Jak zarabiać, to w sklepach

W ubiegłym roku przez kasy polskich sklepów, przede wszystkim tych sprzedających produkty żywnościowe, przeszło ponad 286 mld zł. W tym roku tak w sieciach hipermarketów, jak i osiedlowych sklepikach zostawimy o ponad 2 mld zł więcej. Rynek rozwija się w dalszym ciągu bardzo dynamicznie i to w każdym segmencie, choć najszybciej rosną tanie sklepy dyskontowe i... drogie delikatesy, stawiające na wyższą półkę i zamożniejszych klientów.

Rynek ciągle się zmienia – sukcesywnie od kilku lat spada liczba sklepów najmniejszych – w ostatnim roku ubyło ich niemal 4 tys. Obroty tzw. tradycyjnego handlu rosną też najwolniej, bo jedynie o 1 – 2 proc. rocznie.

Jednak polski rynek nadal jest jednym z najbardziej rozdrobnionych w Europie – po połowie podzieliły go tradycyjne sklepy i sieci, podczas gdy w Europie Zachodniej, a także np. u naszych południowych sąsiadów wielcy gracze kontrolują po 70 – 80 proc. rynku. Przywiązanie Polaków do robienia codziennych zakupów blisko domu sprawia, że raczej nie grozi nam powtórzenie tych rozwiązań.

W ubiegłym roku sprzedaż detaliczna rosła średnio o kilkanaście procent miesięcznie. Wszystko wskazuje na to, że lata kolejne też będą tłuste, przede wszystkim dlatego, że wraz z zarobkami rośnie siła nabywcza Polaków. Dlatego w branży handlowej nie dziwi dynamika wzrostu przychodów za 2007 r. o 20 – 30 proc. A najlepsze firmy zbliżają się nawet do 40 procent wzrostu.

Od kilku lat wśród największych firm handlowych nie ma wielkich przetasowań. Liderem jest oddział niemieckiej grupy Metro, czwartej firmy handlowej na świecie. W Polsce prowadzi sieci Makro, Real, Media Markt i Saturn – ich łączne obroty w ubiegłym roku wyniosły 16,4 mld zł i były o 20,6 proc. wyższe niż rok wcześniej. Jak mówił kilka tygodni temu „Rzeczpospolitej” Eckhard Cordes, prezes Metro AG, Polska dla spółki jest jednym ze strategicznych rynków i Niemcy nadal chcą inwestować w naszym kraju.

Jednak lidera gonią kolejne firmy – przychody Jeronimo Martins Dystrybucja, właściciela sieci Biedronka, wzrosły o 35,6 proc., do 9 mld zł, a Polska odpowiada już za ponad 40 proc. sprzedaży portugalskiej grupy. Z kolei Tesco poprawiło swoje obroty o 24 proc., do 8,1 mld zł – dynamika tego koncernu w naszym kraju jest dwukrotnie wyższa niż wynik globalny grupy.

Największymi polskimi firmami handlowymi są coraz bardziej potężne giełdowe grupy Eurocash i Emperia, zajmujące się głównie handlem hurtowym. W czołówce jest także franczyzowa sieć Lewiatan – sprzedaż ok. 2 tys. jej sklepów w ubiegłym roku wzrosła o 27,6 proc., do 4,5 mld zł. Ten wynik może wkrótce poprawić pozycję Emperii – Lewiatan podpisał bowiem z tą giełdową spółką umowę o współpracy, a jak wyjaśniły firmy w komunikacie, to pierwszy krok do połączeń kapitałowych.

W czołówce zestawienia mamy co prawda sieci zachodnie, jednak polski rynek broni się przed dominacją globalnych graczy. Ich udziały rynkowe mimo miliardowych obrotów sięgają co najwyżej kilku procent. Dodatkowo, choć sieci w Polsce trzymają się mocno, ich liczba ciągle spada. W ciągu ostatnich lat z ulic i centrów handlowych zniknęły takie marki, jak Geant, Leader Price czy Albert.

Zapowiadana od lat konsolidacja polskiego handlu w 2007 r. ruszyła na dobre. Sklepy Albert i Hypernova za 375 mln euro kupił Carrefour, pod koniec ubiegłego roku Biedronka podpisała umowę na przejęcie 200 sklepów dyskontowych Plus – wraz z placówkami tej sieci w Portugalii kosztowały 320 mln euro. Z kolei polska grupa handlowa Emperia ogłosiła dziesięć przejęć – tak hurtowników, jak i sieci detalicznych. Trudno zliczyć mniejsze transakcje, w których przejmowane były niewielkie regionalne sieci czy nawet pojedyncze sklepy.

Handlowcy powtarzają – dzisiaj w branży każdy rozmawia z każdym i żadne ruchy na rynku nie są wykluczone. Analitycy z PricewaterhouseCoopers już w 2006 r. prognozowali, że z obecnych 20 działających w Polsce dużych sieci detalicznych w dłuższej perspektywie zostaną jedynie trzy – cztery. Co ciekawe, choć konkurencja jest ogromna, a poziom marży nigdy w handlu nie był zbyt wysoki, nie zniechęca to kolejnych graczy mylących o wejściu na nasz rynek.

Po kilkakrotnym przesuwaniu terminu w końcu pierwsze sklepy otworzył Aldi, największa sieć dyskontowa w Europie. Konkurencja powątpiewa jednak w jego szanse – Niemcy mają na razie tylko osiem sklepów, podczas gdy lider rynku dyskontowego Biedronka ok. 1 tys.

Spore problemy branży zgotowali politycy. Sejm poprzedniej kadencji uchwalił ustawę, zgodnie z którą na każdy sklep większy niż 400 mkw. muszą się zgodzić władze lokalne. Weszła w życie we wrześniu. Na razie firmy budują obiekty na podstawie pozwoleń uzyskanych jeszcze w ubiegłym roku, ale te kiedyś się skończą. Do ustawy nie ma wciąż rozporządzeń wykonawczych, więc nawet jeśli samorządy chciałyby u siebie nowych sklepów, to i tak ich powstanie zostało zablokowane.

Kluby PO i LiD zgłosiły co prawda projekt anulowania ustawy w całości, ale prace w Sejmie utknęły. Utrzymania prawa chce z kolei PiS, a nie wiadomo, jak zagłosują posłowie PSL – część z nich otwarcie wypowiada się za ograniczeniami. Procedurę stwierdzenia niezgodności ustawy z prawem unijnym wszczęła już Komisja Europejska, skargi na ustawę trafiły też do Trybunału Konstytucyjnego.

[ramka]

[i]Gilles Roudy[/i]

Na czele polskiego oddziału francuskiej firmy – drugiego detalisty na świecie – od kilku tygodni stoi Gilles Roudy, który wcześniej w centrali koncernu był dyrektorem generalnym na Europę. Teraz odpowiada za rozwój oddziału, który jest jednym z najdynamiczniej rosnących w grupie. Sprzedaż Carrefoura w ub.r. wzrosła o 38,3 proc., do 7,3 mld zł, firma ma już w Polsce 340 sklepów. Jako pierwsza sieć Carrefour został też wirtualnym operatorem komórkowym – z marką Mova chce zdobyć 100 tys. klientów.

Roudy zamierza wprowadzać kolejne usługi dodatkowe – także finansowe, np. sprzedaż ubezpieczeń. Carrefour pod nowymi władzami ma szanse stać się firmą najdynamiczniej rozwijającą usługi dodatkowe, żeby jeszcze silniej związać ze sobą klientów. Przymierza się także do uruchomienia w Polsce sklepu internetowego.[/ramka]

[ramka]

[i]Louis Amaral[/i]

Louis Amaral z przejętego od byłego pracodawcy Eurocashu zbudował jednego z największych graczy na rynku hurtowym w Polsce. W ubiegłym roku przychody grupy wzrosły o rekordowe 46,1 proc., do 4,7 mld zł, jednak to nie koniec. Eurocash rozwija się po cichu – nie opowiada o planach ani o ewentualnych przejęciach, tyko robi swoje. W grudniu Eurocash podpisał kolejny list intencyjny, tym razem na zakup polskiej filii amerykańskiego dystrybutora McLane, który w ubiegłym roku miał 1 mld zł przychodów.

Jego potęgę tworzy sieć ponad 100 hurtowni cash & carry, w których zaopatrują się właściciele sklepów spożywczych. Grupa buduje też „drugą nogę” biznesu. Zarządza franczyzowymi sieciami ABC (ponad 2,5 tys. placówek) oraz Delikatesami Centrum z ponad 300 sklepami. DC pod względem obrotów z metra kwadratowego sklepu jest w ścisłej polskiej czołówce, bijąc zdecydowanie sieci zagraniczne. [/ramka]

[ramka]