Reformy nie mogą czekać na wybory

Gabinet Donalda Tuska musi ograniczyć dziurę w finansach publicznych z 7,2 proc. produktu krajowego brutto w 2009 r. do poniżej 3 proc. – maksymalnego dopuszczalnego poziomu w UE – w 2012 r. Wczoraj Komisja Europejska oceniła rządowy program naprawczy (aktualizację programu konwergencji) i nie jest zachwycona.

– Założenia dotyczące wzrostu gospodarczego w okresie do 2012 r. są zbyt optymistyczne i brakuje reform umożliwiających ograniczenie deficytu – powiedział wczoraj w Brukseli Oli Rehn, unijny komisarz ds. polityki gospodarczej i pieniężnej. Zalecił też przesunięcie ciężaru reform z powyborczego roku 2012 na lata 2010 i 2011.

Komisja Europejska w swojej ocenie przypomniała, że Polska nie wykorzystała dobrej koniunktury w latach 2006 – 2008 na dokonanie konsolidacji finansów publicznych. Dlatego teraz, mimo unikatowego na tle Unii wzrostu gospodarczego (pozostałe 26 państw zanotowało w 2009 r. recesję), musi się zmagać z rosnącym deficytem finansów publicznych. W 2009 r. wyniósł on szacunkowo około 7 proc. PKB, znacznie powyżej dopuszczalnego w Unii poziomu 3 proc. PKB. Dlatego Polska, jak większość państw UE, została objęta tzw. procedurą nadmiernego deficytu i zobowiązana do reform. Czas na powrót do normy mamy do 2012 r.

[wyimek][srodtytul]3 proc. PKB[/srodtytul] nie powinien przekraczać deficyt finansów w krajach Unii[/wyimek]

Według przesłanego do Brukseli tzw. programu konwergencji cel zostanie osiągnięty, ale głównie poprzez działania podjęte w 2012 r., a więc ostatnim roku na dostosowania. Bo w 2010 r. deficyt ma się zmniejszyć tylko o 0,3 pkt proc. PKB, w 2011 – o 1 pkt proc., a w 2012 r. aż o 3 pkt proc. PKB (do 2,9 proc.).

Zdaniem Komisji to nierealne i Polska musi zacząć reformy szybciej, a więc w 2010 – roku wyborów prezydenckich i lokalnych – i 2011 – roku wyborów parlamentarnych. Tak zapchana polityczna agenda sprawia, że Bruksela ma wątpliwości, czy jakieś poważne reformy zostaną przeprowadzone i wydatki budżetowe ograniczone.

– Polska ścieżka ograniczenia deficytu pozwoli na przeprowadzenie ambitnego programu inwestycji infrastrukturalnych w latach 2010 – 2011 – stąd gwałtowne ograniczenie deficytu po 2011 r. Zapewni też przyspieszenie wzrostu gospodarczego przy stopniowym, ale konsekwentnym ograniczeniu deficytu – broni rządowego programu Ludwik Kotecki, wiceminister finansów.

– Najlepszym recenzentem polityki gospodarczej rządu jest rynek, a więc popyt na polskie obligacje, wycena ryzyka czy napływ kapitału zagranicznego do Polski – dodaje.

Bruksela poddaje też w wątpliwość optymistyczny scenariusz wzrostu gospodarczego, który miałby zapewnić większe przychody do budżetu. Według ekspertów KE bardziej prawdopodobna jest przygotowana przez Ministerstwo Finansów alternatywna ścieżka wolniejszego wzrostu, co oznacza mniejsze wpływy. W rezultacie deficyt finansów publicznych sięgnie w 2012 r. nie 3 proc. PKB, ale 5 proc. PKB. To będzie miało też wpływ na wielkość długu publicznego. MF prognozowało, że wartość ta co prawda wzrośnie, ale nie przekroczy dopuszczalnej w UE granicy 60 proc. PKB i w 2012 r. wyniesie 56 proc. PKB. Z dokumentu KE wynika, że rozważa ona wariant bardziej pesymistyczny, łącznie z przekroczeniem granicy 60 proc. PKB.

Komisja Europejska dokonała już w ostatnich tygodniach oceny programów konwergencji 24 z 27 państw Wspólnoty. Polska na tym tle ciągle wypada dobrze, a uwaga wszystkich skupia się na Grecji. Komisarz Oli Rehn zapewnił, że zrobi wszystko, aby jeszcze w tym tygodniu państwa strefy euro przyjęły program pomocy dla Grecji.

Ma on określać, jakie kwoty, od kogo i na jakich zasadach popłyną do Aten, gdy te poproszą o pomoc. A jest to coraz bardziej prawdopodobne, biorąc pod uwagę fakt, że termin zapadalności aż 20 mld euro greckiego długu przypada na kwiecień i maj. Premier Jeorjos Papandreu już groził, że poprosi o pieniądze Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Komisarz Rehn obiecuje jednak wstawiennictwo u krajów strefy euro. – Wolelibyśmy rozwiązywać problemy euro w naszym gronie – powiedział Fin.

Przeciwko transferom finansowym do Aten najbardziej protestuje Berlin. Bo w razie potrzeby to Niemcy będą musieli wyłożyć najwięcej pieniędzy, co napotyka ogromny opór opinii publicznej. Do tej pory kanclerz Angela Merkel mówiła, że taka pomoc w ogóle nie jest potrzebna i straszyła, że kraje łamiące zasady powinny być wykluczane ze strefy euro. Teraz jednak, według nieoficjalnych informacji, byłaby gotowa okazać swoje wsparcie. Decyzja powinna zostać ogłoszona dziś w Brukseli, dokąd zjeżdżają na unijny szczyt przywódcy 27 państw. Ponieważ sprawa dotyczy strefy euro, więc niewykluczone, że przed popołudniowym spotkaniem 27 przywódców dojdzie rano do miniszczytu 16 państw strefy euro.

[i]-Anna Słojewska z Brukseli[/i]

[ramka][srodtytul]Niższa kredytowa wiarygodność Portugalii[/srodtytul]

Agencja Fitch obniżyła rating Portugalii z poziomu AA do AA-. Perspektywa ratingu jest negatywna, co oznacza, że ocena kredytowa może w ciągu półtora roku zostać ponownie obniżona. To cięcie podsyciło obawy inwestorów o kondycję państw z obrzeży strefy euro. Zwłaszcza że rynki są rozczarowane brakiem unijnego planu wsparcia dla Grecji. Cięcie ratingu to oczywiście odzwierciedlenie kiepskiego stanu portugalskich finansów publicznych. W 2009 r. deficyt budżetowy sięgnął tam 9,3 proc. PKB. W tym roku ma zostać obniżony do 8,3 proc. Będzie to trudne nie tylko dlatego, że socjalistyczny rząd Jose Socratesa nie ma w parlamencie stabilnej większości. Problemem będzie też niskie tempo wzrostu PKB, które (według rządowych prognoz) wyniesie tylko 0,7 proc. – O ile Portugalia nie została szczególnie dotknięta globalną dekoniunkturą, o tyle jej perspektywy ożywienia gospodarczego są słabsze niż w pozostałych państwach strefy euro – twierdzi Douglas Renwick, dyrektor w agencji Fitch. Portugalia nie jest jedynym państwem strefy euro zagrożonym obniżką oceny kredytowej. Grecja może stracić rating BBB+ u Fitcha i w agencji Standard & Poor’s (w obu ma negatywną perspektywę). Obniżka oceny kredytowej grozi też Hiszpanii (w S&P z poziomu AA+). Brytyjski najwyższy rating AAA jest również zagrożony w S&P.

[i]—hk[/i][/ramka]

[ramka][srodtytul]Opinia[/srodtytul]