Miliardy Rosji ukryte za granicą. Naprawdę są poza zasięgiem sankcji?

Kreml ukrył za granicą około 180 mld nigdzie niezarejestrowanych dolarów. Są poza zasięgiem sankcji. Nikt nie wie, gdzie się znajdują.

Publikacja: 18.09.2024 04:30

Kreml ukrył za granicą około 180 mld dolarów

Kreml ukrył za granicą około 180 mld dolarów

Foto: Bloomberg

Podczas gdy kraje zachodnie negocjowały sposób przekazania Ukrainie części zamrożonych rezerw rosyjskiego banku centralnego, a policja szukała w krajach europejskich jachtów i innego majątku rosyjskich oligarchów, Kremlowi udało się zgromadzić i ukryć nowe rezerwy walutowe równe połowie budżetu federacji.

Skąd się wzięły ukryte pozycje Banku Rosji

Od początku 2022 roku na rachunkach zagranicznych zgromadzono 180 mld dol. – szacuje Janis Kluge, badacz Niemieckiego Instytutu Studiów nad Bezpieczeństwem Międzynarodowym, który obliczył podaną kwotę na podstawie statystyk Banku Rosji i innych dostępnych publikacji finansowych. W danych Banku Rosji o międzynarodowej pozycji inwestycyjnej Rosji pieniądze te (180 mld dol.) uwzględniane są jako „pozostałe inwestycje”, „kredyty, pożyczki, środki pieniężne i depozyty” oraz „pozostałe zadłużenie”.

Czytaj więcej

W Rosji nie ma już inwestorów zagranicznych. Uciekli i nie zamierzają wracać

Najprawdopodobniej „ukryte rezerwy” to pieniądze największych koncernów eksportowych, pisze Kluge cytowany przez opozycyjną gazetę „The Moscow Times”. W 2022 r. Rosja uzyskała rekordowe przychody z eksportu surowców (591,5 mld dol.) i rekordową w historii nadwyżkę bilansu płatniczego (227,4 mld dolarów). W 2023 r. nadwyżka zmniejszyła się, ale pozostała znacząca (118,3 mld dol.). Waluta w takich wielkościach nie trafiała ani na rachunki w rosyjskich bankach komercyjnych, ani do rezerw objętego sankcjami Banku Rosji, sprawdził Kluge.

Wielkość „ukrytych pieniędzy” zgromadzonych za granicą równa się połowie rosyjskiego budżetu federalnego (406 mld dol.). Porównywalna też jest z całą rezerwą złota banku centralnego (188 mld dolarów) i prawie dwukrotnie większa od własnych rezerw dewizowych. Jedyne, co rosyjski regulator ma do dyspozycji, to około 100 mld dolarów zgromadzonych w chińskich juanach. Jednak wobec decyzji Chin z sierpnia nie można tych juanów wykorzystać np. w handlu zagranicznym. Pekin zarządził, by w obrocie z Rosją były tylko juany z zasobów chińskich.

Czytaj więcej

Rosja nie odzyska zamrożonych aktywów. Sąd UE odrzucił pozew

Ukryte rezerwy ratunkiem dla gospodarki

O samych ukrytych pieniądzach Kremla wiadomo bardzo niewiele, podkreśla Kluge: zarówno kraje, w których są one zlokalizowane, jak i waluty lub aktywa, w które są inwestowane, pozostają tajemnicą. Pieniądze te nie są widoczne w statystykach krajów zachodnich – zauważa ekspert, co oznacza, że ​​waluta jest ukryta w krajach, które Kreml nazywa „przyjaznymi”, na przykład w Turcji czy Indiach, które mają duży deficyt w handlu z Rosją (odpowiednio 3 mld dol. i 6 mld dol. miesięcznie).

„Ukryte rezerwy” mogą stać się ratunkiem dla rosyjskiej gospodarki, jeśli spadną ceny ropy i zyski z eksportu, a napływ walut obcych nie będzie już wystarczający, aby pokryć import, pisze Kluge.

Czytaj więcej

Rosja przechodzi na kryptowaluty. Pekin ich nie uznaje

Niemiecki ekspert podkreśla, że nie wiadomo, na ile ukryte aktywa są płynne i jaką część można przelać do Rosji. Pieniądze te mogłyby obejmować na przykład niewymienialne rupie indyjskie, które Rosja otrzymywała jako zapłatę za ropę naftową, a potem stanęła w obliczu niemożności ich wydania lub wycofania z Indii.

Rosji udało się zgromadzić większość swoich „ukrytych rezerw” w 2022 r., a obecnie ich wielkość powoli rośnie. Ma to związek z problemami z płatnościami, z którymi borykają się najwięksi eksporterzy surowcowi. W okresie styczeń–lipiec 2024 r. rosyjskie firmy zwiększyły aktywa zagraniczne o 44,6 mld dol. To efekt „komplikacji w międzynarodowych łańcuchach płatności”, czyli odmów obsługi rosyjskich podmiotów przez banki zagraniczne, nawet te „przyjazne”.

Podczas gdy kraje zachodnie negocjowały sposób przekazania Ukrainie części zamrożonych rezerw rosyjskiego banku centralnego, a policja szukała w krajach europejskich jachtów i innego majątku rosyjskich oligarchów, Kremlowi udało się zgromadzić i ukryć nowe rezerwy walutowe równe połowie budżetu federacji.

Skąd się wzięły ukryte pozycje Banku Rosji

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Finanse
Minister finansów Andrzej Domański: Stopy w Polsce są jednymi z najwyższych w Europie
Finanse
Rynki znów nie przestraszyły się irańskich rakiet
Finanse
Izraelska inwazja na Liban nie wstrząsnęła rynkami. Ropa tanieje
Finanse
Biura rodzinne zarządzają 5,5 bln dol. najbogatszych rodzin świata