Architektura 2014 dla kultury

Przybyło nam wiele muzeów, teatrów, sal koncertowych, uznanych za prawdziwe ikony architektury. Przypominamy najważniejsze.

Kultura 2014 - czytaj więcej

Filharmonia w Szczecinie, zaprojektowana przez pracownię Estudio Barozzi Veiga z Barcelony, przypomina gigantyczną abstrakcyjną rzeźbę, czy lodową górę. Strzelista podświetlona biała budowla z nieregularnych ostrosłupów reprezentuje odważną architekturę i tworzy unikalną przestrzeń. Wygląda futurystycznie, a jednocześnie wpisuje się w historyczny kontekst. Jej twórcy, zwycięzcy międzynarodowego konkursu potraktowali budynek filharmonii jak instrument muzyczny (może kojarzyć się z organami), a jednocześnie inspirowali się architekturą miasta, stąd dominacja wertykalnych linii. Obiekt ma dwie sale koncertowe o znakomitej akustyce i reprezentacyjny hol o wysokości trzech kondygnacji.

Cricoteka. Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora w Krakowie. Pełni rolę muzeum, archiwum, galerii i miejsca badań dorobku autora „Umarłej klasy", Łączy zrewitalizowany budynek starej elektrowni na Podgórzu z nowoczesną wiszącą konstrukcją. Projektanci IQ2 Quality Group Consorcjum (Piotr Nawara i Agnieszka Szultk z nsMoonStudio oraz Stanisław Deńko z biura „Wizja") czerpali inspirację z rysunku Kantora . Nadbudowana część obiektu wygląda jak obramowanie lub most z widokiem na Wisłę i kojarzy się z typowym dla sztuki Kantora ambalażem. Obie części Cricoteki mają wspólny komunikacyjny „krwioobieg". Nowoczesną zewnętrzną elewację tworzą ściany z kortenu, sprawiające wrażenie spatynowanych, a system przeszkleń daje intrygujące efekty świetlne.

Centrum Kongresowe - ICE Kraków Congress Centre na Rondzie Grunwaldzkim w Krakowie zaprojektowane zostało przez zespół Ingarden & Ewý – Architekci z Krakowa, współpracujący z Arata Isozaki& Associates w Tokio w taki sposób, by pełniło różne funkcje. Jest to miejsce nie tylko kongresów i konferencji, ale także koncertów i spektakli. Bryła ma oryginalną organiczną formę, łączącą płynność z dynamiką. Budynek przykrywa kaskadowo spływający dach w kierunku Wisły. Elewacja budynku – kompozycja szkła, ceramiki i aluminium - gra wyrafinowaną abstrakcyjną mozaiką barw. Kolory na niej powtarzają barwy ze ścian wewnątrz: czerwieni z sali głównej, grafitu w teatralnej i bieli w foyer. Wewnątrz ze spiralnych schodów w przeszklonym foyer roztaczają się panoramiczne widoki na Stare Miasto. Salę Audytoryjna, Teatralną i Kameralna o nowoczesnej technologii i znakomitej akustyce, można różnorodnie aranżować, dostosowując do potrzeb kongresowych lub koncertowych.

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie wzniesione zostało na terenie byłego getta naprzeciw Pomnika Bohaterów Getta. Obiekt zaprojektowali fińscy architekci: Rainer Mahlamäki i Ilmari Lahdelm, którzy wygrali konkurs. Na zewnątrz ma formę sześcianu o szklanych ścianach. Tę na pozór zwartą minimalistyczną bryłę przecina wielkie, nieregularne pęknięcie prowadzące do wejściowego holu o falujących ścianach. Symbolizuje ono przejście Żydów przez Morze Czerwone. W architekturze muzeum jest jeszcze wiele innych elementów symbolicznych. Kładka pod sklepieniem holu to symboliczny most łączący przeszłość z przyszłością. Szklane ściany pokrywają litery, układają się w zwielokrotnione słowo „Po-lin". To z jednej strony hebrajska nazwa Polski, a z drugiej nawiązanie do starej żydowskiej legendy, mówiącej, że Żydzi, uciekający przed prześladowaniami, zdecydowali się tu właśnie osiedlić, co podpowiedział im to podczas tułaczki ptak śpiewający „polin" (słowo znaczy również „tu spoczniemy"). Multimedialna wystawa stała w muzeum opowiada o 1000 lat historii Żydów polskich – od średniowiecza do współczesności.

Teatr Szekspirowski w Gdańsku, zaprojektowany przez zwycięzcę konkursu - włoskiego architekta Renzo Rizzi nawiązuje do tradycji teatru elżbietańskiego z czasów Szekspira, a równocześnie jest nowoczesny. Jego architektura przypomina szkatułę na precjoza. Kluczowym elementem jest ruchomy dach, co pozwala grać na scenie w sezonie pod gołym niebem, jak i poza nim Przestrzeń sceny i widowni można przekształcać w scenę elżbietańska lub włoską – pudełkową i swobodnie zmieniać ich położenie. Jest to możliwe dzięki podziałowi na moduły i ruchomym podestom. Teatr dramatyczny budowany od podstaw, jakiego nigdzie nie ma na świecie.

Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku ,wzniesione w sąsiedztwie legendarnej bramy Stoczni Gdańskie. Obiekt zaprojektowali architekci z pracowni Fort, która wygrała międzynarodowy konkurs Oryginalna bryła nawiązuje do industrialnego charakteru stoczni i kojarzy się ze statkiem w budowie, co podkreślają jeszcze kortenowe ściany o rdzawej „skorodowanej" kolorystyce". Dynamizmu dodaje budynkowi pęknięcie północnej elewacji i nachylenie wschodnich ścian w kierunku kanału stoczniowego . ECS z multimedialną ekspozycją pełni rolę muzeum, archiwum, ośrodka edukacji i instytucji naukowej, Opowiada o historii „Solidarności" w Polsce oraz ruchach opozycyjnych i politycznych mianach w Europie po upadku komunizmu.

Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach ma monumentalną funkcjonalną formę, zaprojektowaną przez Tomasza Kaniora (polskiego zwycięzcę międzynarodowego konkursu) .Budynek stoi w centrum Katowic i Śląska, na dawnym placu drzewnym kopalni „Katowice" . „ Chcieliśmy, aby był "stąd", aby nie mógł powstać w żadnym innym miejscu." – podkreślał architekt. Ceglane ściany prostopadłościennego obiektu i czerwone nisze okienne nawiązują do tradycyjnej zabudowy śląskich familoków, a zwłaszcza słynnego osiedla Nikiszowiec. Jednocześnie gmach ma nowoczesną żelbet w Krakowie,ową konstrukcję i rozwiązania technologiczne. Doskonała akustyka nowej siedziby NOSPR spełnia najwyższe standardy. Sercem obiektu jest wielka sala koncertowa na 1800 słuchaczy.

Monika Kuc