Nasilenie przestępstw gospodarczych w policyjnych statystykach

W ubiegłym roku Policja, także we współpracy z innymi służbami, głównie Krajową Administracją Skarbową, wykryła o blisko jedną trzecią więcej przestępstw gospodarczych niż w roku poprzednim. Oprócz oszustw VAT, które wciąż są postrzegane przez sprawców jako żyła złota, pojawiają się nowe typy nadużyć.

– Na przykład oszustwa na rynku forex oraz w obrocie wirtualną walutą – mówi „Rzeczpospolitej" Iwona Jurkiewicz, rzeczniczka Centralnego Biura Śledczego Policji.

16 tys. miesięcznie

Z raportu Komendy Głównej Policji (KGP) za 2017 r., który poznała „Rzeczpospolita", wynika, że stwierdzono 190 tys. przestępstw gospodarczych – to o 39 tys. więcej niż w 2016 r.

Ich skalę najlepiej pokazuje to, że średnio miesięcznie dochodziło do 16 tys. takich czynów, czyli o ponad 4 tys. więcej niż rok wcześniej.

Mimo zaostrzenia prawa i większej skuteczności śledczych w ściganiu nadużyć gospodarczych wciąż dominują wyłudzenia VAT i akcyzowe w obrocie paliwami, papierosami i elektroniką. Coraz częściej – jak oceniają śledczy – białe kołnierzyki nastawiają się na wyłudzenia unijnych dotacji.

Najwięcej nadużyć gospodarczych policja wykryła na Śląsku (ponad 36 tys.), w Małopolsce (o 6 tys. mniej) i w Wielkopolsce (14 tys.).

Spektakularna, jedna z najnowszych spraw, to rozbicie przez CBŚP i KAS grupy przestępczej, która na wielką skalę odbarwiała olej opałowy przeznaczony do celów grzewczych. Używając specjalnych filtrów, pomp i kwasów, oszuści zamieniali go w olej napędowy, który trafiał na stacje paliw. To zaledwie jedna z tego typu spraw.

Wśród nadużyć najbardziej wzrosła liczba oszustw gospodarczych – stwierdzono ich 92 tys., co oznacza, że było ich o 18 tys. więcej niż w 2016 roku.

– Ich pokaźna część to oszustwa internetowe, za którymi stoją również zorganizowane grupy przestępcze – zaznacza Andrzej Borowiak, rzecznik wielkopolskiej policji.

Na światło dzienne wyszło też więcej fałszerstw gospodarczych (łącznie 38 tys., to wzrost o 11 tys.).

Rosnące zainteresowanie przestępstwami gospodarczymi to trend, który pojawił się kilka lat temu, i zdaniem ekspertów – będzie się pogłębiał.

– Sprawcy się przebranżawiają. Dziś trzy czwarte spośród zorganizowanych grup specjalizuje się w narkobiznesie, lub w oszustwach gospodarczych. Rozbijamy coraz więcej takich grup – zaznacza Iwona Jurkiewicz.

Nadużycia gospodarcze wymagają wyspecjalizowanych zabiegów, jednak miraż zysków wciąż kusi przestepców – uważają śledczy. Zauważają też, że „białe kołnierzyki" sięgają po nową aktywność – np. oszustwa na rynku forex i w obrocie bitcoinami. Pierwsze w spektakularnym śledztwie ostatnio ujawniły CBŚP i stołeczna prokuratura.

Konfiskata odstraszy?

Coraz zuchwalsze są także wyłudzenia unijnych dotacji, np. pod pretekstem najróżniejszych szkoleń.

– Zakładane są fikcyjne firmy, które preparują dokumentację – mówi insp. Borowiak. Jedna ze spraw, którą rozpracowała poznańska policja, dotyczyła szkoły rodzenia.

– Podpisy uczestniczek szkolenia sfałszowano. Z dokumentów wynikało, że brały w nich udział np. kobiety, które nigdy nie były w ciąży – mówi Borowiak.

Więcej nadużyć ekonomicznych wychodzi na światło dzienne, bo służby efektywniej je ścigają. – Wykrywalność przestępstw gospodarczych wzrosła w ubiegłym roku do ponad 87,2 proc. To o 5,3 punktu procentowego więcej niż w 2016 roku – mówi Mariusz Ciarka, rzecznik KGP.