Dramat, jest bogaty. Nie umie z tym żyć.

– Wyglądał na przestraszonego – wspomina Cockrell. – Na bardzo mocno przestraszonego. Nie był pewien, czy może mi zaufać, więc kilka pierwszych sesji poświęciliśmy na bardzo ogólne rozmowy o życiu.

Pacjent przez całe życie chodził do szkół publicznych, latem dorabiał jako ratownik i opiekun na obozach dla dzieci, jeździł starą toyotą. A rok wcześniej nie mógł się zdecydować, jaki wybrać kierunek studiów. I nagle, na 21. urodziny, jego ojciec, biznesmen, zaprosił go do biura i rzucił prawdziwą bombę. Wg Cockrella ojciec powiedział synowi mniej więcej coś takiego: „Jest jedna rzecz, którą przed tobą ukrywałem: jesteśmy bardzo bogatymi ludźmi". Jak się okazało, rodzina była właścicielem międzynarodowej korporacji.

Większość, dowiedziawszy się, że jest dziedzicem potężnej fortuny, uznałaby to za bardzo dobrą wiadomość. Ale pacjent, zamiast radować się niespodziewanym bogactwem, wpadł we wściekłość i frustrację. – Nie był na to mentalnie przygotowany – mówi Cockrell.

– Nikt by nie był. Nie wiedział, komu może zaufać, nie chciał, aby jego przyjaciele uznali, że nagle stał się kimś innym, więc nikomu o tym nie mówił. Cztery lata później, przygotowując się do objęcia kierowniczego stanowiska w firmie ojca, wciąż nie mógł sobie poradzić z kryzysem tożsamości. – Impulsywnie kupił bardzo drogi samochód, ale nie chciał, żeby ktoś go zobaczył, więc trzymał go w garażu – mówi Cockrell.

Trudno współczuć komuś, kto musi sobie radzić z torturami wielkiego bogactwa, zwłaszcza w sytuacji, kiedy na całym świecie pogłębia się rozwarstwienie dochodów. Wg amerykańskiego Institute for Policy Studies w Stanach Zjednoczonych w posiadaniu 1 proc. mieszkańców znajduje się bogactwo równe połączonemu majątkowi pozostałych 90 proc. Ale to, że możesz ogrzewać swoją posiadłość, paląc w piecu 100–dolarówkami, nie oznacza, że dobrze się z tym czujesz. Dyskomfort, jaki wywołuje znajdowanie się po drugiej stronie barykady – a także obawy związane z tym, że pieniądze mogą zmienić ludzi i negatywnie wpłynąć na ich relacje z innymi, zwłaszcza po kryzysie finansowym – wyjaśnia, dlaczego zamożni coraz częściej zwracają się do terapeutów, aby prywatnie porozmawiać o problemach obywateli Pierwszego Świata, oraz dlaczego banki do pakietu usług skierowanych do osób bogatych dodają pomoc psychologa. – Albo pojawiło się więcej problemów, albo ludzie coraz częściej zdają sobie z nich sprawę – mówi Madeline Levine, terapeutka specjalizująca się w problemach ludzi bogatych i autorka książki „The Price of Privilege" („Cena przywilejów").

Oczywiście tacy terapeuci nie są tani: nikt nie oferuje po promocyjnej cenie luksusowych usług dla ludzi, którzy mogą za ten luksus płacić. Psychologowie pracujący dla superbogaczy biorą za swoją wiedzę na temat spraw zwykle uważanych za tematy tabu nawet 500 dol. za godzinę.

– W czasie pierwszej sesji pacjenci – zwykle spadkobiercy – przez jakieś 20 min mówią o tym, jacy są szczęśliwi, że nas znaleźli, bo nie mają nikogo, z kim mogliby o tych sprawach porozmawiać – mówi Jamie Traeger–Muney, założycielka Wealth Legacy Group, organizacji mającej siedzibę w San Francisco i Izraelu i zajmującej się „emocjonalnymi skutkami wpływu bogactwa na jednostki, pary i rodziny". W ubiegłym roku zgłosiło się do niej na przeszkolenie ok. tuzina psychologów i terapeutów – pięć lat temu wpływało nie więcej niż jedno lub dwa zgłoszenia rocznie.

Cockrell, którego pacjenci płacą 450 dol. za godzinę, znalazł tę niszę przypadkowo. Dorastał w Kentucky, gdzie jego ojciec prowadził warsztat z częściami samochodowymi. W 2005 r. Cockrell zaczął oferować coś, co nazywa terapią „chodzoną", czyli sesje prowadzone w czasie przechadzek po Central Parku. Tak się złożyło, że tą nowatorską usługą zainteresował się pewien zamożny pacjent i opowiedział o niej innym. – Ci wszyscy ludzie obracają się w tym samym środowisku – mówi Cockrell. Obecnie ok. 25 proc. jego klientów to osoby bardzo majętne. – Fascynują mnie wpływowi ludzie oraz to, w jaki sposób funkcjonują – mówi. – Oczywiście każdy jest inny, ale wszystkich cechuje coś w rodzaju spokojnej siły – może dlatego, że doskonale wiedzą, że koniec końców i tak wszystko się dobrze ułoży.

Pieniądze mogą rozwiązać wiele problemów. A mimo to powodują różnego rodzaju depresje, lęki, zaburzenia psychosomatyczne oraz autodestrukcje. Czasami pieniądze prowadzą do zdziwaczenia. Tak było w przypadku Leony Helmsley – nowojorskiej miliarderki, która zapisała w testamencie 12 mln dol. swojemu psu, nie zostawiając ani centa dwójce wnuków. Właśnie dlatego większa część terapeutów dla bogatych zajmuje się poprawą komunikacji w rodzinie. Mniej więcej w 2007 r. amerykański bank Wells Fargo, podobnie jak inne instytucje finansowe, zaczął – wykorzystując psychologów – pomagać ludziom radzić sobie w relacjach interpersonalnych.

– Zachęcamy rodziny, aby pozwoliły nam rozmawiać z każdym osobno, nawet z tymi, którzy w rodzinę się wżenili – mówi Arne Boudewyn, psycholog kliniczny kierujący departamentem dynamiki i edukacji rodzinnej w Wells Fargo. Praca jego zespołu, którego działalność skierowana jest do bogatych osób zebranych w oddziale banku Abbot Downing, to przede wszystkim łagodzenie konfliktów wywołanych – jak to nazywa Boudewyn – przez osoby z nakazowo–kontrolnym syndromem prezesa. – Mówimy tym ludziom, że takie zachowania sprawdzają się w otoczeniu biznesowym – mówi Boudewyn. – Miażdżycie swoich przeciwników, ale w rodzinie potrzebna jest inna strategia.

Wells Fargo ma także zespół pięciu doktorów historii, którzy pokazują rodzinom, jak docenić to wszystko, co doprowadziło do powstania ich fortun. – Ci, którzy je stworzyli, często byli upartymi, ciężko pracującymi imigrantami – mówi Boudewyn. – Moment, kiedy bogactwo sięga trzeciego pokolenia, to okres krytyczny, decydujący o tym, czy majątek pozostanie w rodzinie czy nie – często masz do czynienia z ludźmi, którzy byli bogaci jeszcze przed urodzeniem. Ważne, aby pokazać temu pokoleniu, co się za tym kryje, w jaki sposób powstają fortuny i w jaki sposób są czasem marnotrawione.