiru, 1 szklanka kwasu buraczanego, 1 średni ogórek, 1 pęczek koperku, 1 pęczek szczypiorku, 4 jajka ugotowane na twardo, cukier do smaku.

Wykonanie: Oczyszczoną i pokrojoną botwinkę ugotować pod przykryciem (około 20 minut). Pod koniec gotowania dodać sok z cytryny, sól i odstawić do ostygnięcia. Mleko lub kefir roztrzepać z chłodną botwinką, wlać kwas buraczany. Obrany ogórek, pokrojony koperek i szczypiorek dodać do zupy, doprawić solą i cukrem. Wstawić do lodówki na 1 – 2 godz. Jajka obrać, pokroić na ćwiartki, włożyć do każdej porcji zupy.

„Chołodziec litewski milczkiem żwawo jedli" – pisał Adam Mickiewicz. Obowiązkowo musiał być on dobrze schłodzony.

Spożywano go z gorącymi ziemniakami omaszczonymi tłuszczem i skwarkami.

Kiszka ziemniaczana według przepisu Czesławy Siegieńczuk z Supraśla

Składniki: 1 kg surowych, utartych ziemniaków, 1/2 kg oczyszczonych jelit wieprzowych, podsmażona cebula z boczkiem (wg uznania), mięso wieprzowe w kawałkach, przyprawy.

Wykonanie: Wymieszać masę ziemniaczaną z cebulą i dodatkami mięsnymi. Delikatnie napełnić jelita, zawiązując końce. Ułożyć na posmarowanej tłuszczem blasze, lekko nakłuwając widelcem kiszkę, aby nie pękła. Piec, aż się zarumieni, ok. 1,5 godz.

Palcówka według przepisu Danuty Bagińskiej z Dobrzyniówki

Składniki: szynka wieprzowa lub łopatka – 3 kg (jeżeli mięso jest chude, możemy dodać około 0,5 kg słoniny lub boczku); sól (od 1,5 dag do 2 dag na 1 kg); odrobinę cukru; jelita wieprzowe; czosnek według uznania (1 – 2 główki); sól, pieprz, majeranek.

Wykonanie: Mięso pokroić w drobną kostkę, dodać sól i odrobinę cukru. Wymieszać i odstawić najlepiej na noc w chłodne miejsce. Na drugi dzień dodać przeciśnięty przez praskę czosnek i pozostałe przyprawy (można dodać gorczycy), dokładnie wymieszać mięso. Nadziać w jelito. Możemy kiełbasę obsuszyć lub owędzić.

Pierekaczewnik według przepisu Dżennety Bogdanowicz z Kruszynian

Ciasto: 1 kg mąki, 5 żółtek, szczypta soli, letnia woda, dobre śmietankowe masło.

Nadzienie: siekana, przyprawiona wołowina, gęsina z kosteczką lub baranina (lub wersja słodka – tłusty ser, ewentualnie dobre jabłka tradycyjnych odmian z rodzynkami sułtankami).

Wykonanie: Ciasto wyrobić jak na makaron, elastyczne, podzielić na cztery części, każdą rozwałkować bardzo cienko i rozciągnąć (trudna sztuka – najlepiej sprawdza się wałek obły w kształcie dwóch złączonych stożków). Każdy kawałek ciasta przykryć ściereczką, aby nie wysechł. Po kolei smarować każdy kawałek rozgrzanym masłem, nakładając jeden na drugi. Na ostatni kawałek nałożyć nadzienie, skręcając całość do środka. Włożyć do zapiekania i piec około dwóch godzin.

Pierekaczewnik to tatarska potrawa obrzędowa. Jest daniem świątecznym, przygotowywanym z okazji Kurban Bajram. Potrawa ma status Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności – produktu chronionego w Unii Europejskiej.

Dziś babka i kiszka ziemniaczana to niewątpliwie najbardziej charakterystyczne i rozpoznawalne dla obszaru Puszczy Knyszyńskiej potrawy, a ich zasięg terytorialny ogranicza się do terenów historycznych Podlasia i Grodzieńszczyzny.

Babka ziemniaczana według przepisu

Pozostało 94% artykułu
Kultura
Arcydzieła z muzeum w Kijowie po raz pierwszy w Polsce
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kultura
Podcast „Komisja Kultury”: Seriale roku, rok seriali
Kultura
Laury dla laureatek Nobla
Kultura
Nie żyje Stanisław Tym, świat bez niego będzie smutniejszy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kultura
Żegnają Stanisława Tyma. "Najlepszy prezes naszego klubu"