Agonia wielkiej gwiazdy

Śmiertelne skurcze największej gwiazdy zarejestrował teleskop orbitalny Herschel

Aktualizacja: 30.11.2009 19:24 Publikacja: 30.11.2009 19:20

Agonia wielkiej gwiazdy

Foto: Fotorzepa

Kosmiczne obserwatorium wysłane na orbitę w maju poddało najjaśniejszą znaną gwiazdę VY Canis Majoris analizie za pomocą dwóch pokładowych spektroskopów. Badanie pozwoliło na zidentyfikowanie materii, która opuszcza gwiazdę i wydostaje się w przestrzeń międzygwiazdową.

- Jednym z najpowszechniejszych związków, jakie możemy zaobserwować w otoczeniu gwiazdy, jest tlenek węgla –tłumaczył BBC News prof. Matt Griffin, główny naukowiec zespołu odpowiedzialnego za jeden ze spektroskopów z Uniwersytetu w Cardiff w Wielkiej Brytanii. – Dzieje się tak dlatego, że zarówno węgiel, jak i tlen są najczęściej występującymi pierwiastkami produkowanymi przez gwiazdy. Łączą się ze sobą, powstaje tlenek węgla obecny w przestrzeni międzygwiazdowej. Na podstawie danych, jakie uzyskaliśmy, możemy zmierzyć temperaturę gazu i jego gęstość oraz inne parametry. Gwiazda Canis Majoris, której średnica jest 2600 razy większa od średnicy Słońca, znajduje się w konstelacji Wielkiego Psa 4900 lat świetlnych od nas. Ten czerwony hiperolbrzym może w każdej chwili eksplodować w wybuchu supernowej. Canis Majoris jest naprawdę kolosem: gdyby był centralną gwiazdą naszego układu planetarnego, gwiazda sięgałaby orbity Saturna.

Według modelu teoretycznego czerwony hiperolbrzym w agonii uwalnia w przestrzeń międzygwiazdową olbrzymie ilości gazu i pyłu. Ta materia tworzy wokół gwiazdy szczelny welon stopniowo rozpuszczający się w przestrzeni międzygwiazdowej. Składa się on między innymi z cząstek węgla, tlenu i azotu. Te pierwiastki mogą być budulcem przyszłych planet, niewyłączając tych, na których mogłyby się pojawić istoty żywe.

Instrumenty sondy Herschel : PACS – fotometr obrazujący i spektrometr oraz SPIRE –fotometr obrazujący i spektrometr fourierowski czułe na różne długości fali elektromagnetycznej zostały skierowane na obłok materii ulatującej z największej znanej gwiazdy.

Spektrometry "złapały" i rozdzieliły światło zgodnie z długością fali. Powstał z tego " odcisk palca" – informacja o składzie chemicznym tej otoczki. Oba instrumenty wykryły spore ilości tlenku węgla i wody w sąsiedztwie gwiazdy Canis Majoris.

Według prof. Griffina linie obrazu widmowego, które obecne są w wykresach sporządzonych przez oba spektrometry, jest woda. To bardzo ważny związek. Jej obecność może wiele powiedzieć na temat fizycznych i chemicznych procesów, jakie zachodzą w otoczce gazu.

– Woda nie może być dostrzeżona z Ziemi z prostej przyczyny, że obraz zaciemni atmosfera ziemska. Zawiera wielką ilość wody. Dlatego tego typu obserwacje przenieśliśmy w przestrzeń kosmiczną – tłumaczy prof. Griffin.

Instrumenty teleskopu są w stanie odebrać sygnał w zakresie dalekiej podczerwieni i fal submilimetrowych nawet z najdalszego kosmosu. Dzięki temu Herschel może dostrzec to, czego nie zobaczą inne kosmiczne obserwatoria, tak jak na przykład teleskop Hubble'a pracujący w zakresie światła widzialnego i bliskiej podczerwieni.

Kosmiczne obserwatorium wysłane na orbitę w maju poddało najjaśniejszą znaną gwiazdę VY Canis Majoris analizie za pomocą dwóch pokładowych spektroskopów. Badanie pozwoliło na zidentyfikowanie materii, która opuszcza gwiazdę i wydostaje się w przestrzeń międzygwiazdową.

- Jednym z najpowszechniejszych związków, jakie możemy zaobserwować w otoczeniu gwiazdy, jest tlenek węgla –tłumaczył BBC News prof. Matt Griffin, główny naukowiec zespołu odpowiedzialnego za jeden ze spektroskopów z Uniwersytetu w Cardiff w Wielkiej Brytanii. – Dzieje się tak dlatego, że zarówno węgiel, jak i tlen są najczęściej występującymi pierwiastkami produkowanymi przez gwiazdy. Łączą się ze sobą, powstaje tlenek węgla obecny w przestrzeni międzygwiazdowej. Na podstawie danych, jakie uzyskaliśmy, możemy zmierzyć temperaturę gazu i jego gęstość oraz inne parametry. Gwiazda Canis Majoris, której średnica jest 2600 razy większa od średnicy Słońca, znajduje się w konstelacji Wielkiego Psa 4900 lat świetlnych od nas. Ten czerwony hiperolbrzym może w każdej chwili eksplodować w wybuchu supernowej. Canis Majoris jest naprawdę kolosem: gdyby był centralną gwiazdą naszego układu planetarnego, gwiazda sięgałaby orbity Saturna.

Kosmos
Naukowcy ostrzegają przed superrozbłyskiem Słońca. Jakie mogą być jego skutki dla Ziemi?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kosmos
Już dziś noc spadających gwiazd. To przedostatnie takie zjawisko w tym roku
Kosmos
Przełomowe odkrycie przy pomocy teleskopu Webba. To galaktyka z początków wszechświata
Kosmos
Tajemnice prehistorycznego Marsa. Nowe odkrycie dotyczące wody na Czerwonej Planecie
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kosmos
NASA odkryła siedem kolejnych „ciemnych komet”. To im zawdzięczamy życie na Ziemi?