BGK rozpoczął realizację inicjatywy JEREMIE w 2009 roku. 4 lata to dużo i mało. Początki nie były łatwe. Biorąc pod uwagę fakt, iż produkty na rynku dla przedsiębiorców dostępne są od 3 lat to można powiedzieć, że wszyscy odnieśli sukces. Uważam, że w chwili obecnej możemy zauważyć już bardzo wymierne korzyści z wdrożenia inicjatywy JEREMIE. Ponad 14 tyś wspartych przedsiębiorstw na łączną kwotę 2,46 mld zł to niezły wynik.
W ramach inicjatywy JEREMIE BGK oferuje instrumenty inżynierii finansowej. Co to dokładnie oznacza dla przedsiębiorców?
Zwrot „instrumenty inżynierii finansowej" brzmi enigmatycznie, ale generalnie chodzi o udostępnienie przedsiębiorcom najbardziej potrzebnych, a zarazem nieskomplikowanych produktów finansowych: pożyczek, kredytów i poręczeń. JEREMIE poprzez udostepnienie na rynku tych produktów ma na celu przede wszystkim pomóc w kreowaniu aktywności gospodarczej mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, znajdujących się w początkowej fazie działalności. Produkty te pojawiają się tam, gdzie dotychczasowe instytucje finansowe nie są w stanie z różnych powodów finansować rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorców lub wymagają od nich spełnienia dodatkowych warunków.
Czy uzyskanie kredytu w ramach JEREMIE wymaga wypełniania setek papierów i brania zewnętrznego doradcy?
Nie, tu liczą się realia i pomysł , a nie „umiejętność pisania wniosków". Specjaliści pośrednika finansowego tj. instytucji, która udziela wsparcia pomogą przedsiębiorcy w wypełnieniu dokumentów. Ich zadaniem jest preselekcja pomysłów i ukierunkowanie przedsiębiorcy. Sam wniosek nie ma nic wspólnego z tymi, jakie spotyka się w dotacjach. Tu nie trzeba być matematykiem, ale trzeba wykazać, że pomysł się broni.
Wspomniał Pan o Pośrednikach finansowych. To chyba głównie dzięki tym instytucjom możemy mówić o szeroko rozumianej dostępności produktów JEREMIE na rynku. Jak Pan ocenia współpracę BGK z tymi instytucjami?
Do tej pory BGK podpisał 150 umów z pośrednikami finansowymi, w ramach których dystrybuują oni otrzymane środki finansowe przedsiębiorcom. Łącznie w całej Polsce współpracujemy z 57 instytucjami, które udzielają niskooprocentowanych pożyczek i poręczeń. Wśród nich są banki komercyjne, banki spółdzielcze, fundusze pożyczkowe, fundusze poręczeniowe oraz inne instytucje finansowe. Bez zaangażowania pośredników finansowych nie moglibyśmy mówić o takim sukcesie. W ramach podpisanych umów pomiędzy BGK a Zarządami sześciu województw zarządzamy kwotą ponad 1,7 mld zł. Dzięki dźwigni finansowej do przedsiębiorców za pośrednictwem pośredników trafiło już blisko 2,5 mld zł., z czego udział środków JEREMIE jest na poziomie ponad 60 proc. Dla przedsiębiorców to optymistyczna wiadomość, bo oznacza, że środki finansowe w najbliższym czasie będą nadal dla nich dostępne.
Jakie sektory gospodarki reprezentują firmy najczęściej korzystające ze wsparcia JEREMIE. Jaki procent wśród nich stanowią firmy rozpoczynające działalność?
Do najbardziej popularnych sektorów należą szeroko pojęte usługi, budownictwo i przemysł lekki. Małe i średnie firmy przeznaczają środki wsparcia w przeważającej mierze na finansowanie inwestycji polegających m.in. na zakupie, budowie lub modernizacji obiektów produkcyjnych, usługowych i handlowych. Wg danych jakie posiadamy na koniec września br. ponad 20 proc. firm, które skorzystały z JEREMIE to podmioty rozpoczynające działalność gospodarczą.
Jak Pan ocenia atrakcyjność oferty JEREMIE wobec konkurencyjnych instrumentów finansowania działalności MŚP dostępnych w Polsce?
Największym atutem inicjatywy JEREMIE jest to, że o wsparcie mogą starać się przedsiębiorcy, którzy nie posiadają historii kredytowej, ze względu na krótki czas funkcjonowania jak również przedsiębiorcy, którzy jeszcze nie założyli swojej działalności – to są czynniki odróżniające naszą ofertę od tej dostępnej komercyjnie. Istotne jest również oprocentowanie oferowanych produktów. Udzielane są one na warunkach rynkowych oraz de minimis. Najniższe oprocentowanie pożyczki z JEREMIE zaczyna się już od 1 proc. To bez wątpienia bardzo korzystna oferta dla przedsiębiorców.
Produkty finansowe w ramach JEREMIE dostępne są tylko w wybranych województwach. Dlaczego nie są dostępne w skali całego kraju?
Decyzje o realizacji i przystąpieniu do projektu JEREMIE podejmują Zarządy Województw, ponieważ inicjatywa realizowana jest na poziomie regionalnym. Na realizację JEREMIE wspólnie z Bankiem Gospodarstwa Krajowego w 2009 roku zdecydowało się pięć województw: dolnośląskie, łódzkie, pomorskie, wielkopolskie oraz zachodniopomorskie, przeznaczając na realizację projektu kwotę 1,66 mld zł. W 2012 roku do tego grona dołączyło również województwo mazowieckie przeznaczając na ten cel 61,45 mln zł.
Jaką rolę odgrywa Bank Gospodarstwa Krajowego we wdrażaniu inicjatywy w Polsce i dystrybucji środków JEREMIE?
Bank Gospodarstwa Krajowego jest pierwszą i jedyną instytucją w Polsce, która realizuje projekt aż w sześciu województwach jednocześnie. Jesteśmy również jedynym bankiem państwowym w Polsce. W przyszłym roku możemy pochwalić się 90-leciem istnienia BGK. Ta wieloletnia tradycja oraz zaangażowanie w rozwój polskiej gospodarki czyni z BGK dobrego partnera w zakresie dystrybucji środków unijnych. Jesteśmy wspólnie z Zarządami Województw odpowiedzialny przede wszystkim za tworzenie produktów dla pośredników finansowych oraz wybór odpowiednich instytucji do dystrybucji środków w ramach tego projektu.
Jakie są plany BGK w zakresie rozwoju inicjatywy JEREMIE w Polsce? Czy w najbliższym czasie program obejmie kolejne województwa? Jakie BGK stawia cele przed JEREMIE w tym roku?
Bank Gospodarstwa Krajowego będzie kładł nacisk przede wszystkim na rozwój nowych produktów. Dotychczas co roku podwaja się liczba przedsiębiorców, do których dociera wsparcie w ramach inicjatywy JEREMIE. Tak sprawna dystrybucja środków jest możliwa dzięki dobrze skonstruowanym produktom, jak również dzięki skuteczności wybranych w drodze konkursów pośredników. Poza województwem mazowieckim, które przystąpiło do inicjatywy pod koniec 2012 roku w obecnej perspektywie finansowej 2007-2013 nie spodziewamy się kolejnych wniosków z uwagi na zaawansowanie realizacji RPO w pozostałych regionach. Jednakże liczymy, na powierzenie nam takiej roli przez kolejne regiony w nowej perspektywie finansowej.
W kolejnej perspektywie finansowej, na lata 2014-2020, to właśnie zwrotne instrumenty finansowe mają zastąpić w dużej części dotychczasowy dotacyjny system wsparcia przedsiębiorców. Czy już wiadomo, jaka będzie pula środków zarezerwowana dla JEREMIE?
Obecnie BGK zarządza kwotą przeszło 1,7 mld zł (cały kraj to około 4,5 mld). Według Komisji Europejskiej, finansowanie zwrotne powinno stanowić 10 do 15 proc. całego budżetu unijnego dla Polski. Dzięki temu można się spodziewać od 3 do 5 krotnie większej puli środków w stosunku do wartości dzisiejszej. To przełoży się na znaczne zwiększenie finansowania sektora MŚP za pomocą zwrotnych instrumentów.
Inicjatywę JEREMIE wdrażają także inne europejskie kraje. Jak Pan ocenia rozwój programu w Polsce przez pryzmat tego, co dzieje się w innych krajach?
W zeszłym roku podczas odbywających się w Poznaniu Światowych Dni Innowacji mieliśmy okazję zapoznać się z efektami wdrożenia JEREMIE w innych krajach i regionach europejskich. Pomimo tego, że w Polsce wdrażanie programu rozpoczęło się dopiero 4 lata temu, możemy z dumą powiedzieć, że jako kraj jesteśmy jednym z liderów we wdrażaniu instrumentów zwrotnych w Europie. To oczywiście zasługa województw, które zdecydowały się na przeznaczenie środków w postaci zwrotnych instrumentów finansowych. Ten sukces ma wpływ na regionalną przedsiębiorczość, czego świadkami jesteśmy obserwując comiesięczne dane liczbowe.
