Nowe przepisy mogą zagrozić branży tytoniowej

Polska jest dziś największym rynkiem papierosów mentolowych w Europie i drugim – po Japonii – na świecie. Przypada na nie niemal 20 proc. łącznej sprzedaży. Zbliżone udziały mają też w polskim rynku papierosy cienkie zwane potocznie slimami.

Te dwa kluczowe dla naszej branży tytoniowej rodzaje papierosów – na które rocznie Polacy wydają 7,5 – 8 mld zł – mogą wkrótce zniknąć z rynku. Zakazu ich sprzedaży chce Komisja Europejska. Przygotowywany przez nią projekt nowej dyrektywy tytoniowej zakłada także wprowadzenie obrazkowych ostrzeżeń. W sumie informacje o szkodliwości palenia mają zajmować 75 proc. opakowania.

Eksport jest kluczowy

– Jeśli Unia Europejska zdecyduje się wprowadzić te regulacje, 500 tys. osób zatrudnionych bezpośrednio i pośrednio przy produkcji i sprzedaży wyrobów tytoniowych w Polsce będzie zagrożonych utratą pracy. Jednocześnie nie ma żadnej gwarancji, że liczba palaczy w Polsce spadnie – komentuje Adam Suchenek, rzecznik prasowy Philip Morris Polska, lidera polskiego rynku papierosów.

W Polsce jest sześć z 31 fabryk papierosów znajdujących się w Europie. Daje nam to pozycję lidera na Starym Kontynencie. Pracuje w nich około 6 tys. osób. Ograniczenia w produkcji papierosów w UE może sprawić, że pracę straci, według szacunków branży tytoniowej, nawet 2-3 tysiące osób.

Papierosy w Polsce sprzedaje niemal 125 tys. sklepów, w przypadku najmniejszych na obroty tytoniowe przypada nawet 40 proc. obrotów. – Małym, osiedlowym sklepom grozi bankructwo, a w najlepszym razie znaczne pogorszenie sytuacji finansowej – mówi Maciej Ptaszyński, dyrektor generalny Polskiej Izby Handlu.

– Handel jest w Polsce bardzo rozdrobniony, co powoduje, że każdy najmniejszy spadek obrotu zmniejsza rentowność tego biznesu i może prowadzić do zamknięcia sklepu – komentuje Grzegorz Byszewski z Pracodawców RP.

O swoją przyszłość obawia się także 60 tys. polskich plantatorów tytoniu.

– Redukcja produkcji będzie nieunikniona, bo firmy tytoniowe zmniejszą zapotrzebowanie na surowiec. Najbardziej ucierpią z tego powodu rolnicy ze wschodnich województw, gdzie trudno o inne źródła dochodu – mówi Przemysław Noworyta, szef Polskiego Związku Plantatorów Tytoniu. – Dlatego nie zgadzamy się na propozycje Brukseli godzące w miejsca pracy w Polsce – dodaje.

Zaostrzenie regulacji popierają przeciwnicy palenia. Ich zdaniem obawy branży tytoniowej są przesadzone. – Już wielokrotnie obawiała się konsekwencji zakazów, ale czarne scenariusze się nie sprawdzały. Wystarczy przypomnieć straszenie polskiego przemysłu wzrostem bezrobocia po wprowadzeniu zakazów palenia w barach i restauracjach – mówi Łukasz Balwicki z Partnerstwa Polska bez Dymu.

Konieczność ograniczenia produkcji byłaby także ciosem dla naszego eksportu. Niemal 70 proc. krajowej produkcji branży trafia za granicę, głównie na rynki unijne. W ubiegłym roku wartość eksportu wyrobów tytoniowych sięgnęła 1,1 mld euro i miała największy udział w eksporcie rolno-spożywczym. Gros eksportowanych przez polskie zakłady papierosów to właśnie slimy.

Legalny rynek traci

Sprzedaż zagraniczna jest jednym z motorów napędzających biznes tytoniowy w Polsce. Mniej powodów do zadowolenia daje branży rynek krajowy. Od kilku lat kurczy się bowiem w Polsce popyt na legalne papierosy. Z danych instytutu Cyberservice wynika, że w ciągu jedenastu miesięcy tego roku koncerny tytoniowe sprzedały nieco ponad 49 mld sztuk papierosów, o 5,3 proc. mniej niż przed rokiem. W 2011 r. rynek papierosów w naszym kraju skurczył się o 3,3 proc. Według firm tytoniowych w tym roku spadek może być większy i sięgnie nawet 6 proc.