Mity upadają, ale największe banki przetrwały

[srodtytul]Finanse[/srodtytul]

[b]Słowacja przyjmuje euro[/b]

Trudno uwierzyć, że kraj, który po podziale Czechosłowacji został z przestarzałym przemysłem ciężkim i obronnym, pierwszy w Europie Środkowej spełnił wymogi niezbędne do przyjęcia euro. Zaprocentowały jednak zapoczątkowane przez liberalnego wicepremiera i ministra finansów Ivana Miklosza reformy: finansów publicznych, emerytalna, oświatowa i służby zdrowia. A także wprowadzenie jednolitego podatku na poziomie 19 proc. Słowacja stała się ulubionym krajem w naszym regionie wybieranym przez inwestorów zagranicznych.

Wprowadzenie euro, które zresztą odbyło się wyjątkowo płynnie, zbiegło się z wejściem Słowacji w recesję spowodowaną zapaścią w europejskim przemyśle samochodowym. Ogółem już w styczniu produkcja przemysłowa spadła o 32 proc. Na kondycji gospodarki odbiły się również przerwy w dostawie gazu z Rosji. Mimo zdecydowanie gorszych wyników gospodarki żadna z agencji nie obniżyła ratingu z poziomu A1 z perspektywą pozytywną. I wciąż Słowacja jest w znacznie lepszej sytuacji niż Hiszpania, Irlandia i Portugalia, nie mówiąc o Grecji.

[wyimek]po 45 mld dol. wsparcia otrzymały od rządu USA Bank of America i Citigroup[/wyimek]

[srodtytul]Motoryzacja[/srodtytul]

[b]Bankructwo GM i Chryslera[/b]

Koniec mitu amerykańskiej motoryzacji. Pod ciężarem długów i w sytuacji załamania na rynku samochodowym w USA General Motors i Chrysler zwracają się do rządu o pomoc finansową. I dostają ją: GM 55 mld dol., Chrysler ponad 10 mld. Tyle że jako warunek postawiono wcześniejsze wystąpienie o ochronę przed wierzycielami, czyli poddanie się procedurze „chirurgicznego” bankructwa, z którego wyjdą w krótkim czasie.

Obydwa koncerny przystały na te warunki. Zamykają fabryki, wypowiedziały umowy z dilerami, zwolniły łącznie 40 tys. pracowników. Z bankructwa wyszły po miesiącu.

Stanowisko stracili prezes i wiceprezesi GM, a koncern sprzedaje lub likwiduje marki Hummer, Pontiac, Saturn. Ważą się jeszcze losy Saaba.

Chrysler został przejęty przez Fiata, który ma go nauczyć produkować małe oszczędne auta, w tym także Fiata 500.

Obronną ręką z kryzysu wyszedł Ford, choć i jego prezes Alan Mullaly musiał przejść przez cięcie kosztów zatrudnienia i negocjacje ze związkami. I Ford pozbył się jednej z kultowych marek – Volvo.

[srodtytul]Prawo[/srodtytul]

[b]Wyrok na Madoffa[/b]

Bernard Madoff został skazany w końcu czerwca na 150 lat więzienia za stworzenie piramidy Ponziego, czyli systemu inwestycyjnego, w którym inwestorzy finansowali wypłaty dla swoich poprzedników. Za życia nazwany oszustem wszech czasów.

Bankier, były prezes giełdy Nasdaq, którego Amerykanie darzyli zaufaniem, sprzeniewierzył co najmniej 60 mld dol. Tak naprawdę nigdy nie będzie wiadomo, ile pieniędzy przepuścił chciwy oszust, bo wielu z jego klientów wstydzi się przyznać, że dało się mu nabrać. Wśród klientów Madoffa znalazły się m.in. wielkie fundacje żydowskie, w tym założona przez laureata Nobla Elie Wiesla, organizacje charytatywne, ale i osoby prywatne, wśród nich Steven Spielberg.

Paradoksem jest to, że działalność jego funduszu inwestycyjnego była badana kilkakrotnie przez amerykański nadzór finansowy i kontrolerzy nie znaleźli w niej żadnych uchybień. Trudno jest też zrozumieć, jak mogło dojść do powierzenia pieniędzy przez europejskie instytucje finansowe, m.in. HSBC, grupę Santander, BBVA, Axę, Barlcays, RBS, Union Bancaire Privee i BNP Paribas.

[srodtytul]Motoryzacja[/srodtytul]

[b]Toyota wzywa 8 mln aut do naprawy [/b]

O 2009 roku najbardziej podziwiany jeszcze do niedawna koncern samochodowy na światowych rynkach chciałby jak najszybciej zapomnieć.

Zaczęło się od ogłoszenia finansowej straty za rok 2008/2009. Potem przyszły informacje o konieczności wezwania kilkuset tysięcy aut w celu dokonania niezbędnych napraw. Wreszcie w sierpniu Toyota musiała przyznać, że jest zmuszona dokonać napraw w 3,8 mln aut, w tym nawet najbardziej luksusowych Lexusów, ponieważ dywaniki blokowały pedały gazu. A jesienią 4,26 mln, gdy defekt pedału gazu powodował automatyczne przyspieszenie pojazdu i był przyczyną śmierci 19 osób. Kierownictwo koncernu przyznało, że jakość ich słynnych z niezawodności samochodów ucierpiała, kiedy Toyota postanowiła wyprzedzić w liczbie wyprodukowanych aut światowego lidera General Motors.

Zarząd koncernu jednomyślnie zrezygnował z bonusów. Zapowiadano zmniejszenie produkcji. Ostatnio jednak prezes Akio Toyoda, wnuk założyciela koncernu, ujawnił, że na przyszły rok planowany jest już wzrost produkcji, która ma wynieść 7,5 mln aut – o 10 proc więcej niż w 2009 r.

[srodtytul]Prawo[/srodtytul]

[b]Porozumienia Stanów Zjednoczonych z UBS[/b]

Czyli koniec tajemnicy bankowej w Szwajcarii. Szwajcarzy zobowiązali się do udostępnienia amerykańskim władzom podatkowym nazwisk i numerów kont nawet 52 tys. obywateli USA, którzy mają tajne konta w Szwajcarii. Na pierwszy ogień poszło 5 tys. nazwisk właścicieli kont, którzy zalegali z podatkami od zysków kapitałowych. Amerykanie szacują, że w grę wchodzi tu co najmniej 50 mld dol. utraconych wpływów Skarbu Państwa USA.

Kluczową postacią w tym porozumieniu okazał się amerykański finansista Bradley Birkenfeld. Zaczynał karierę na Wall Street, potem pracował dla Credit Suisse, Barclays i UBS. Przez 15 lat pracował w UBS w Genewie, zarządzając majątkiem amerykańskich klientów, pomagając im w zakupie dzieł sztuki i biżuterii. Szczycił się otrzymaniem prawa stałego pobytu w tym kraju.

Zdecydował się na ujawnienie metod działania szwajcarskich banków, bo miał dosyć presji szefów na osiąganie coraz wyższych zysków oraz ich bezkarności wobec prawa w USA. Wtajemniczeni twierdzą, że było inaczej: po prostu zemścił się na szefach, bo nie chcieli mu wypłacić odpowiednio wysokiej odprawy. Ostatecznie Birkenfeld został skazany w USA za pomoc w unikaniu podatków. Na razie przebywa w domu z elektroniczną bransoletką monitorującą każdy jego ruch.

[srodtytul]Finanse[/srodtytul]

[b]Bankowe zawirowania[/b]

Największe banki na świecie zostały dofinansowane przez rządy. W niektórych państwo przejęło udziały. W tym roku w USA zamknięto ponad 140 instytucji finansowych.

Na początku roku prognozowano, że obecny kryzys zmieni świat banków nie do poznania. Minęło 12 miesięcy i już wiadomo, że instytucje te wróciły do dawnych nawyków. Znów „grają”, narażając się na nadmierne ryzyko, ale przede wszystkim nawet te, które nie zwróciły miliardów pomocy państwowej, jak za czasów wysokich zysków wypłacają bonusy najlepszym pracownikom.

W USA, kiedy prezydent Barack Obama nazwał bankowców „tłustymi kocurami”, tylko ścisłe kierownictwo Goldman Sachsa i Morgan Stanley skasowało wypłaty dla siebie. W W. Brytanii premier Gordon Brown postąpił bardziej radykalnie – obciął bonusy wszystkim, którzy otrzymali powyżej 25 tys. funtów. Za kwotę przekraczającą ten próg mają zapłacić 50-procentowy podatek. Podobnie postąpili Francuzi – kwota graniczna to 26 tys. euro. Francuskie rozwiązanie skopiowali Niemcy. W tych trzech krajach podatek zapłacą nie bankierzy, ale banki. Natomiast prezes Deutsche Banku Josef Ackermann przeniósł cięcia bonusów na wszystkie światowe oddziały firmy.