Najlepiej w dużych miastach, najgorzej na południu województwa

W trzecim kwartale średnia płaca na Podkarpaciu wynosiła 2387 zł. Była o ponad 500 zł mniejsza od średniej krajowej i najniższa spośród wszystkich województw. A i tak dla poszukujących zajęcia stawka taka jest często nieosiągalna, bo w wielu ofertach w urzędach pracy proponuje się na początek płacę minimalną.

Jak ocenia Jacek Posłuszny, dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Rzeszowie, niskie płace to jedna z przyczyn wciąż wysokiego bezrobocia w regionie. Na koniec października wynosiło ono 13,8 proc. W powiatowych urzędach pracy na Podkarpaciu było zarejestrowanych 120,1 tys. bezrobotnych, z czego połowa to mieszkańcy wsi.

[srodtytul]Szansa w Kapitale Ludzkim[/srodtytul]

Najtrudniej jest w powiatach na południu województwa, gdzie są wprawdzie warunki do rozwoju turystyki, ale na razie pracy jest niewiele. Tym bardziej że zima trwa tam długo, co ogranicza np. rozwój usług budowlanych.

Najwięcej pracy jest w dużych miastach, lecz przy wysokich kosztach transportu wielu bezrobotnym nie opłaca się tam dojeżdżać, zwłaszcza że na początku ich zarobki są bardzo niskie. W takiej sytuacji dużym ułatwieniem byłby zwrot kosztów dojazdu. Dotychczas były z tym problemy, ale już niedługo powinien je rozwiązać nowy unijny program „Kapitał ludzki”, który przewiduje wsparcie finansowe nie tylko dla bezrobotnych, ale i osób szukających pracy. Dzięki niemu w najbliższych latach napłynie do regionu ok. 1,6 mld zł na projekty związane z edukacją, przedsiębiorczością i zatrudnieniem, co pomoże ożywić powiaty wokół miast.

[srodtytul]Po ubezpieczenie, a nie po pracę[/srodtytul]

Adam Panek, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Rzeszowie, wspomina, że dawniej w mieście pracowało wielu chłoporobotników z okolicznych wsi. Teraz większość z nich zrezygnowała z dojazdów do miasta. Nawet w stolicy regionu, gdzie bezrobocie należy do najniższych na Podkarpaciu (7,3 proc. na koniec października), nie ma inwestycji, które znacząco zwiększyłyby liczbę ofert pracy.

Inna sprawa, że wielu bezrobotnych nie szuka aktywnie zajęcia. Nie chcą się szkolić i nie są zainteresowani pomocą urzędników.

Jak ocenia Adam Panek, spora część z nich rejestruje się w urzędach pracy tylko po to, by mieć ubezpieczenie. Urząd zaczął więc akcję weryfikacji bezrobotnych. – Wykreślamy tych, którzy nie mają ochoty pracować – wyjaśnia dyrektor Panek.

Ci, którzy chcą pracować, często nie spełniają wymagań pracodawców. Firmy szukają specjalistów i doświadczonych fachowców: magazynierów, księgowych, elektryków, piekarzy. Jeśli nie mają specjalnych wymagań, to płacą niewiele. Jak ocenia Adam Panek, wielu bezrobotnych narzeka na zbyt niskie zarobki, które zniechęcają ich do podjęcia pracy, zwłaszcza z dala od domu.

Trudno jest też dopasować oferty pracy do kwalifikacji bezrobotnych. W urzędzie są np. zarejestrowane bezrobotne krawcowe, ale większość z nich ma tylko doświadczenie w taśmowej produkcji i nie potrafi samodzielnie nic uszyć. Podobnie jest ze znajomością angielskiego. Choć kandydaci deklarują biegłą znajomość języka, wielu nie zalicza testu organizowanego przez pracodawcę szukającego np. osób do rozmów z zagranicznymi kontrahentami.

Rozwiązaniem są szkolenia, które pomagają zdobyć nowe kwalifikacje. Jak zapowiada dyrektor Panek, już niedługo kierowcami autobusów w Rzeszowie będą kobiety. Powiatowy urząd pracy, który sfinansuje im kursy, podpisał już porozumienie z Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym.

[srodtytul]Urzędy bliżej firm[/srodtytul]

Wysokie bezrobocie, które w niektórych powiatach przekracza 20 proc., nie oznacza, że pracodawcy nie mają problemów ze znalezieniem pracowników. Podobnie jak w innych regionach kraju także na Podkarpaciu brakuje fachowców z branży budowlanej czy doświadczonych pracowników do obsługi obrabiarek. Ci najlepsi pracują w innych regionach kraju albo za granicą.Sporo ofert pracy jest dla specjalistów. Podobnie jak w innych województwach poszukiwani są informatycy, inżynierowie, zwłaszcza w miastach gdzie – jak w Mielcu czy Rzeszowie – działają duże zakłady przemysłowe.

Dyrektor Jacek Posłuszny obserwuje, że nadal część pracodawców zaczyna szukać ludzi zbyt późno, na przykład na tydzień przed podpisaniem kontraktu, który będzie wymagał większego zatrudnienia. Tymczasem większość bezrobotnych to osoby z przerwą w pracy, bez odpowiednich kwalifikacji. Można ich przeszkolić, ale to wymaga czasu. – Potrzebny jest lepszy przepływ informacji, bliższa współpraca firm z urzędami pracy – podkreśla szef rzeszowskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy.

Krzysztof Bąk, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Lesku, ocenia, że niektóre oferty czekają na chętnych po 3 – 4 miesiące. W powiecie, w którym bezrobocie należy do najwyższych w regionie (na koniec października sięgało 20,9 proc.), ponad 80 proc. zarejestrowanych to długotrwale bezrobotni, którzy nie pracują od ponad roku. Główni pracodawcy to ośrodki wczasowe w uzdrowiskach szukające przede wszystkim sezonowych pracowników, podobnie zresztą jak firmy budowlane.[srodtytul]

Dawni bezrobotni dają pracę[/srodtytul]

Jak ocenia Krzysztof Bąk, sytuacja na leskim rynku pracy stopniowo się poprawia m.in. dzięki dotacjom, które pomagają bezrobotnym rozpocząć własny biznes. – Część z tych, którzy w ubiegłym roku dostali dotacje, dziś sama chce zatrudniać pracowników – mówi Krzysztof Bąk.

Brak dużych zakładów pracy to jeden z powodów wysokiego bezrobocia w powiecie strzyżowskim; na koniec października bez pracy było tam 21,2 proc. aktywnych zawodowo mieszkańców. – To jednak o 2 pkt proc. mniej niż przed rokiem – zaznacza Czesław Furtek, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Strzyżowie. Pracodawcy szukają tu kierowców, glazurników, masarzy.

Większość nowych ofert pracy to efekt programów aktywizacji bezrobotnych.Inaczej jest w powiatach grodzkich. Tam bezrobocie należy do najniższych w regionie. Na przykład w Krośnie nie przekracza 5 proc. – Mieszkańcy Krosna zawsze byli bardzo aktywni, mobilni. Wiele osób korzysta z dotacji na działalność gospodarczą, zwłaszcza w handlu i usługach. Inni wyjeżdżają w poszukiwaniu pracy – mówi Regina Chrzanowska, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Krośnie.

W statystykach urzędu zanotowano w tym roku ponad 1200 przypadków odmowy podjęcia pracy. – To bardzo dużo – komentuje dyrektor Chrzanowska. Jeden z powodów to niskie płace. Kobiety kończące urlop wychowawczy wolą go przedłużyć niż pracować za pensję, która wystarcza na niewiele więcej niż opłacenie opiekunki do dziecka.

– Bardzo często pracodawcy wymagają wysokich kwalifikacji za niewielką płacę. Spawacz nie zatrudni się za 1000 zł, bo nawet przez rok nie zarobi tyle, ile dostanie za kilka miesięcy pracy za granicą – wyjaśnia Regina Chrzanowska.

[wyimek]Niektóre oferty pracy czekają na chętnych po 3 – 4 miesiące[/wyimek][ramka]

W październiku w powiatowych urzędach pracy na Podkarpaciu było zarejestrowanych 120,1 tys. bezrobotnych, z czego połowa to mieszkańcy wsi.[/ramka]

[ramka]Lokalne okienka przedsiębiorczości

? Urząd Miejski w Brzozowieul. Armii Krajowej 136-200 Brzozówtel. 013 434 10 15e–mail: kierownikrggk@brzozow.pl

? Urząd Miejski w DynowieRynek 236-065 Dynówtel. 016 652 10 93 w. 37e–mail: urzad_miasta@dynow.pl

? Urząd Gminy w GaciGać 27537-207 Gaćtel. 016 641 14 29e–mail: ug_gac@alnet-system.com

? Urząd Miasta i Gminy w Głogowie MałopolskimRynek 136-060 Głogów Małopolskitel. 017 851 72 41, 851 72 42e–mail: umig@glogow-mlp.pl

? Urząd Gminy Gorzyceul. Sandomierska 7539-432 Gorzycetel. 015 836 20 75, 836 18 01e–mail: uggorzyce@rzeszow.uw.gov.pl

? Urząd Gminy w Grodzisku DolnymGrodzisko Dolne 125a37-306 Grodzisko Dolnetel. 017 242 82 65e–mail: ug.grodzisko@pro.onet.pl? Urząd Gminy HyżneHyżne 10336-024 Hyżnetel. 017 229 50 02 w. 41e–mail: ugpluta@intertele.pl

? Urząd Gminy JeżoweJeżowe 136A37-430 Jeżowetel. 015 879 43 04e–mail: jezowe@pro.onet.pl