Specjaliści od trudnych pytań

Początki relacji inwestorskich w Polsce sięgają połowy lat 90., kiedy to przesłanie pliku z prospektem pocztą elektroniczną trwało kilka godzin. Od tamtej pory wiele się zmieniło, ale nadal daleko nam do dojrzałych rynków  na Zachodzie.   – Jesteśmy nadal młodym rynkiem, co się przekłada na funkcjonowanie relacji inwestorskich. Na polskiej giełdzie mamy dopiero trzecią bessę, rynek amerykański ma ich za sobą znacznie więcej – mówi Dariusz Choryło związany z branżą relacji inwestorskich od 11 lat, a obecnie odpowiedzialny IR w TVN, a wcześniej w Pekao SA.

[srodtytul]W ekspresowym tempie[/srodtytul]

W naszym kraju nadal jeszcze relacje inwestorskie mylone są – także przez same firmy deklarujące, że świadczą takie usługi dla spółek giełdowych – z obowiązkami komunikacyjnymi oraz kontaktami z mediami ekonomicznymi. – Zorganizowanie konferencji czy napisanie informacji prasowej to za mało, aby nazwać swoje usługi relacjami inwestorskimi. IR wymagają wiedzy teoretycznej i doświadczenia na pograniczu PR finansowego i corporate finance. Obejmują one zarówno aspekt prawny wypełniania obowiązków informacyjnych, jak i umiejętność budowania wartości firmy na poziomie komunikacji  – mówi Wioletta Buczek, współwłaścicielka firmy Reputation Managers.

W CC Group uważają, że profesjonalne IR to zarządzanie oczekiwaniami inwestorów oraz budowanie marki spółki na rynku kapitałowym. – Aby być skutecznym, trzeba znać potrzeby inwestorów, głównie tych instytucjonalnych. Spółki muszą wiedzieć, jak z nimi rozmawiać i jak odpowiadać na ich pytania – uważa Marcin Sadlej, partner zarządzający w CC Group. Dodaje, że pracownicy z jego firmy starają się być partnerami dla zarządów: – Często jesteśmy pierwszymi, którzy zadają trudne pytania. 

Ważne są także błyskawiczne reakcje na trudne zdarzenia. Jak na razie, ostatnią kryzysową sytuacją, z której pracownicy CC Group musieli znaleźć wyjście w ekspresowym tempie, była nagła śmierć Leszka Jędrzejewskiego, głównego akcjonariusza Kopeksu.

[wyimek]Koszty związane z relacjami, doradztwem czy marketingiem ogranicza się najłatwiej, ponieważ nie wpływają bezpośrednio na działalność spółek[/wyimek]

Trudno przewidzieć prośby klientów. Adam Gajewski, prezes firmy Aloha mającej wśród swoich usług relacje inwestorskie i reprezentującej obecnie m.in. notowany na GPW Pamapol, musiał w ciągu jednego dnia przygotować imprezę, którą wcześniej jeden z jego klientów zamierzał zorganizować samodzielnie i na którą zaprosił już gości. – Miałem jedną noc na napisanie przemówień i uzgodnienie ich z zarządem oraz pokonanie kilkuset kilometrów, aby dojechać na miejsce – wspomina.

[srodtytul]News nie robi wrażenia[/srodtytul]

Spowolnienie gospodarcze, które przekłada się na gorsze wyniki finansowe spółek, powoduje, że część z nich unika kontaktów z inwestorami. Zarządom jest bowiem o wiele łatwiej chwalić się dobrymi wynikami, niż tłumaczyć ich pogorszenie.

– To jeden z podstawowych błędów. Inwestorzy muszą uwzględnić w wycenie spółki zmianę jej otoczenia ekonomicznego. Jeśli zarząd nie przekaże swoich ocen i nie pokaże strategii działania w warunkach spowolnienia, inwestorzy przy wycenie przyjmują zwykle scenariusze o wiele bardziej pesymistyczne niż te, które faktycznie mogą się wydarzyć. Efektem jest większy spadek wartości akcji – uważa Grzegorz Dróżdż, prezes Everest Consulting. Jego zdaniem stałe utrzymywanie przez zarządy spółek giełdowych relacji z inwestorami i akcjonariuszami jest takim samym obowiązkiem jak zarządzanie firmą.

Choryło uważa, że rezygnacja z tego typu usług przez spółki byłaby błędem, ponieważ utrzymanie właściwej komunikacji z rynkiem w trakcie bessy jest szczególnie istotne: – Koszty związane z relacjami, doradztwem czy marketingiem ogranicza się najłatwiej, ponieważ nie wpływają bezpośrednio na działalność spółek, a negatywne skutki takich cięć nie są widoczne natychmiast.

Na razie firmy zajmujące się doradztwem finansowym i relacjami inwestorskimi nie narzekają na brak pracy. – Nie tracimy klientów i dalej świadczymy usługi z zakresu IR. Wiedząc, że wcześniej czy później na rynek ofert pierwotnych przyjdą trudne czasy, rozbudowywaliśmy bazę stałych klientów. Dzięki temu teraz możemy spokojnie funkcjonować – mówi Anna Krajewska, prezes agencji NBS, która rok do roku obsługuje największą liczbę IPO.

– Sytuacja na rynku jest trudna, więc spółki działania z zakresu relacji inwestorskich traktują jak doradztwo kryzysowe i nie chcą w tym czasie rezygnować z pomocy agencji – mówi Beata Murowańska, dyrektor zarządzająca krakowskiej agencji Support.

[srodtytul]Koniec łatwych zysków[/srodtytul]

Nie wszyscy klienci chcą płacić za usługi firm doradczych tyle, ile do tej pory. – Jest coraz więcej spółek, które negocjują obniżenie wartości wcześniej zawartych kontraktów. W ciągu roku wynagrodzenia pobierane przez firmy doradcze spadły o 20 – 25 proc. – szacuje Robert Niczewski, partner agencji Liberty Group, która w ubiegłym roku stworzyła dział relacji inwestorskich. 

[wyimek]W Polsce nadal jeszcze relacje inwestorskie mylone są z obowiązkami komunikacyjnymi oraz kontaktami z mediami ekonomicznymi [/wyimek]

Przybywa także spółek, które w ramach miesięcznego abonamentu – jego wielkość według naszych szacunków zaczyna się od kilku tysięcy, a kończy niekiedy na kilkudziesięciu tysiącach złotych – chcą znacznie zwiększyć zakres świadczonych dla nich usług. – Oczekują, że będą miały pełną obsługę, począwszy od kontaktu z inwestorami i analitykami, a skończywszy na typowym PR – zauważa Adam Gajewski.