2023 – rok ESG do potęgi trzeciej

Materiał partnera: EY

Nic dziwnego: zarówno Parlament Europejski, jak i Komisja Europejska pod przewodnictwem Ursuli von der Leyen, wchodząc na ostatnią prostą pięcioletniej kadencji, przyspieszają prace legislacyjne toczące się w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Co to oznacza dla regulacji z obszaru sustainability?

Trzy wymiary

Kwestie środowiskowe, społeczne i zarządcze (ang. Environment, Social, Governance, ESG) stały się soczewką skupiającą wszystkie perspektywy odpowiedzialnego prowadzenia biznesu. Na poziomie UE mijający rok przyniósł w tych obszarach szereg zmian. Choć kwestie związane z ochroną środowiska zawsze były w unijnej debacie silnie obecne, w ostatnim roku potraktowano je ze szczególną uwagą. W efekcie unijna polityka klimatyczna obejmuje już nie tylko redukcję emisji, lecz wielowymiarową strategię, w której każdy sektor gospodarki przyczynia się do realizacji celu neutralności klimatycznej. Niskoemisyjny transport, efektywne zarządzanie zasobami, ochrona wód, wzmacnianie bioróżnorodności, ograniczenie zależności od globalnych łańcuchów dostaw, zwłaszcza produktów o wysokim śladzie węglowym lub przyczyniających się do wylesiania – każdy z tych obszarów stał się w 2023 r. przedmiotem zainteresowania UE. Nie inaczej było w odniesieniu do kwestii społecznych, gdzie standardy poszanowania minimalnych praw pracowniczych zostaną niebawem rozszerzone na cały łańcuch wartości unijnych przedsiębiorstw. Z kolei nowe rozwiązania zarządcze wprowadziła na samym początku mijającego roku dyrektywa ws. wzmocnienia równowagi płci w zarządach spółek giełdowych. Co więcej, wszystkie powyższe rozwiązania zazębiają się wzajemnie, wymagając coraz szerzej zakrojonych działań dostosowawczych.

Foto: mat. pras.

Trzy raporty

Rok 2023 obfitował nie tylko w nowe przepisy dotyczące zrównoważonego rozwoju. Równie istotne stały się rozwiązania zapewniające wiarygodne informowanie o tym, w jaki sposób biznes zwiększa swoje wysiłki w kwestiach ESG. Choć część unijnych aktów dot. raportowania ESG przyjęto wcześniej, dopiero mijający rok w pełni pokazał skalę wyzwań związanych z ich stosowaniem. Uwzględniając fakt, że pierwsze raporty zrównoważonego rozwoju przygotowane zgodnie z wymaganiami dyrektywy ws. sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD) wymagają zbierania danych już w 2024 r., przedsiębiorcy ruszyli do przygotowań. Biorąc pod uwagę zakres raportowania, nie należą one do najłatwiejszych, są zaś tym bardziej wymagające, że nad Wisłą wciąż nie ruszyły prace nad implementacją przepisów dyrektywy, a unijne standardy raportowania (ang. European Sustainability Reporting Standards, ESRS) zostały oficjalnie opublikowane dosłownie w ostatnim momencie przed początkiem ich stosowania.

Na tym jednak nie koniec wyzwań. Obowiązkowe uzupełnienie ujawnień pod CSRD stanowić będą wyliczenia taksonomiczne. Wskazują one, w jakim zakresie działalność przedsiębiorstwa przyczynia się do osiągnięcia najbardziej ambitnych wyników środowiskowych. Choć przepisy w tym zakresie nie są nowe, samo zadanie stało się jednak w mijającym roku o wiele trudniejsze, ponieważ również te ujawnienia zostały uzupełnione o cztery brakujące cele środowiskowe.

Wreszcie kolejną porcję zmian zapewniły sfinalizowane w ostatnich dniach grudnia negocjacje trzeciego unijnego aktu dot. raportowania ESG: dyrektywy ws. należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (ang. Corporate Sustainability Due Diligence Directive, CS3D). Nowe przepisy uzupełnią dotychczasowe obowiązki raportowe o wymóg szerokiego monitorowania wpływu na środowisko i prawa człowieka, jaki wywiera nie tylko działalność raportującego przedsiębiorstwa, lecz także jego partnerów biznesowych występujących w ramach łańcucha wartości. Uwzględniając powiązania między nowymi wymaganiami w zakresie należytej staranności z obowiązkowymi ujawnieniami na gruncie CSRD, kluczowe staje się jak najwcześniejsze zintegrowanie procesów wynikających z nowych przepisów dla objętych nimi przedsiębiorstw.

Trzy wyzwania

Co przyniesienie nowy rok? Z pewnością falę wyzwań. Po pierwsze będzie to implementacja nowych przepisów, która wymagać będzie od przedsiębiorstw przekrojowego spojrzenia na działalność własną i swoich partnerów oraz pełnego zrozumienia nowych obowiązków wewnątrz organizacji. Po drugie – przedsiębiorcy muszą oprzeć się pokusie przedstawiania swojej działalności w fałszywie zielonych barwach – zwiększona aktywność KE w zakresie przeciwdziałania greenwashingowi pokazuje, że wiarygodność komunikacji ESG będzie szczególnie kontrolowana przez organy ochrony konkurencji. Po trzecie wreszcie – wyzwaniem o największych konsekwencjach wydaje się być nadążenie za tempem unijnych prac, które w ostatnich miesiącach kadencji Parlamentu Europejskiego i Komisji na pewno nie osłabnie, lecz przełoży się na zwiększenie niepewności rynku.

- Dariusz Kryczka, Senior Manager, lider Centrum Kompetencyjnego Europejskiego Zielonego Ładu EY

- Zofia Roguska, Associate, Centrum Kompetencyjne Europejskiego Zielonego Ładu EY

Materiał partnera: EY