Gwiazdy pod tlenem

Pierwszy raz naukowcy zaobserwowali obiekty wielkości Ziemi z atmosferą bogatą w tlen.

Aktualizacja: 13.11.2009 15:42 Publikacja: 13.11.2009 00:58

Biały karzeł w poświacie z pyłu i gazu zaobserwowany przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a

Biały karzeł w poświacie z pyłu i gazu zaobserwowany przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a

Foto: ESA

Dwa niezwykłe obiekty odkryli astrofizycy z University of Warwick i Uniwersytetu w Kilonii. Mimo małych rozmiarów to gwiazdy, a nie planety. I choć ich atmosfera jest bogata w pierwiastek niezbędny do przemiany materii, nie może być mowy o istnieniu tam jakichkolwiek form pozaziemskiego życia.

Otoczkę tlenowa wokół gwiazd SDSS 0922+2928 i SDSS 1102+2054, oddalonych od Ziemi o 400 i 220 lat świetlnych, astrofizycy z obu współpracujących ze sobą ośrodków odkryli, przeszukując dane astronomiczne uzyskane w ramach programu Sloan Digital Sky Survey (SDSS). Informacje o odkryciu przynosi dzisiejsze wydanie magazynu “Science”. Astrofizykom z Niemiec i Wielkiej Brytanii po raz pierwszy czarno na białym udało się zarejestrować ślad obiektów, których istnienie przewidzieli teoretycy.

– Bogactwo tlenu na powierzchni sugeruje, że te gwiazdy – białe karły – posiadają tlenowe jądro i że ich poprzednikami były najbardziej masywne gwiazdy, jakie mogły zaistnieć – powiedział dr Boris Gänsicke, z University of Warwick, główny autor pracy w “Science”.

Oba nowo odkryte białe karły są pozostałościami po masywnych obiektach, które w procesie ewolucji gwiazdowej trwającej miliardy lat “wciągnęły” już cały materiał potrzebny do reakcji termojądrowej.

Model teoretyczny zakłada, że gwiazdy o masie od siedmiu do dziesięciu razy większej od masy naszego Słońca zużyją cały węgiel, większość helu oraz tlenu, i osiągną stadium białego karła z jądrem bogatym w ten ostatni pierwiastek. Jądro pozbawione źródła energii stopniowo stygnie, emitując jednocześnie zgromadzone wcześniej ciepło. Brak ciśnienia powoduje zapadanie się jądra pod własnym ciężarem. Biały karzeł ma olbrzymią gęstość. Gwiazda wielkości Słońca skurczyła się do rozmiarów Ziemi. Większość białych karłów pokryta jest warstwą tlenu i helu.

Astrofizycy z Niemiec i Wielkiej Brytanii natrafili na okres życia gwiazdy, który dotychczas nie był obserwowany.

Według modelu teoretycznego, jeżeli taka gwiazda przekroczy masę ok. 1,4 masy Słońca, na przykład zasilana materią od bliskiego sąsiada w układzie podwójnym, wtedy biały karzeł wybucha jako supernowa. W wyniku tej eksplozji powstałaby gwiazda neutronowa. Takie gwiazdy są znacznie mniejsze od białych karłów, mają średnicę 10 – 15 km i masę kilka razy większą od Słońca.

Gdyby jednak biały karzeł nie osiągnął odpowiedniej do wybuchu supernowej masy, to po kilkuset miliardach lat powinien wystygnąć do tego stopnia, że stałby się niewidocznym tzw. czarnym karłem.

To jednak czysta teoria, która nie da się sprawdzić, ponieważ wszechświat istnieje zaledwie niecałe 14 miliardów lat, a to stanowczo za krótko, aby się o tym przekonać.

[i]Masz pytanie, wyślij e-mail do autora [mail=k.urbanski@rp.pl]k.urbanski@rp.pl[/mail][/i]

Dwa niezwykłe obiekty odkryli astrofizycy z University of Warwick i Uniwersytetu w Kilonii. Mimo małych rozmiarów to gwiazdy, a nie planety. I choć ich atmosfera jest bogata w pierwiastek niezbędny do przemiany materii, nie może być mowy o istnieniu tam jakichkolwiek form pozaziemskiego życia.

Otoczkę tlenowa wokół gwiazd SDSS 0922+2928 i SDSS 1102+2054, oddalonych od Ziemi o 400 i 220 lat świetlnych, astrofizycy z obu współpracujących ze sobą ośrodków odkryli, przeszukując dane astronomiczne uzyskane w ramach programu Sloan Digital Sky Survey (SDSS). Informacje o odkryciu przynosi dzisiejsze wydanie magazynu “Science”. Astrofizykom z Niemiec i Wielkiej Brytanii po raz pierwszy czarno na białym udało się zarejestrować ślad obiektów, których istnienie przewidzieli teoretycy.

Kosmos
Tajemnice prehistorycznego Marsa. Nowe odkrycie dotyczące wody na Czerwonej Planecie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kosmos
NASA odkryła siedem kolejnych „ciemnych komet”. To im zawdzięczamy życie na Ziemi?
Kosmos
Zagadka powstania ogromnych galaktyk prawie rozwiązana. Co odkryli naukowcy?
Kosmos
Nie tylko pełnia Księżyca w grudniu. Jakie jeszcze zjawiska zobaczymy na niebie?
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Kosmos
Naukowcy mylili się co do Wenus? Najnowsze odkrycie dotyczące „złego bliźniaka Ziemi”