W całym regionie inflacja mierzona wskaźnikami CPI jest najwyższa od co najmniej 20 lat. W Czechach ceny towarów i usług konsumpcyjnych szybciej rosły poprzednio w pierwszej połowie lat 90. XX w. Węgry podobnej jak dziś inflacji doświadczały na początku tego stulecia.
Ekonomiści zdawali sobie sprawę z tego, że kwiecień przyniósł przyspieszenie inflacji w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Wtorkowe dane z Węgier i Czech, podobnie jak wcześniejsze z Polski, okazały się jednak sporą niespodzianką. Przeciętnie analitycy szacowali, że inflacja w Czechach wyniosła w kwietniu 13,2 proc., a na Węgrzech 9 proc.
To, że spośród państw naszego regionu z najwyższą inflacją borykają się Czechy, wynika w dużej mierze z odmiennej konstrukcji tamtejszego wskaźnika cen konsumpcyjnych (CPI). Uwzględnia on tzw. czynsze imputowane, które odzwierciedlają wzrost cen nieruchomości. W Polsce i na Węgrzech sytuacja na rynku nieruchomości nie ma bezpośredniego przełożenia na wskaźniki inflacji.
Choć inflację w Europie Środkowo-Wschodniej, tak jak wszędzie na świecie, napędzają obecnie przede wszystkim ceny surowców energetycznych i rolnych, które nie są pod bezpośrednim wpływem banków centralnych, te konsekwentnie zacieśniają politykę pieniężną, wskazując na ryzyko utrwalenia się inflacji w warunkach rozgrzanych rynków pracy.
Narodowy Bank Czech (CNB), który w minionym tygodniu podniósł swoją główną stopę procentową o 0,75 pkt proc., do 5,75 proc. Na Węgrzech bank centralny (MNB) ostatniej zmiany stóp dokonał pod koniec kwietnia, gdy podniósł je o 1 pkt proc., do 5,4 proc. Dla porównania, na początku maja polska Rada Polityki Pieniężnej podwyższyła stopę referencyjną NBP o 0,75 pkt proc., do 5,25 proc.
W przypadku Węgier i Polski, ekonomiści powszechnie spodziewają się kontynuacji cyklu zacieśniania polityki pieniężnej. Oceny kolejnych decyzji CNB są jednak rozbieżne. Część ekonomistów uważa, że majowa podwyżka stóp w Czechach była już ostatnią, m.in. z powodu oczekiwanej przez tamtejszy bank centralny recesji, która ma rozpocząć się już w II połowie br. Ewentualne dalsze podwyżki stóp będą już niewielkie. Sam CNB prognozuje, że gdyby dopuścił nieco dłuższy niż zwykle powrót inflacji do celu (do 2024 r.), to stopy procentowe w Czechach mogłyby zatrzymać się na poziomie 6 proc. Gdyby dążył do sprowadzenia inflacji do celu już w 2023 r., musiałby podnieść stopy powyżej 8 proc.
