Wraz z rachunkami za energię od niektórych operatorów zaczynają przychodzić powiadomienia o przerwach w dostawie prądu, tych planowanych i nieplanowanych. To pierwsze oznaki kryzysu czy dostawcy prądu wypełniają swoje obowiązki?
Według informacji dołączonych do faktur przez EON, dopuszczalny czas planowanej przerwy w dostawie prądu wynosi jednorazowo 16 godzin, a w ciągu roku do 35 godzin. Dla przerw nieplanowanych to jednorazowo 24 godziny oraz 48 godzin w ciągu roku.
– Ustawą z 26 lipca 2013 r. (DzU z 2013 r., poz. 984) nowelizującą ustawę – Prawo energetyczne, wzmocniono pozycję konsumenta energii elektrycznej – wyjaśnia radca prawny Krzysztof Koźmiński z Uniwersytetu Warszawskiego.
W myśl przepisów sprzedawca energii elektrycznej ma obowiązek poinformować odbiorcę o jego prawach. Energa Operator i Energa Obrót publikują informacje na swoich stronach. Można się z nich dowiedzieć, że za każdą niedostarczoną jednostkę energii elektrycznej odbiorcy indywidualni mogą otrzymać bonifikatę w wysokości dziesięciokrotności ceny za okres, w którym wystąpiła przerwa w dostarczaniu energii. Wniosek odbiorcy przedsiębiorstwo energetyczne musi rozpatrzyć w ciągu 30 dni od dnia jego złożenia.
Czytaj więcej
Ceny podnoszone są bezrefleksyjnie, bo wartość produktów aż tak nie rośnie. Czy władzę stać na niepopularne decyzje?
Potęga wiedzy
Co można zrobić, gdy dostawca energii nie zapewnia ciągłości dostaw prądu? Jak wyjaśnia mec. Michał Jabłoński, w interesie klienta jest niezwłoczne poinformowanie dostawcy o braku prądu i skrupulatność w dokumentowaniu strat, które ponosi i które mogłyby być podstawą do ewentualnego roszczenia odszkodowawczego. Ponieważ poza bonifikatą przewidzianą w prawie energetycznym każdy, kto na skutek niedostępności np. prądu poniósł możliwą do udowodnienia i wymierną stratę, może dochodzić odszkodowania od przedsiębiorstwa energetycznego.
– Oczywiście opłacalność takiego postępowania zależy od skali szkody. Jeżeli informatyk pracujący zdalnie, będzie chciał dochodzić roszczenia w wysokości 10 tys. zł, opłacalność takiego działania może być dyskusyjna, gdyż sama opinia rzeczoznawcy może kosztować 20 tys. zł. Ale jeżeli takich osób będzie więcej i zdecydują się na pozew zbiorowy, to ich sytuacja może być o wiele lepsza – wyjaśnia adwokat.
Bardziej skomplikowane jest roszczenie za np. brak dostępu do energii w takich podmiotach jak szpitale. Tu pacjenci, którzy ucierpią na skutek braku prądu, mogą występować z pozwem przeciwko szpitalowi, a szpital, wypłaciwszy zadośćuczynienie pacjentowi, prawdopodobnie będzie mógł występować z roszczeniem przeciwko przedsiębiorstwu energetycznemu.
– Do wielu kancelarii w ostatnim czasie przychodzi coraz więcej zapytań o odszkodowania z tytułu pandemii, inflacji, braku prądu, ogrzewania itp. Widać, że i konsumenci, i firmy sprawdzają, jakie mają opcje jeszcze przed nadchodzącym kryzysem energetycznym – twierdzi radca prawny Krzysztof Koźmiński.
Jak zauważa mec. Jabłoński, we wszystkich wymienionych sytuacjach należy liczyć się z tym, że przedsiębiorca energetyczny skutecznie wykaże, że brak dostaw energii jest wynikiem okoliczności, za które odpowiedzialności nie ponosi – wówczas odszkodowanie nie będzie należne.
Urząd na straży
Do kryzysu przygotowują się też instytucje publiczne. Szpitale pomorskie wprowadzają wiele form oszczędności energii.
– Planujemy kontynuować termomodernizację budynków, a także rozbudowę instalacji fotowoltaicznych – mówi Jolanta Sobierańska-Grenda, prezes zarządu szpitali pomorskich. – Zaapelowaliśmy również do pracowników, żeby indywidualna klimatyzacja była włączana dopiero powyżej 24 st. C. W budynkach szpitalnych, w których posiadamy monitoring przez BMS (system zarządzania budynkiem), mamy możliwość nie tylko monitorowania stanu działania układów klimatyzacji, ale także sterowania ich temperaturą, żeby nie chłodzić lub nie grzać zbędnych pomieszczeń. W okresie grzewczym nastąpi wzmożona kontrola głowic termostatycznych w kaloryferach – wylicza dyrektorka.
Niezawodność zasilania szpitala w energię elektryczną jest warunkiem bezpieczeństwa pacjentów. Prezes URE ma uprawnienia do nałożenia na przedsiębiorstwo energetyczne kar pieniężnych za nieutrzymanie swojej infrastruktury w sposób zapewniający ciągłość dostaw lub za inne działania niezgodne z prawem.
Trzeba pamiętać o zawiadomieniu
Umowy dopuszczają alternatywne sposoby dokonywania zgłoszeń i reklamacji braku prądu. Oprócz telefonicznego zgłoszenia przerwy warto się pokusić o złożenie zawiadomienia drogą elektroniczną, a w ostateczności – w formie pisemnej. Pomoże to udokumentować fakt i moment zgłoszenia. Na gruncie norm prawa energetycznego czas niezapowiedzianej przerwy w dostawie energii liczy się od momentu uzyskania przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej informacji o przerwie.
Przerwy w dostawach energii i ich rodzaje
Przykład procedury firmy EON/STOEN
Krótkie przerwy w dostawach energii elektrycznej to tzw. „przemijające i krótkie przerwy oraz wahania napięcia". Trwają one nie dłużej niż 3 minuty i są naturalne w sieciach elektroenergetycznych. Powodują je działania urządzeń automatyki sieciowej[ odpowiadają one za automatyczne przełączenia lub podział sieci w przypadku braku zasilania na danym jej odcinku], która jednocześnie chroni odbiorców przed dłuższymi przerwami.
Realizacja prac, takich jak przyłączenia do sieci nowych odbiorców lub prace eksploatacyjne, również mogą powodować przerwy w dostawie energii. Są to najczęściej przerwy dłuższe i zaplanowane z wyprzedzeniem. O takich sytuacjach informujemy odbiorców zanim rozpoczniemy prace. W tym celu wywieszamy papierowe ogłoszenia w okolicy, a także zamieszczamy komunikat na naszej stronie internetowej: https://www.stoen.pl/pl/strona/planowane-wylaczenia.
Dopuszczalne czasy trwania przerw w dostawach energii
Maksymalny dopuszczalny czas przerw w dostawach energii jest uregulowany przepisami prawa[ Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. z 2007 r., nr 93, poz. 623 z późniejszymi zmianami]. W przypadku obiektów zakwalifikowanych do grupy przyłączeniowej IV ÷ V[ m.in. mały biznes i gospodarstwa domowe] jednorazowe przerwy mogą trwać nie dłużej niż:
• 16 godzin, jeżeli przerwa w dostawach energii elektrycznej była planowana,
• 24 godziny, jeżeli przerwa w dostawach energii elektrycznej była nieplanowana.
Te kwestie również są uregulowane w perspektywie rocznej. W takim przedziale maksymalny łączny czas trwania przerw w dostawach energii elektrycznej wynosi:
• 35 godzin przerw planowanych jednorazowych długich[ nie krótszych niż 3 min. i nie dłuższych niż 12 h] i bardzo długich[ nie krótszych niż 12 godziny i nie dłuższych niż 24 godzin],
• 48 godzin przerw nieplanowanych jednorazowych długich i bardzo długich.
• Kwalifikacja do bonifikaty
Żeby odbiorca mógł wystąpić o przyznanie bonifikaty, powinien::
• sprawdzić, czy przerwy w dostawie energii były planowane – można to zrobić na stronie: https://www.stoen.pl/pl/strona/planowane-wylaczenia,
• sprawdzić, czy przerwy w dostawie energii przekroczyły dopuszczone przepisami limity.
• Jeżeli przerwy w dostawach energii były dłuższe niż w przewidzianych limitach, wtedy odbiorca może złożyć wniosek o przyznanie bonifikaty. Musi go przekazać do strony umowy, która odpowiada za dostarczanie energii[ Jeżeli ma osobną umowę na sprzedaż i osobną na dystrybucję energii elektrycznej, wtedy składa wniosek do operatora sieci dystrybucyjnej. Jeśli odbiorca podpisał umowę kompleksową, to składa wniosek do sprzedawcy energii.]. Jeżeli bonifikata zostanie przyznana[ Rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną], wtedy będzie uwzględniona w rozliczeniach za najbliższy okres rozliczeniowy[ przez przedsiębiorstwo energetyczne, z którym odbiorca zawarł umowę przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej albo umowę kompleksową].
Co powinien zawierać wniosek o bonifikatę
We wniosku odbiorca powinien:
• napisać, że ubiega się o bonifikatę z tytułu przekroczenia dopuszczalnego czasu trwania przerwy w dostarczaniu energii elektrycznej,
• wskazać miejsce i czas wyłączenia, którego dotyczy wniosek.
Składanie wniosku o bonifikatę
Odbiorcy mogą przekazać wnioski na kilka sposobów:
• napisać, że ubiega się o bonifikatę z tytułu przekroczenia dopuszczalnego czasu trwania przerwy w dostarczaniu energii elektrycznej,
• wskazać miejsce i czas wyłączenia, którego dotyczy wniosek.
Składanie wniosku o bonifikatę
Odbiorcy mogą przekazać wnioski na kilka sposobów:
• wysłać na adres korespondencyjny Stoen Operator Sp. z o.o.: ul. Nieświeska 52, 03-867 Warszawa
• przekazać osobiście w Biurze Obsługi Klienta – Dystrybucja: ul. Rudzka 18, 01-689 Warszawa
• wysłać elektronicznie, w postaci skanu pisma lub wiadomości e-mail na adres: operator@stoen.pl
